سونر کاگاپتای نویسنده کتاب «سلطان در پاییز» می گوید: اردوغان با نیروهای غیرقابل مهار در ترکیه روبرو خواهد شد.سقوط رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری پوپولیست در انتخابات فردا، احتمالا می‌تواند ترکیه را با قدرت دوچندان به مسیر دموکراتیک بازگرداند، اما جهت گیری ژئوپلیتیک واقعی ترکیه هنوز در هوا باقی مانده است(مشخص نیست). در این میان شرکای غربی فرصتی هرچند کوتاه در اختیار دارند تا به هدایت ترکیه پس از اردوغان در مسیر درست کمک کنند.باید به این نکته نیز تاکید کنم که این کشورها ابزار لازم برای انجام این کار را در اختیار دارند.

در همین رابطه، «آسلی آیدینتاشباش» یکی از ستون نویسان واشنگتن پست می گوید: «اگر اردوغان در انتخابات فردا شکست بخورد، این غرب است که باید به میدان بیاید و به موفقیت ترکیه کمک کند.» کمال قلیچداراوغلو، رهبر حزب اپوزیسیون جمهوریخواه خلق (CHP) این قول را داده است که در صورت پیروزی در اولین روزهای ریاست جمهوری خود، «حکومت قانون» را دوباره اجرایی کند. ائتلاف گسترده شش حزبی او متعهد شده است که افرادی را که به ناحق تحت رهبری حزب عدالت و توسعه اردوغان (AKP) زندانی شده‌اند، آزاد و محدودیت‌های اعمال شده از سوی «آک پارتی» در مورد آزادی‌های کلیدی و البته مشروع را لغو کند. این جناح اپوزیسیون همچنین قول داده است که استقلال نهادهای مختلفی را که تحت فشار دولت اردوغان و حزب متبوع او قرار گرفته اند، از جمله قوه قضاییه، احیا کند.به نظر می رسد با توجه به تعهد دولت بایدن به حمایت از دموکراسی ها در برابر استبداد، بدون شک از همه این تغییرات احتمالی که انتظار می رود با پیروزی رقیب اردوغان به دست آید، به گرمی استقبال خواهد شد. با این وجود اما همچنان نمی توان پیش  بینی کرد که رویکرد ژئوپلیتیک ترکیه در سایه دولت جدید احتمالی به کدام سو خواهد رفت.این یک حقیقت است که طی دهه گذشته، اردوغان با اتخاذ سیاست هایی به تدریج ترکیه را از ایالات متحده و اروپا دور کرده است. به ویژه از زمان کودتای نافرجام ۲۰۱۶ در ترکیه، او با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، پیوندهایی عمیق ایجاد کرده است و این دو رهبر اغلب برای رایزنی درباره کشورهایی مثل سوریه، لیبی و قفقاز جنوبی با یکدیگر ملاقات می‌کنند و بر سر برخی موارد تقسیم قدرت به توافق می‌رسند. اگرچه آنکارا هواپیماهای بدون سرنشین و سایر تجهیزات نظامی را در اختیار اوکراین قرار داده است،اما اردوغان همچنان از مشارکت در تحریم‌های تحت رهبری آمریکا علیه روسیه امتناع کرده است و ترکیه دسترسی ارزشمندی به بازارهای جهانی برای روس ها فراهم کرده است.در این میان نکته ای بسیار مهم وجود دارد که نباید آن را از نظر دور کرد و آن اینکه، «قلیچداراوغلو» دوست روسیه نیست. او اخیرا در مصاحبه ای با نشریه وال استریت ژورنال گفته است که دولت تحت رهبری او در صورت پیروزی مقابل اردوغان، از تصمیمات غرب در مورد تحریم های اعمال شده علیه روسیه تبعیت خواهد کرد. او همچنین متعهد شده است که در صورت پیروزی ترکیه را به ناتو و اتحادیه اروپا نزدیکتر کند.

او همچنین متعهد شد که الحاق سوئد به ناتو را که تاکنون توسط اردوغان متوقف شده است قبل از نشست سران ائتلاف در ماه جولای تایید کند.با این وجود، به نظر می رسد پیوندهای عمیق اقتصادی ترکیه با روسیه شاید مانع از همسویی کامل ترکیه با غرب شود. البته شخص قلیچداراوغلو نیز در مصاحبه با وال استریت ژورنال اشاره ای به دشواری این اقدام یعنی همسویی کامل ترکیه با غرب در مورد اجری سفت و سخت تحریم های غرب علیه روسیه داشت. او گفت که تلاش خواهد کرد تا سرمایه‌گذاری‌های ترکیه در روسیه را حفظ کند و در عین حال از سیاست تحریم‌های گسترده‌تر روسیه حمایت کند. کارشناسان بر این باورند که واقعیت های تجاری موجود و شکل روابط اقتصادی آنکارا- مسکو به وضوح فضای مانور قلیچداراوغلو در آینده را به شدت محدود خواهد کرد.

همچنین توجه به این نکته نیز لازم است که چشم انداز نزدیکی ایالات متحده و ترکیه، مطمئناً پوتین را ناراحت خواهد کرد و این احتمال نیز وجود خواهد داشت که رئیس جمهوری روسیه وسوسه شود تا ریاست جمهوری قلیچداراوغلو را از مسیری که دنبال می کند، منحرف کند. با این حال، بدانید که پوتین در صورت پیروزی رقیب اردوغان باز‌هم از رویارویی مستقیم با ترکیه اجتناب خواهد کرد.

