اطلاعات نوشت: سخنران آغازین این مراسم کاظم موسوی بجنوردی، رئیس مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی بود که گفت: این مرکز از سال 1362 با هدف انتشار مراجع علمی آغاز به کار کرد و سعی دارد با دایره‌المعارف‌های مختلف و تخصصی، نیازهای علمی را پاسخ بدهد.
دانشنامه حقوق ایران اثری تجربه‌ای جدید است که منتشر می‌شود. ما آثار مختلفی داشته‌ایم اما هیچ کدام در اندازه استانداردهای جهانی نبوده‌است؛ لذا این اثر زیر نظر فقیه و دانشمند برجسته، جناب دکتر محقق داماد فراهم شده که در اختیار جامعه حقوقی و علمی کشور قرار می‌گیرد و امیدواریم توسط دانشمندان و حقوقدانان نقد و بررسی شود.
در ادامه مراسم، دکتر سید مصطفی محقق داماد اظهار کرد: یکی از کارهای مهمی که قبل از نهضت مشروطه اتفاق افتاد، تألیف رساله «یک کلمه» اثر مستشارالدوله بود.
خلاصه این کتاب این است که اگر قانون در کشور داشتیم هیچ مشکلی نداشتیم و این حرف درستی است. برهمین اساس در نهضت مشروطه عدالتخانه تأسیس شد. اما عرض من خدمت این مرد بزرگ این است که قبل از قانون، مسأله حق مطرح است. در آن دوران جامعه حقمدار نبود. هر کسی برای خودش حق قائل بود ولی برای دیگری حقی قائل نبود و این نکته‌ای مهم است.
ما خدایی را می‌پرستیم که برای انسان حق قائل است. در ایران ما دانشکده حقوق را تأسیس کردیم و در جوامع دیگر دانشکده قانون تأسیس شد. دانشکده حقوق وظیفه‌اش آموزش و پژوهش حق و حقوق است. وی افزود: ما باید قبل از قانون، جامعه را با فرهنگ برای دیگری حق قائل‌شدن آشنا کنیم تا حاکمیت بداند که ملت حق دارد و باید حق آنها را تضمین کند.
دکتر محقق داماد درباره دانشنامه حقوق با ذکر خیری از دکتر جعفری لنگرودی که اثری در باب دانشنامه حقوق نوشته‌است، گفت: در دنیای امروز جای نگارش دانشنامه‌ای با استاندارد دقیق خالی بود. این کار ساده‌ای نیست و من می‌دانستم نویسندگان کمی داریم و خداوند را شکر می‌گوییم که بزرگان دانش حقوق، همکاری با این جریان علمی کشور را پذیرفتند .
وی تأکید کرد: اگر بخواهیم این کشور آباد شود و بر پای خودش بایستد، باید فرهنگ احترام به حقوق بشر را در جامعه تزریق و تثبیت کنیم. مولای ما کتاب نهج‌البلاغه را به جامعه اسلامی ارائه کرد و ما می‌توانیم از این اثر، حقوق بشر را استیفا کنیم.
دکتر حسین سیمایی صراف، وزیر علوم نیز با ابراز خشنودی از برگزاری این جلسه و رونمایی از دانشنامه حقوق ایران گفت: از استادم محقق داماد تقدیر و تشکر می‌کنم که اولین دانشنامه حقوق ایران را فراهم کردند؛ اگرچه بزرگانی مانند جعفری لنگرودی هم چنین کاری داشتند اما این اثر با ضوابط دانشنامه‌نگاری نوین تألیف و تدوین شده‌است. مدخل نوشتن بسیار سخت‌تر از مقاله نوشتن است. برهمین است به نظرم رسید که در آیین‌نامه ارتقا به مداخل دایره‌المعارف بی‌مهری کرده‌ایم.
اگر مدخل از فیلترهای علمی عبور کرد و در اثری مانند دانشنامه حقوق ایران منتشر شد، باید مورد تأیید قرار گیرد و رتبه و نمره علمی دریافت کند.
وی افزود: دانشنامه دو کارکرد خیلی مهمی دارد؛ اول این که دانشنامه یک مرجع علمی است و ما به دانشجویان توصیه می‌کنیم کارشان را از دایره‌المعارف شروع کنند. البته ما در این مسیر کمتر ورود کردیم و باید دانشجویان را با دایره‌المعارف بیشتر آشنا کنیم.
کارکرد دوم دانشنامه، جنبه ترویجی است که سواد عمومی را ارتقا می‌دهد.
وزیر علوم پیشنهاد داد: بزرگان حقوق را هم در دانشنامه به عنوان مدخل معرفی کنیم. نکته دیگر اینکه برخی از مداخل حقوقی، منسوخ یا اطلاعات آنها ضعیف می‌شود؛ لذا باید خیلی زود آنها را به‌روز کرد و آخرین اطلاعات را به خواننده داد.
دکتر سید حسین صفایی، استاد حقوق دانشگاه تهران نیز در پیامی تصویری به این مراسم گفت: این اولین دانشنامه حقوقی است که زیر نظر دکتر محقق داماد و توسط استادان طراز اول تألیف شده‌است و اثر علمی و ارزشمندی است.
سپس دکتر ابراهیم بیک‌زاده، استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی در باب دانشنامه توضیح داد: در این روزگار که عالم جایگاه خود را تحت فشارهای بیهوده از دست داده و علم تحت تأثیر قرار گرفته، انتشار این اثر نویدی برای جامعه علمی و حقوقی است که باید از سرپرست و مؤلفان آن تشکر و قدردانی کرد. این اثر از لحاظ سبک نگارش و مستند بودن مدخل‌های آن قابل توجه است.
وی همچنین گزارشی از محتوا و نحوه تألیف و تنظیم آنها ارائه کرد.
دکتر نسرین مهرا، استاد حقوق نیز به مبحث حقوق جزا و حقوق کیفری در دانشنامه حقوق ایران پرداخت و گفت: در دنیای امروز به دلیل گسترش فناوری‌های نوین، اصول و هنجارهای حاکم بر مفاهیم کیفری در معرض تغییر قرار گرفته‌اند؛ به این نکته مهم در مباحث حقوق کیفری توجه شده و در این دانشنامه نیز این مبحث که نشان‌دهنده روزآمدی است مورد نقد قرار گرفته است.
در پایان این مراسم، دانشنامه حقوق ایران رونمایی شد.
