دولت یک ریال از غرامت سیل را به ما نداده است!
یکی از ساکنان روستا‌های چابهار گفت: دولت یک ریال از غرامت سیل را به ما نداده است.
اعتماد نوشت: با گذشت كمتر از دو ماه از وقوع سيل در جنوب استان سيستان و بلوچستان، هفته قبل سازمان هواشناسي با صدور پررنگ‌ترين هشدار براي جنوب اين استان نسبت به وقوع دوباره سيل هشدار داد كه به دنبال اين هشدار هم بارش‌هاي سيل‌آسا در جنوب استان، باز هم منجر به جاري شدن سيلاب شد اما اخباري كه طي روزهاي گذشته درباره خسارات جديد سيلاب در 6 شهر جنوب استان منتشر شده، نشان مي‌دهد كه در اين بازه دو‌ماهه هيچ اقدام پيشگيرانه‌اي انجام نشده است.
بعد از بارش‌هاي سيل‌آسا در هفته اول اسفند، اعلام شد كه بيش از 59 هزار نفر از جمعيت جنوب استان و ساكن در 1947 روستا و 16 شهرستان، از سيلاب آسيب ديده‌اند كه طبق اعلام رييس سازمان مديريت بحران كشور، بيشترين روستاهاي خسارت ديده در شهرستان‌هاي چابهار (480 روستا) و شهرستان نيك شهر (۳۳۰ روستا) بودند .
خسارات اوليه به تاسيسات آب و برق و مخابرات و جاده‌ها و خانه‌هاي مسكوني در ايرانشهر و كنارك و دشتياري و قصرقند و چابهار و نيك شهر 22 هزار ميليارد ريال برآورد شده بود، ميزان خسارت وارده به راه‌هاي مواصلاتي جنوب استان حدود 1700 ميليارد تومان تخمين زده مي‌شد علاوه بر اينكه اخباري از انسداد راه دسترسي و آبگرفتگي محورهاي 178 روستا و زمان‌بري 10 روزه براي ترميم و بازگشايي حدود 2 هزار كيلومتر راه‌هاي آسيب ديده و ريزش بيش از ۲۰۰ دستگاه پل و آب نما و محورهاي در حاشيه كوهستان و تراشه‌هاي سنگي در ايرانشهر، كنارك، دشتياري، قصرقند، چابهار و نيكشهر منتشر شد .
در حالي كه دولت تلاش مي‌كرد بر كمبودهايي كه منجر به اعتراضات مردمي شده، سرپوش بگذارد و با ارايه گزارش‌هاي آماري از ميزان كمك‌هاي امدادي، نشان دهد كه وضعيت مردم سيلزده، بد نيست و مشكلات در حال حل است، مردم در فضاي مجازي تصاوير خانه‌هاي آب‌گرفته سيلزده‌ها و واقعيت آنچه بر جنوب سيستان و بلوچستان مي‌گذشت را منتشر كردند. در اين ميان، برخي مديران مياني از كمبودهايي كه كمك‌رساني به مردم سيلزده را دشوار و در مواردي، غير ممكن مي‌كند، انتقاد كردند چنان‌كه فرماندار شهرستان نيكشهر گفت: «ساخت پل روي رودخانه‌ها و تكميل جاده نيكشهر ضروري است در حالي كه حتي جاده‌هاي روستايي از ابنيه فني و آبنما محروم هستند و با كمترين بارندگي مسير آنها بسته مي‌شود و هيچ راهي به جز امداد هوايي براي امدادرساني و انتقال بيماران وجود ندارد. »
تخمين اوليه از خسارت 12 هزار ميليارد ريالي به بخش كشاورزي شهرستان‌هاي زرآباد، دشتياري، چابهار، قصرقند، نيكشهر، كنارك، راسك، فنوج، سرباز، سيب و سوران و مهرستان حكايت داشت آن هم در حالي كه معاش مردم اين منطقه به كشت و زرع وابسته است. مسوولان استاني هم اعلام كردند كه جاري شدن سيلاب، شبكه آبرساني ۲۵۲ روستاي جنوب استان را تخريب كرده است. تخريب شبكه آبرساني در حالي بود كه مهم‌ترين مشكل جنوب سيستان و بلوچستان، تامين آب شرب بوده و اين منطقه، سال‌هاست كه با تبعات خشكسالي و سوءمديريت در دريافت حقابه هيرمند از افغانستان مواجه است اما در حالي كه ميزان بارش در سيل اسفند‌ماه، بيش از ميانگين برآورد شده بود، هيچ تدبير موثري براي ذخيره اين‌بارش و جبران كم آبي منطقه صورت نگرفت و به همين سبب بود كه نمايندگان مجلس زبان به انتقاد از مسوولان استاني گشودند و به سوءمديريت‌هايي كه وضعيت اين استان محروم را در زمان وقوع حوادثي مثل سيل، بدتر از گذشته خواهد كرد اعتراض كردند.
