مینا حیدری خبرنگار اطلاعات نوشت: همستر کامبت (Hamster Kombat) اتفاقی تازه در دنیای بازیهای تلگرامی است که کاربران میتوانند با فعالیت در آن، سکههای مجازی به دست آورند.
این سرگرمی در تاریخ ۲۵ مارس ۲۰۲۴ (۶ فروردین ۱۴۰۳) راهاندازی شد و پس از ۱۱ روز از راهاندازی اولیه به رکورد قابلتوجه یک میلیون کاربر رسید. اکنون سازندگان آن میگویند بیش از ۱۰۰ میلیون کاربر و ۴۰ میلیون کاربر فعال روزانه دارد.
همستر کامبت یک بازی در سبک Tap to Earn و رباتی تلگرامی است که این روزها بازار آن بهویژه میان نوجوانان داغ شده و بازیکنان باید با زدن روی یک تصویر درون بازی، مقدار بیشتری سکه جمع کنند.
حالا پس از چند روز، کدهای مورس بازی همستر نیز در فضای مجازی به فروش میرسد و آش آنقدر شور شده که سرهنگ ابوالفضل موسویپور، رئیس پلیس راهور تهران میگوید: بازی همستر باعث کاهش توجه و تمرکز رانندگان شده و میتواند منجر به وقوع تصادفات جرحی و فوتی شود. متأسفانه شاهدیم حتی موتورسواران هم در حال انجام این بازیاند و انجام این عمل حین رانندگی، خطرات فراوانی برای همگان ایجاد میکند.
بازار این بازی آنقدر در ایران داغ شد که پای پلیس فتا را نیز به میان آورد. سرهنگ رامین پاشایی، معاون فرهنگی اجتماعی پلیس فتا فراجا درباره بازی همستر گفت: فعلا در حال ارزیابی تهدیدات و آسیبها هستیم و نتیجه ارزیابیها بهزودی اعلام خواهد شد. اگر این روزها شاهد عضو شدن افرادی به تلگرام و پیامهایی از سوی آنها هستید، تعجب نکنید. در واقع آنها شما را یاد نکردهاند و بهخاطر «همستر» به شما پیام دادهاند و شاید در حال جمعکردن ارزهای دیجیتال هستند.
سرگرمیهای رویایی
امیرمسعود بابانیا، کارشناس آیتی در این زمینه میگوید: تلگرام قبل از سرگرمی همستر، پروژه ناتکوین (Notcoin) را راهاندازی کرد که سازوکاری شبیه به همستر دارد؛ یعنی شما با لمس گوشیتان در همان بستر میتوانستید کوین (سکه) دریافت کنید. تلگرام در ابتدا درباره ناتکوین اعلام کرد که این پروژه تنها میتواند یک بازی باشد و ممکن است برنامهای برای آینده آن داشته باشیم. پس از مدتی ارز دیجیتال خود را در قالب ناتکوین ارائه کرد و کسانی که در این بازی شرکت کرده بودند به صرافیها میرفتند و براساس میزان سکههایشان مبالغی را دریافت میکردند.
رمزارزها به دستههای مختلفی تقسیمبندی میشوند و بهصورت کوین یا شتکوین (Shitcoin) هستند. کوینها ارزش ذاتی دارند و در بازار سرمایه، خریدوفروش و تبادل میشوند یا بهعنوان هزینه عملیات مورداستفاده قرار میگیرند، اما شتکوینها ارزش ذاتی ندارند.
این کارشناس بازار سرمایه میگوید: برخی کوینها در بستر بلاکچین (سیستم ثبت اطلاعات که دادههای ثبتشده روی آن قابل حذف یا تغییر نیستند) ارزش ثابتی دارند و بهعنوان استیبلکوین یا ارز دیجیتال باثبات (stable coin) شناخته میشوند که معروفترین آنها «تتر» است.
