جوابیه بانک مرکزی به اظهارنظر عبدالناصر همتی درباره خلق پول در دولت سیزدهم

مدیرمسئول محترم سایت اطلاعات آنلاین   
با سلام و احترام

پیرو انتشار ادعاهای آقای همتی در مورخ ۱۵‏/۰۲‏/۱۴۰۳ در سایت "اطلاعات آنلاین" و طرح ابهاماتی در خصوص سیاست های پولی بانک مرکزی ؛ توضیحاتی به شرح زیر ارائه می گردد که در راستای تنویر افکار عمومی و طبق قانون مطبوعات می بایست در آن روزنامه در همان صفحه و اندازه قلم منتشر شود:
اظهار نظر:
با متر و  مقیاس آقای همتی فقط درسال ۱۳۹۹معادل ۱۰۰ برابر کل دوران سازندگی خلق پول شده است!
طی روزهای اخیر برخی رسانه ها از جمله سایت "اطلاعات آنلاین"  ادعاهای آقای همتی رئیس کل اسبق بانک مرکزی درباره  چاپ پول را باز نشر داده اند ؛در خصوص مطلب فوق توضیحاتی به شرح ذيل ارائه مي‌گردد.
در ابتدا ذکر این نکته ضروری است که بازنشر این قبیل مطالب که به جای پرداختن به بحثهای کارشناسی و ارائه تحلیلهای علمی، صرفا  بیانگر رویکرد کاملا سیاسی ، مغرضانه و غیرکارشناسانه آقای همتی در زمینه  تحولات رخ داده در متغیرهای پولی کشور است  نه تنها کمکی به ارتقا آگاهی و تنویر افکار عمومی نمیکند، بلکه با ایجاد انتظارات منفی در جامعه، دارای آثار مخرب بر فضای اقتصادی کشور خواهد بود.
 لازم به ذکر است آقای همتی در دو سال و نیم گذشته به کرات اقدام به ارائه تحلیلها و مقایسههای غلط در خصوص تغییرات مانده متغیرهای پولی نمودهاند و بانک مرکزی نیز متعددا توضیحات لازم را در خصوص غیرصحیح بودن تحلیلها و مقایسههای ارائه شده توسط ایشان بیان داشته است. به عنوان نمونه، مطلب زیر یکی از پاسخهای بانک مرکزی به مقایسههای آماری آقای همتی است که در تاریخ 3‏/10‏/1401 با عنوان "پاسخ بانک مرکزی به مقایسه مغالطه‌آمیز آقای همتی درباره پایه پولی، نقدینگی، ارز و تورم" انتشار یافته است: 
"رئيس کل اسبق بانک مرکزي (جناب آقاي دکتر همتی) با انتشار ياد داشتی در فضاي مجازی با مقایسه غیرکارشناسی افزایش مانده پایه پولی و نقدینگی در هشت ماه ابتدایی سال 1401 نسبت به مدت مشابه در دو سال قبل (سال 1399)، خبر از خلق پول سه برابری در دوره حاضر می دهند. بر اساس این نوع منطق مقایسه و تحلیل، در سال 1399 معادل یک سوم کل دوران ریاست جمهوری آقای روحانی، 2.5 برابر کل دوران ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد، 17.6 برابر کل دوران ریاست جمهوری آقای خاتمی و 100 برابر کل دوران ریاست جمهوری آقای هاشمی خلق پول در اقتصاد رخ داده است". 
علیایحال، فارغ از روش نادرست و مغالطه آمیز رئیس کل سابق بانک مرکزی در تحلیل ارقام کلهای پولی (مقایسه صرف سطح متغیرهای انباره و بیتوجهی به تحولات رشد آنها در یک دوره زمانی)، بررسی روند رشد نقدینگی در دو سال گذشته حاکی از مدیریت باثبات نقدینگی و حرکت این متغیر کاملا مبتنی بر مسیر برنامهریزی شده توسط بانک مرکزی بوده است. رجوع به ارقام رشد نقدینگی طی سالهای 1398 الی 1400 و مقایسه آن با ارقام رشد نقدینگی طی سالهای 1401 و 1402 میتواند معیار مناسبی برای قضاوت در خصوص مدیریت کلهای پولی در دوران تصدی آقای همتی در بانک مرکزی و دوره کنونی باشد. بدون تردید، روند صعودی رشد نقدینگی و ثبت ارقام بیسابقه این متغیر در پایان سال 1399 و نیمه اول سال 1400 مسئلهای بس نگران کننده بود که تداوم آن میتوانست اقتصاد کشور را با معضلات و مخاطرات گوناگونی مواجه سازد و ضمن افزایش نااطمینانیها در تصمیمات خرد فعالان اقتصادی کشور، آثار مخربی بر متغیرهای کلان اقتصای بوجود آورد. حال که حدود دو سال از آن مقطع نگران کننده گذشته است، متغیرهای پولی کشور در وضعیت نسبتاً پایداری قرار گرفتهاند و آمارها حاکی از تحقق اهداف بانک مرکزی در کنترل رشد نقدینگی و قرار گرفتن در محدودههای تعیین شده دارد. 
مرور مسیر طی شده نشان دهنده آن است که نرخ رشد دوازده‌ماهه نقدینگی از 42.8 درصد در پایان مهر‌ماه 1400 طی یک روند نزولی به31.1 درصد در پايان سال 1401 و متعاقبا به 24.3 درصد در پایان سال 1402 رسیده است. ارقام فوق به خوبی بیانگر توفیق بانک مرکزی در اجرای سیاست کنترل مقداری ترازنامه بانکها و دستیابی به اهداف کنترل رشد کل‌های پولی و مدیریت رشد نقدینگی در محدوده هدف تعیین شده برای سال 1401 (30 درصد) و سال 1402 (25 درصد) میباشد. لازم به تاکید است که در تحلیل کل‌های پولی و تاثیر آن بر تورم، نقدینگی (که نمایانگر مجموع خلق پول بانکها و بانک مرکزی است) از اهمیت بالایی برخوردار است و متغیر مذکور است که به صورت سپرده در اختیار آحاد فعالین اقتصادی قرار دارد و قدرت خرید ایجاد مینماید.
در خصوص تحولات پایه پولی نیز لازم به توضیح است که رشد پایه پولی در نیمه دوم سال 1401 به دنبال اجرای سیاستهای افزایش نسبت سپرده قانونی، روند صعودی را طی نمود و به رقم 45.0 درصد در فروردینماه 1402 رسید. اما در ادامه، اثر متغیر مذکور بر رشد پایه پولی کاهش یافته، بطوریکه رشد پایه پولی در پایان اسفندماه 1402 به 28.1 درصد رسیده است. لازم به ذکر است، در سال گذشته بانک مرکزی مکررا در خصوص اینکه بخشی از افزایش رشد پایه پولی در بازه نیمه دوم سال 1401 و نیمه اول سال 1402 به معنای تزریق پول پرقدرت به اقتصاد نبوده، بلکه به واسطه افزایش نسبت سپرده قانونی رخ داده، توضیحات لازم را ارائه نموده است و ملاحظه میشود که همانطور که بانک مرکزی از پیش اعلام کرده بود، نرخ رشد پایه پولی در پایان سال 1402 به زیر 30 درصد رسیده است.‏/۶۴۱۴۲۸۴

نمودار ‏- تحولات رشد نقدینگی و پایه پولی (درصد)

اداره روابط عمومی