هفته گذشته، همانطور كه سازمان هواشناسي با بالاترين سطح هشدار پيش‌بيني كرده بود، به دنبال بارش سيل‌آسا در استان سيستان و بلوچستان در روزهاي سه‌شنبه و چهارشنبه (28 و 29 فروردين) در نقاط مختلف جنوب استان سيل جاري شد كه خسارات اضافه‌اي بر زندگي و معاش مردم اين استان وارد كرد .
مديركل مديريت بحران سيستان و بلوچستان از جاري شدن سيلاب در ۳۰۰ روستاي جنوب استان و قطع ارتباط مخابراتي ۶۰ روستاي شهرستان‌هاي زرآباد، كنارك و چابهار خبر داد و مديركل بنياد مسكن سيستان و بلوچستان گفت كه 2150 واحد مسكوني بر اثر جاري شدن سيلاب آسيب ديده‌اند كه از اين تعداد، 1500 واحد مسكوني روستايي نيازمند تعميرند اما ۵۰۰ واحد مسكوني روستايي و ۱۵۰ واحد مسكوني شهري كاملا تخريب شدند و بايد از نو ساخته شوند . يكي از مسوولان شهرستان چابهار هم اعلام كرد كه علاوه بر خسارات سنگين در بخش‌هاي راه، كشاورزي و زيرساخت‌هاي شهري و روستايي اين منطقه، بارندگي شديد، مسير روستايي چابهار به تعدادي از روستاهاي همجوار را مسدود كرده و خانه و اراضي كشاورزي ساكنان ۲۱ روستاي چابهار با سيلاب و گرگروك (فرسايش خندقي خاك) محاصره شده است .
به گفته مديرعامل شركت آب و فاضلاب كشور، در اين نوبت جديد از جاري شدن سيلاب، تاسيسات آب ۲۸۹ روستا و ۶ شهر استان آسيب ديد در حالي كه به دليل آسيب وارد شده به راه‌هاي استان و طغيان رودخانه‌ها، تا سه روز بعد از وقوع سيل، احياي شبكه آبرساني بيش از 140 روستا ممكن نبود .
روز 30 فروردين در يك برآورد اوليه اعلام شد كه در سيل اخير، علاوه بر خسارات بخش كشاورزي، با انسداد بيش از 270 محور روستايي، اصلي و فرعي، قطع برق 345 روستا به دليل تخريب شبكه و تخريب شبكه آبرساني، بيش از 18 هزار ميليارد ريال خسارت ايجاد شده كه در ارزيابي دقيق‌تر اين رقم حتما افزايش خواهد يافت. خسارات جديد بعد از وقوع سيل در روزهاي پاياني فروردين‌ماه در حالي بود كه مسوولان استاني روز 27 فروردين اعلام كرده بودند: «با اعلام استانداري، استان در وضعيت اضطراري و آماده باش صددرصد قرار گرفته و تمام دستگاه‌هاي امدادي و خدمات‌رسان براي كاهش ميزان خسارات احتمالي آماده شده‌اند و سدهاي جنوب استان به اندازه كافي تخليه شده تا ظرفيت پذيرش بارندگي جديد را طي اين مدت داشته باشد.»
