ضمیمه دانش امروز روزنامه اطلاعات نوشت: افراد جوان و نوجوانی که نسل امروز را میسازند برخلاف پدران و مادرانشان یا پدربزرگها و مادربزرگهایشان دلشان نمیخواهد از طریق مکالمه تلفنی با دوستان و آشنایان و حتی برای مسائل کاری با همکاران و شرکای خود ارتباط برقرار کنند.
در عوض، بیشتر احساس راحتی میکنند که بهجای صحبت کردن، پیام متنی یا صرفاً تصویر ارسال کنند. واقعیتی که مطالعات اخیر آشکار کردهاند این است که نسل جوان عصر دیجیتال دچار فوبیای صحبت کردن با تلفن هستند و از صحبت کردن با تلفن هراس دارند. درست مانند افرادی که از قرار گرفتن در ارتفاع میترسند یا «کلاستروفوبیا» دارند؛ یعنی از گیرکردن در محیطهای بسته یا مکانهای تنگ میترسند.
یک نظرنسجی که در سال 2023 از بیش از 1000 فرد جوان که به آنهانسل زِد (Z Gen) گفته میشود انجام شد نشان داد که تقریباً 60 درصد از آنها از گرفتن تماس تلفنی یا دریافت آن واهمه دارند. نظرسنجی دیگری حاکی از این بود که 81 درصد از گروه دیگری از نسل امروزیها که به آنهانسل «هزاره» (millennials)گفته میشود پیش از برقراری یک تماس تلفنی مضطرب میشوند.
«تِلِفوبیا» یا «تلفن هراسی» که به معنی ترس از برقراری تماس تلفنی یا دریافت آن است در زندگی کاری، تحصیلی و اجتماعی جوانها تأثیر منفی دارد. این فوبیای عصر جدید میتواند سبب از دست دادن یک مهارت ارتباطی مهم در نسلهای جوان شود. بهعنوان مثال برای افرادی که در رشته روزنامهنگاری یا خبرنگاری تحصیل میکنند یا روزنامهنگار و خبرنگار هستند، یکی از رمزهای موفقیت داشتن توانایی در گرفتن تماسهای بهموقع و مفید است.
بسیاری از دانشجویان این رشته عقیده دارند که به نظر آنها جواب دادن به تماسهای صوتی بهطور غیرمنتظره و بدون اعلام قبلی دور از ادب و گستاخانه است. به همین خاطر، برخی از آنها به هیچ تماسی پاسخ نمیدهند، حتی اگر پدر یا مادرشان پشت خط باشد. این گروه از افراد، تماسها را به وُیس مِیل (صندوق پست صوتی) دایورت میکنند و پس از اتمام کارشان از طریق پیام متنی به آنها پاسخ میدهند.
تماسهای ناشناس یا بدون هماهنگی قبلی که در اصطلاح «تماسهای سرد» نامیده میشوند بهمراتب برای جوانان روزنامهنگار استرسزاتر است؛ چون ذهنشان درگیر این میشود که برای مثال چرا این فرد بهجای اینکه پیام بدهد زنگ زده است. گاهی تماسهای ناشناس و بدون هماهنگی ترس عمیقی از اینکه ممکن است اتفاقی بیافتد یا افتاده باشد در آنها ایجاد میکند. وقتی پیگیری میکنند و مطمئن میشوند که موقعیت اضطراری نبوده است، از اینکه گیرنده تماس سرد وضعیت هشدار غیرضروری برای آنها ایجاد کرده است، احساس میکنند مورد حمله یا کمین کسی قرار گرفتهاند یا اینکه آزردهخاطر میشوند.
در همه ارتباطات شغلی و تحصیلی، مکالمات و مصاحبههای حضوری و بهاصطلاح «چهره به چهره» موجب ایجاد حس اعتماد، درک متقابل و همدلی میشوند و برقراری ارتباط غیرکلامی را امکانپذیر میکنند. مطالعات نشان دادهاند وقتی افراد از طریق ایمیل با هم ارتباط دارند، توانایی خود در متقاعد کردن دیگران را دست بالا میگیرند. بهعبارتیدیگر، تصور غلوآمیزی دارند که دیگران بهطور حتم حرفشان را باور میکنند و کاری را که از آنها میخواهند انجام میدهند. در حقیقت، گفتگوها و مصاحبههای «رودررو» نسبت به ایمیل تأثیرگذاری بیشتری دارند و قدرتمندتر هستند.
یکی از ویژگیهای یک مصاحبه خوب و ماهرانه داشتن مهارت و اعتمادبهنفس در پرسیدن پرسشهایی است که ممکن است خجالت ایجاد کرده یا افراد را معذب کنند. مصاحبه تلفنی در مقایسه با ملاقات حضوری انتخاب دوم محسوب میشود. در کلاسهای دانشگاهی رشته خبرنگاری و روزنامهنگاری به دانشجویان آموزش میدهند چگونه تماسهای تلفنی بگیرند و این به کاهش اضطراب آنها کمک میکند.
پژوهشگرهای ارتباطات بر این باورند که بسیاری از فناوریهای جدید بهجای ترویج تماس صوتی و تلفنی مانع از برقراری آنها میشوند و افراد را نسبت به انجام گفتگوهای تلفنی بیمیل میکنند. این امر موجب اتکاء و وابستگی بیشتر افراد جامعه به وسایل دیجیتالی جدیدتر میشود.
استفاده از یک شیوه ارتباطی دیگر بهجای تماس تلفنی یا صوتی همیشه به این دلیل نیست که افراد احساس راحتی بیشتری میکنند بلکه در بسیاری موارد راهی برای گریز از اضطرابی است که تماس تلفنی ایجاد میکند.
ما هرگز به روزهایی که خانوادهها فقط یک خط تلفن ثابت و یک دستگاه تلفن وصل شده به پریز تلفن در گوشهای از خانههایشان داشتند برنمی گردیم. دیگر برای انجام مکالمات تلفنی روی صندلی کنار تلفن نمینشینیم و دیگر منتظر نمیشویم تماس یکی از اعضاء خانواده تمام شود یا بوق اشغال تلفن ثابت آزاد شود تا با فرد مورد نظرمان گفتگو کنیم چون حالا هر فرد برای خود یک تلفن همراهِ هوشمند دارد.
با همه اینها، تماس صوتی همیشه جایگاه خود را در ارتباطات انسانی حفظ خواهد کرد و همواره نقش مهمی را در تعاملات بین افراد ایفا خواهد کرد. پس بهتر است نسل زِدی ها یا نسل هزارهها بر فوبیای تلفن غلبه کنند و اجازه ندهند ضریب موفقیت زندگی حرفهای و اجتماعی آنها پایین بیاید.