این ارزها پشتوانه فیزیکی دارند و شرکتی که آنها را عرضه میکند طبق اساسنامه، موظف است بهازای هر یک کوین که در بازار رمزارز توزیع میکند یک دلار در حساب بانکی داشته باشد و شما هر زمان مایل باشید میتوانید کوینهایتان را به دلار تبدیل کنید. این رمزارزها قابلاتکاترند و قیمت نسبتا ثابتی دارند که با نوسانات بازار، تغییر قیمت پیدا نمیکنند.
ابهامات درباره همستر
آقای بابانیا میگوید: همستر پیشینه مشخصی ندارد و معلوم نیست که این کوین به چه منظوری ایجاد شده و قرار است با آن چه اقدامی انجام شود و چه ارزشپذیری پیدا کند. همچنین تعداد کل کوینهایی که تولید میشود مشخص نیست و ما هنوز نمیدانیم این کوینها قرار است به چه صورتی توزیع شوند و آیا نسبت به فعالیتی که انجام میدهید کوینی به شما تعلق میگیرد یا فقط در حال بازیکردن هستید و قرار نیست عایدی داشته باشید.
بحث مهم در زمینه همستر، هکپذیری بسیار بالای آن است و این مسأله برای یک بازی که به این شکل در جهان فراگیر میشود نقطهضعف بزرگی است. شما وقتی در گوشیتان اپلیکیشنهای مختلف را نصب میکنید باید دسترسیهای گوناگونی را به آنها بدهید. اپلیکیشنهایی مانند تلگرام در همان ابتدا به دلیل این که شبکه اجتماعی هستند اجازه دسترسی به گالری، فایلها، مخاطبان، تماس صوتی و تصویری را از شما میگیرند. با انجام بازی همستر، چون در بستر تلگرام است بهراحتی اطلاعاتتان را در معرض خطر قرار دادهاید. این اطلاعات بههرحال فضای شخصی ماست و قطعا مایل نیستیم در اختیار دیگران قرار گیرد. اغلب افراد نمیدانند با ورود به این سرگرمیها و بازیها بهصورت خودکار دسترسیها را آزاد کرده و امنیتشان را به خطر انداختهاند.
راهکار در امان ماندن اطلاعات
آقای بابانیا میگوید: اگر اصرار دارید حتما این بازی را انجام دهید یا باید از گوشی استفاده کنید که اطلاعات خاصی در آن نداشته باشید یا از بخش محافظتشده گوشیتان استفاده کنید. در بسیاری از گوشیها بخشی وجود دارد که فضایی را در اختیارتان قرار میدهد که انگار گوشی دومی دارید؛ مثلا پوشه محرمانه (Secure Folder) در گوشیهای سامسونگ که بدون این که بخواهید مخاطبی اضافه کنید میتوانید فقط تلگرام را در آن نصب کرده و این بازی را در آن فضا انجام دهید.
کاربران در چنین فضایی بهتر است از کیف پول الکترونیکی دوم خودشان استفاده کنند تا اگر خطری ایجاد شد اتفاق خاصی رخ ندهد و چیزی برای ازدستدادن وجود نداشته باشد.
این کارشناس بازار سرمایه میافزاید: مهمترین کارکرد و هدف این بازیها آشنایی عامه مردم با دنیای رمزارزهاست.
با استفاده از همین بازیها بخش بزرگی از جامعه که با این مقوله آشنایی ندارند سعی میکنند در این مورد اطلاعات کسب کنند و این بازیها با مبالغ اندک، شما را درگیر این فضا میکنند. در این شرایط نیاز است شما حتما کیف پول دیجیتال داشته باشید، رمزارزهایتان را به آن منتقل کنید، به صرافی بروید، رمزارزها را به دلار تبدیل کنید و این فرآیند به همین شیوه ادامه مییابد. جهان در حال حرکت به این سمت است و در اندک زمانی همه نیاز دارند که کیف پول الکترونیک داشته باشند. بسیاری از افراد که اصلا در این فضاها نیستند برای بهدستآوردن پول بادآورده وارد این فضا میشوند و سعی میکنند با موج جدید همراه شوند.