با وجود اين اخبار اما در اين نوبت از جاري شدن سيل، باز هم شهرستان نيك شهر متحمل خسارات زيادي شد چنان‌كه فرماندار نيكشهر اعلام كرد: « بارش سنگين باران موجب مسدود شدن راه ۱۵۴ روستاي اين شهرستان شده. هم اينك پس از گذشت چند روز ماشين‌آلات راهسازي و راهداري براي بازگشايي راه‌هاي نيكشهر وجود ندارد و نياز است مسوولان استاني و كشوري به كمك مردم روستايي بشتابند. هم اكنون برق ۱۲ روستاي اين شهرستان قطع است.متاسفانه راه مسدود است و محور باز نيست و امكان بررسي و بازديد خط در حال حاضر ممكن نيست و نيروهاي برق منتظر باز شدن راه هستند تا خاموشي را برطرف و روستاها را برقدار كنند.»
فرماندار نيك شهر كه با خبرگزاري ايسنا صحبت مي‌كرد، از آبگرفتگي خانه‌هاي مردم و تخريب سازه‌هاي خشت و گلي در سيلاب اخير خبر داده بود و در همين صحبت‌ها، اشاراتي داشت كه نشان مي‌داد برخلاف ادعاي مسوولان استان، طي دو ماه اخير براي جلوگيري از خسارت جديد اقدامات پيشگيرانه‌اي صورت نگرفته است.
انسداد راه‌ها بر اثر جاري شدن سيلاب، بلاي جان بناهاي و محوطه‌هاي باستاني منطقه سيلزده هم شد چنان‌كه روز يك‌شنبه، مجتبي سعادتيان؛ معاون ميراث فرهنگي استان سيستان و بلوچستان به خبرگزاري ايلنا گفت: « حجم سيلاب آنقدر زياد است كه مسيرها هنوز براي اعزام يگان حفاظت ميراث فرهنگي استان سيستان و بلوچستان و كارشناسان ميراث فرهنگي و برآورد خسارات وارد شده به بناها و محوطه‌هاي تاريخي اين منطقه باز نشده و نمي‌توانيم آمار دقيقي از اتفاقات رخ داده براي آثار تاريخي جنوب سيستان و بلوچستان داشته باشيم احتمال مي‌دهيم به دليل آنكه سنگ نگاره‌هاي تاريخي در مناطق صخره‌اي واقع شده‌اند، خسارت كمتري به آنها وارد شده باشد اما تمام بناها از جمله قلعه بمپور كه منتسب به دوره ساساني است و تپه‌ها و قلعه‌ها در معرض تخريب ناشي از سيلاب قرار دارند چون اغلب بناها و قلعه‌هاي تاريخي استان از خشت و گل ساخته شده‌اند كه در برابر آسيب‌هاي ناشي از سيلاب و ناپايداري‌هاي جوي به‌شدت آسيب پذيرند. »
يك ريال خسارت به روستاهاي سيلزده چابهار نداده‌اند
يكي از ساكنان روستاي « وشنام دري » در 20 كيلومتري بندر چابهار در توضيح مشكلاتي كه براي اهالي اين روستا و روستاهاي اطراف بعد از وقوع سيل و بارش‌هاي اخير ايجاد شده مي‌گويد: « سيل اسفند‌ماه به زمين‌هاي كشاورزي منطقه آسيب زيادي زد ولي خانه‌ها خسارت كمتري ديد چون مردم روستا با نگراني از ورود سيلاب به خانه‌هاي‌شان، به محض شروع بارندگي، بندهاي كشاورزي (گودال‌هاي ذخيره آب باران براي كشاورزي ديم) را باز كردند تا آب به جاي سرريز شدن به خانه‌ها به سمت دريا برود . اگر مردم اين بندها را باز نمي‌كردند حتما شاهد خرابي گسترده در روستا بوديم.»
اين فعال اجتماعي مي‌گويد آب بندهاي كشاورزي در حالي به ناچار به دريا سرازير شد كه روستاي وشنام دري مثل تمام روستاهاي چابهار، محروم از آب شرب است در حالي كه كنار شهري است كه آوازه‌اش در كل كشورهاي منطقه پيچيده و بندرچابهار، يك گذرگاه بسيار مهم براي تجارت خارجي كشورهاي منطقه است. اين فعال اجتماعي مي‌گويد بعد از سيل اسفند‌ماه، دولت تنها اقدامي كه انجام داد اين بود كه فرم‌هاي اعلام خسارت به شوراها و دهياري‌ها فرستاد تا مردم اعلام خسارت كنند اما تا امروز كه فروردين به پايان رسيده و سيل دوم هم خسارت جديدي به كشاورزي مردم وارد كرده، هيچ رقمي از خسارت‌هاي سيل اسفند به مردم پرداخت نشده است.
