
نرگس خانعلی زاده در یادداشتی در ضمیمه خانواده امروز روزنامه اطلاعات نوشت: تا همین چند سال گذشته، نام شرکتهای هرمی، خیلی بیشتر از این روزها شنیده میشد؛ شرکتهایی که هرکسی را نسبت به درآمدهای بسیار بالا وسوسه میکرد، اما در دورهای از زمان، انگار همهچیز متوقف شد و دیگر خبری از هیاهو و جنجالهایشان نبود؛ در دور و اطرافمان هم کمتر کسی از ترغیب به سرمایهگذاری در این شرکتها و سودای پولدار شدن به واسطه آنها حرف میزد. اما انگار دوباره دکمه شروع مجدد آن زده شده است؛ این را پیامک هشداری که قوه قضائیه برای بسیاری از افراد جامعه فرستاده است، نشان میدهد.
با انتشار پیامک سراسری نسبت به کلاهبرداری شرکتهای هرمی هشدار داد و اعلام کرد: «سرمایهگذاری در این شرکتها خطر از دست رفتن اصل سرمایه را به همراه دارد.» این خلاصه پیامی است که معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه به صورت سراسری برای بسیاری از شماره تلفنها ارسال کرده ، پیامی که نام برخی از مجموعهها برده و به عنوان شرکتهای کلاهبرداری و هرمی معرفی کرده است.
آنچه مشخص است این که نیاز جامعه به فضای مجازی، عرصه را برای این کلاهبرداریها بیشتر از قبل راحت کرده است؛ گاهی از طریق خرید روزانه، گاهی به بهانه رمز ارز و گاهی هم درآمدهای کلان و آنچنانی. اما در این میان، نقش آگاهی کجاست، شاهکلیدی که میتواند مانع از همه این اتفاقها شود؟
یک تجربه تکراری!
« شاید ده دوازده سال پیش بود؛ از طریق دوستی به یکی از این مجموعههای هرمی دعوت شدم. همهچیز در ظاهر بسیار امیدوارکننده و ترغیبکننده بود؛ آنقدر که من هم دل به ماجرا دادم و بخشی از سرمایهام را در آن مجموعه ریختم.
درست است که مانند خیلی از افراد، دچار ضررهای آنچنانی نشدم اما هیچوقت به آن سودهای دلفریبی که از دور، هرکسی را وسوسه میکند هم نرسیدم.» این تجربه یکی از افرادی است که مدت نهچندان کوتاهی در این شرکتها فعالیت داشته اما تنها چیزی که عایدش شده است، زمان از دست رفته و پول بلوکهشدهای بوده که هیچوقت او را به آن رویاهای خوشی که در ذهنش تصویر کرده بود، نرساند.
در جستجوی شغل
گاهی همهچیز از جویای کار بودن شروع میشود. اتفاقی که برای بسیاری از جوانانی که به دنبال کار بودند رخ میدهد و در میانه این راه پر پیچ و خم، ناگهان با پیشنهادهای شگفتانگیزی روبرو میشوند و چه کسی است که از پیشنهادی هنگفت بدش بیاید؟ همین وسوسهها هم هست که باعث میشود دل بدهد به شرکتهایی که گاهی به نام خرید و فروش طلا و گاهی هم به بهانه فروش اجناس مختلف، اعضایشان را جذب میکنند، اما در واقعیت، ماهیتی به جز بازاریابی شبکهای و هرمی و نهایتا اغفال جوانان ندارند: «جوانان جویای کار، مراقب شرکتهای هرمی به بهانه استخدام در شرکتهای معتبر باشند.» این تکراریترین جملهای است که از زبان هرکدام از مسئولان قوه قضائیه در سمتها و مسئولیتها و زمانها و دورههای مختلف، شنیدهایم؛ جملهای شاید تکراری اما با اهمیت. آنقدر که همچنان هستند کسانی که در این مسیر قدم بردارند.
هرمیها بازگشتهاند؟
نه به قدرت قبل، اما نشانههایشان هنوز دیده میشود؛ موضوعی که سرهنگ عبدالله چولکی، معاون مبارزه با جعل و کلاهبرداری پلیس آگاهی فراجا هم آن را تائید میکند و معتقد است که با اینکه اوج فعالیت و عضوگیری شرکتهای هرمی با ترفندهای مختلف همانند گذشته نیست اما باز هم طبق گزارشات اعلام شده قربانی می گیرد و همین باعث میشود که شهروندان همیشه هشیار باشند و مراقب نوجوانان و جوانهایشان:«این افراد شیاد تحت عناوین مختلف مانند استخدام در سازمانها، وزارتخانهها و شرکتهای معتبر پس از جذب، آنان را در مکان های مربوط به خود اسکان داده و به واسطه ودیعه مسکن و یا ضمانت کاری آنها را وادار می کنند تا از خانوادههای خود مبالغی اخذ و تحویل
آنها دهند.»
اختلال اقتصادی
اما در این میان، آنچه بدیهی به نظر میرسد این است که فعالیت در شرکتهای هرمی به عنوان اخلال در نظام اقتصادی کشور محسوب می شود و پیگرد قانونی دارد؛ در واقع اعضای شرکتهای هرمی به دنبال جذب سرمایههای افراد هستند وگرنه چه کسی دیده است که از این شرکتها، چیزی تحت عنوان سود به دست آید؟
شاید بهترین راه برای دوری از چنین گرفتاریهایی، آگاهی بخشی والدین به فرزندان و البته رسانهها به کل جامعه است؛ آگاهیهایی که میتواند از سایت ایران هشدار شروع شود و مانع از ترغیب شدن جوانان برای به دستآوردن چنین درآمدهایی شود؛ درآمدهایی که هیچوقت واقعی و محقق نمیشود.