تاریخ اثبات کرده است که هرزمان که روسیه ترک ها را تهدید می کند، ترکیه کاملاً با غرب همسو می شوند.اکنون این سوال مطرح می شود که رویکرد روسیه در در قبال ترکیه قلیچدار اوغلو چه خواهد بود؟به نظر می رسد در صورت شکست اردوغان، پوتین به سلاح تجاری خود برای هدف قرار دادن اقتصاد ترکیه روی بیاورد. پوتین ممکن است با فرمانی سفر گردشگران روس به ترکیه را ممنوع و احتمالاً دلیل آن را نیز «نگرانی های امنیتی» بیان کند.

او همچنین می تواند به دنبال محدود کردن واردات محصولات کشاورزی از مبدا ترکیه نیز باشد. پوتین همچنین ممکن است خواستار پرداخت فوری قبوض انرژی آنکارا که رقم احتمالی آن بالغ بر ۴ میلیارد دلار است، شود و قیمت‌های بالاتری را نیز بر صادرات گاز طبیعی روسیه به ترکیه تحمیل کند. این رشته اقدامات دهها میلیارد دلار برای اقتصاد شکننده ترکیه هزینه خواهد داشت و در صورت وقوع،احتمالاً باعث ایجاد یک بحران ارزی جدید می شود. همه این موارد چالش براگیز باید در نخستین موضعگیری های قیلیچداراوغلو در صورت پیروزی احتمالی بر اردوغان متبلور شود. قلیچداراوغلو نیک می داند که هیچ دولت ائتلافی در ترکیه دوره کامل خود را از زمان ظهور اولین دولت تحت رهبری ائتلاف این کشور در دهه ۱۹۶۰ به پایان نرسانده است. یک فروپاشی اقتصادی، همراه با نزاع های ائتلافی، دولت او را در نظر رای دهندگان ضعیف و ناکارآمد جلوه می دهد. این تحولات می‌تواند به اردوغان اجازه دهد تا به سبک بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، یک بازگشت سیاسی انجام دهد.دراین میان، اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا می توانند به انتقال ترکیه به عصر دموکراسی برگشت ناپذیر کمک کنند.از سال ۱۹۹۵ که اتحادیه گمرکی در سال کالاهای صنعتی را پوشش می داد، بستر مناسب در روابط اقتصادی اتحادیه اروپا و ترکیه ایجاد شد. قلیچداراوغلو می خواهد این اتحادیه گمرگی را گسترش داده تا خدمات بیشتری را نیز پوشش دهد. اتحادیه اروپا باید در آغاز دوره ریاست جمهوری قلیچداراوغلو، تمایل خود را برای انجام این کار نشان دهد.در این میان باز هم تاکید می‌کنم که واشنگتن می‌تواند با احیای روابط دفاعی، بستر مناسبات ایالات متحده و ترکیه را گسترش دهد. یکی از موضوعات داغ در این رابطه، تصمیم اردوغان برای خرید سامانه دفاع موشکی اس-۴۰۰ از روسیه بود. ایالات متحده ترکیه را در سال ۲۰۱۹ از برنامه مشترک ساخت جت‌های جنگنده F-35 خود اخراج و سال بعد نیز تحریم هایی را علیه صنعت دفاعی ترکیه اعمال کرد.دولت بایدن باید برای خروج از این بن بست سخت تلاش کند. اگر قلیچداراوغلو متعهد شود که اس-۴۰۰ ها را فعال نکند و موافقت کند که در نهایت آنها را تحت نظارت مشترک ناتو قرار دهد، واشنگتن باید به درخواست آنکارا برای خرید هواپیماهای جنگنده اف-۱۶ و اف-۳۵ چراغ سبز نشان دهد.البته موانعی هم در روابط آمریکا با ترکیه همچنان وجود خواهد داشت.

به عنوان مثال موضوع نیروهای کُرد(YPG) مطمئناً به عنوان یک نقطه غیر قابل حل در روابط واشنگتن- آنکارا باقی خواهد ماند.اما در مجموع، هر دو حرکت سیگنال های قدرتمندی را به بازارها ارسال می کند. سرمایه گذاران جهانی توجه زیادی به جهت گیری ژئوپلیتیک ترکیه داشته اند و نگران این هستند که رانش ترکیه در مدار روسیه برای بازدهی بلندمدت سرمایه‌ها چه معنایی خواهد داشت. نشان دادن اینکه سیاست های ترکیه با قدرت به منطقه فراآتلانتیک بازگشته است، می تواند موجب شود سرمایه گذاری های بزرگ خارجی به بخش های مختلف بدنه اقتصادی ترکیه سرازیر شود، که این مهم موجبات جبران ضررهای مهمی که پوتین احتمالا به اقتصاد ترکیه وارد می‌کند را فراهم خواهد کرد.اگرچه ریاست جمهوری قلیچداراوغلو مملو از عدم قطعیت است، اگر شهروندان ترکیه دموکراسی را به خودکامگی ترجیح دهند، ایالات متحده و اروپا باید از این انتخاب حمایت کنند.این یک حقیقت است که ترکیه دموکراتیک تر در دسترس است و این موضوع به نفع همه خواهد بود.