اين ساكن روستاي وشنام دري مي‌گويد كه كشاورزان براي ايجاد بندهاي كشاورزي بايد با هزينه شخصي تراكتور اجاره كنند كه هزينه اجاره هر تراكتور بابت هر ساعت شخم زدن و حفر بند، 500 هزار تومان است و ايجاد هر بند هم حدود دو روز زمان مي‌برد . به گفته اين ساكن روستاي وشنام دري، تنها منبع امرار معاش 90 درصد مردم اين روستا و روستاهاي اطراف، كشاورزي و كشت محصولاتي مثل ذرت و ماش است اما تاكيد مي‌كند كه جوانان روستا ديگر حاضر به كشاورزي نيستند و سه ماه از سال و خارج از فصل صيد، براي كارگري به شهرهاي دور و نزديك مي‌روند و در فصل صيد (بهار، پاييز و زمستان) سراغ لنج‌داران بندر چابهار مي‌روند تا به عنوان « جاشو» راهي آب‌هاي آزاد شوند اما صاحب لنج فقط به شرط صيد، به كارگرانش مزد مي‌دهد و در غير اين‌صورت، كارگر بايد از جيب خودش پول خوراك و خدمات آن سه‌ماه را به ناخدا بپردازد.
اين فعال اجتماعي مي‌گويد كه حالا فقط سالمندان روستا مشغول كشاورزي هستند اما آنها هم با سيل اسفند و فروردين متضرر شده‌اند چون دولت نه تنها خسارت تخريب بندها را پرداخت نكرده و حتي براي ايجاد چاه‌نيمه‌اي كه محل ذخيره آب باران باشد، اقدامي نمي‌كند، حتي يك دستگاه تراكتور براي كمك به مردم به منطقه نفرستاده و مردمي كه بابت سيل، خسارت ديده‌اند حالا بايد از جيب خودشان براي اجاره تراكتور هزينه كنند.
ساكن روستاي وشنام دري در توضيح بخش ديگري از مشكلاتي كه بعد از سيل اسفند و فروردين براي مردم اين منطقه ايجاد شده، به قطع برق و سيستم‌هاي مخابراتي اشاره مي‌كند و مي‌گويد: «در طول هفته فقط يك روز اينترنت داريم. آنتن دهي تلفن همراه، در تمام ساعات روز مختل است و هيچ راهي براي اطلاع‌رساني نداريم. با اختلال اينترنت، برگزاري كلاس‌هاي درس آنلاين دچار مشكل شده و كسب و كار مردم هم به خطر افتاده چون با قطع اينترنت، دستگاه كارتخوان مغازه‌ها هم كار نمي‌كند . هفته گذشته و در روز وقوع سيل، به شهر رفته بودم ولي به دليل قطع برق وعدم آنتن‌دهي تلفن همراه، تا سه روز نتوانستم با خانواده‌ام تماس بگيرم و بعد از سه روز كه جاده‌ها باز شد، توانستم به روستا برگردم .»
مشكلات بي‌آبي و اختلال اينترنت و عدم‌آنتن‌دهي تلفن همراه روستاي وشنام دري در حالي با وقوع سيل اسفند و فروردين تشديد شده كه اين روستا، مركز دهستان و روستاي قمر است و 25 روستا را تحت پوشش دارد و اين فعال اجتماعي مي‌گويد كه وضعيت باقي روستاها چه ازنظر خرابي‌ها و خسارات سيل و چه از نظر بي‌آبي، بسيار بدتر از وشنام دري است چرا كه در بعضي روستاهاي دورتر، محصولاتي مثل موز كاشته مي‌شده كه با وقوع سيل، كل مزرعه از بين رفته است.