پنیر مفت و تلهموش
آقای بابانیا تأکید میکند: باید در نظر داشت همیشه «پنیر مفت در تلهموش است» و امکان ندارد کسی بهرایگان مبلغی را پرداخت کند یا سودی به شما برساند. در چنین شرایطی قطعا سودی بیشتر در انتظار شرکتهاست. یکی از نکات مهم برای شرکتهایی که در فضای رمزارزها فعالیت میکنند تعداد کاربرانشان است. همانطور که بسیاری افراد در اینستاگرام برای صفحه شخصی یا کاریشان فالوئر (دنبالکننده) میخرند، شرکتهایی هم که بخواهند در بستر بلاکچین امکاناتی را ارائه دهند، میزان کاربرانشان برایشان اهمیت پیدا میکند و هرچه تعداد کاربران بیشتر باشد تراکنشهای مالی درون بلاکچین برایشان سودآورتر است؛ بنابراین آنها با هزینههای اندکی که پرداخت میکنند یا حتی پرداخت هم نمیکنند بر تعداد کاربرانشان میافزایند.
این کارشناس آیتی ادامه میدهد: درگذشته تمام مبادلات انسانها بر مبنای پول نقد انجام میگرفت و ما برای هر کار، خرید یا خدمتی، پول نقد یا چک دریافت میکردیم. در سالهای اخیر، امور مالیمان را از طریق فضای الکترونیک انجام میدهیم و بهجای اسکناس از کارتهای عابربانک استفاده میکنیم. اکنون در حال گذر از این مرحله هستیم و قرار است بانکداری الکترونیکی به بانکداری دیجیتال تغییر شکل دهد؛ به عبارتی بانکهای جهانی، تمایل شدیدی دارند تا رمزارزها را جایگزین پول کنند. در ایران هم پروژه شکلگیری رمزریال در جریان است و بانک مرکزی جمهوری اسلامی یکی از بانکهای پیشرو در این زمینه است.
کنترلگری دولتها
آقای بابانیا میگوید: برخی کارشناسان این روند جهانی را در راستای کنترلگری دولتها میدانند و معتقدند دولتها میتوانند با استفاده از پروتکلهای برنامهنویسی که در رمزارزهای خود لحاظ میکنند امکان تصدی بیشتر بر زندگی مالی افراد را فراهم کنند. در این صورت زندگی عده بسیاری به هر دلیل موجه یا غیرموجه ممکن است در معرض مسدودشدن قرار گیرد.
او ادامه میدهد: فقط همستر نیست که در حال فراگیری است، این دست بازیها بهشدت در حال رشدند و بسیاری از شرکتهایی که با رمزارز فعالیت میکنند رمزارزهای مخصوص خودشان را تولید میکنند و گاهی برای جذب مخاطبان بیشتر ممکن است مبالغی پرداخت کنند، اما باید دقت کرد که این مبالغ به همه افراد تعلق نمیگیرد و اکنون نمیتوان در این زمینه به افراد توصیهای داشت. باید دقت کرد که ممکن است این بازیها تبعات فراوانی از نظر جسمی و روانی بر افراد باقی بگذارد.
عضوگیری، روال بازیهاست
آقای بابانیا در پایان میگوید: این که لینک این بازی را برای دوستانتان ارسال کنید چیز عجیبی نیست. در بازیها جذب عضو یک روال عادی است و مشکل خاصی را برای شما به وجود نخواهد آورد، زیرا در این بازیها سرمایهگذاری مستقیمی وجود ندارد که سبب سود و زیان افراد شود. شاید تنها خطر برای کاربران این باشد که با استفاده از هوش مصنوعی بتوان مخاطبان و شبکه افراد نزدیکتان را دستهبندی و برای اهداف مختلف استفاده کرد، اما جذب مخاطب در این بازیها چیز عجیبی نیست و روالی مانند شبکههای هرمی ندارد.