چالشی که نفس قزوین را به شماره انداخته است

ملیحه شریف خواه خبرنگار اطلاعات نوشت: حرفه پرستاری را می توان یکی از حوزه های مهم عملیاتی در زمینه بهداشت و درمان دانست که کمبود آن در نظام درمان مشکلاتی ایجاد می‌کند. پرستاران طیف وسیعی از مسئولیت‌های مراقبت و  از جمله نقش مراقبتی، حمایتی، درمان، هماهنگی، مشاوره، مدیریت و پژوهش را دارند حتی در مورد اهمیت کار آنها باید جایگاه پرستار را در کنار پزشکی قرار داد .

 به طور کلی می توان گفت که پرستاری دانشی است که به افراد می‌آموزد فعالیت های مراقبتی را برای بیماران انجام دهند، تا روند بهبود آنان سریعتر انجام شود. اما پرستاران در این حرفه مقدس هم به دلیل پایین بودن حقوق دریافتی، اعمال اضافه کاری های اجباری ، عدم تعرفه گذاری شغلی، نبود امنیت شغلی برای پرستاران شرکتی و عدم امکان استخدام و جذب نیروی رسمی طی سال‌های متمادی انگیزه فعالیت و کار در این حوزه را از فارغ التحصیلان رشته پرستاری گرفته است تا زمینه مهاجرت پرستاران و کادر درمان را بیش از پیش فراهم کند.

مدیر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی قزوین در مورد جایگاه حرفه پرستاری به گزارشگر روزنامه اطلاعات می‌گوید: پرستاری در نظام سلامت جایگاه ویژه ای دارد و پرستاران در راستای ارتقاء سلامت جامعه علاوه بر بیمارستان در حوزه‌های بهداشت ، پیشگیری، آموزش مواجهه با بیماری‌ها، آموزش به بیماران و پرستاری پیگیر برای بیماران ترخیص شده از بیمارستان ها فعالیت می‌کنند.

فرزاد رجبی یکتا با بیان اینکه ۵۰درصد کادر درمان را پرستاران تشکیل می دهند، می‌افزاید: کادر پرستاری شامل پرستار، اتاق عمل، هوشبری، بهیار و کمک بهیار است که در ردههای مختلف در بیمارستان ها فعالیت دارند.

وی تاکید می‌کند: با توجه به اینکه قشر عظیمی از کادر درمان را پرستاران تشکیل می‌دهند، باید نگاه ویژه ای به مشکلات ، کمبودها و چالش های این قشر فعال جامعه داشته باشیم.

وی می افزاید: به رغم تمامی مشکلاتی که در زمینه‌های اقتصادی، کاری ،شغلی، پایین بودن حقوق دریافتی و مبالغ دریافتی از اضافه کاری برای پرستاران وجود دارد؛ در زمینه مراقبت از بیماران تمامی توان خود را به کار می گیرند، تا خللی در این زمینه وارد نشود که به همین دلیل قدردان پرستاران هستیم.

مدیر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی قزوین در مورد کمبود کادر پرستاری در مراکز درمانی دانشگاهی استان قزوین می‌گوید: در مورد جذب نیرو و استخدام نیروی پرستاری باید همه مجموعه تخت های بیمارستانی از جمله فعال، ستاره دار و سایر تخت ها دیده شوند .

رجبی یکتا اضافه می کند: در مجموعه ی دانشگاهی قزوین یک هزار و۵۵۹پرستار ویک هزار ۸۷۲کادر پرستاری شامل نیروهای اتاق عمل و هوشبری ارائه خدمت می کنند، در حالی که تعداد تخت های فعال بیمارستانی استان یک هزار و۳۴۴تخت است و ۶۸۷تخت ستاره دار شامل اورژانس و دیالیز داریم که بیشترین تعداد نیروهای پرستاری در کنار تخت های ستاره دار قرار می گیرند.

وی ادامه می‌دهد: برای هر تخت اورژانس طی ۲۴ساعت حداقل ۳تا ۴نفر نیرو در نظر گرفته می شود که بر اساس این آمار برای هر تخت حدود ۹۲صدم درصد کادر پرستاری فعالند .

وی استاندار تعیین شده از طرف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی  برای نسبت کادر پرستاری به تخت بیمارستانی را ۱/۸دهم درصد ذکر می‌کند و یاد آور می شود: بر اساس استاندارد کشوری ، در مجموعه درمانی دانشگاهی استان قزوین حدود ۵۰درصد با کمبود پرستار مواجه هستیم که به دلیل مسایل بودجه ای امکان جذب آنان در تعداد استان وجود ندارد.

رجبی یکتا با بیان اینکه پرستاران به اضافه کارهای اجباری برای پوشش کمبود کادر پرستاری در مراکز درمانی استان اعتراض دارند تاکید می کند: بسیاری از پرستاران اعلام می کنند که نیازی به اضافه کاری ندارند، اما مجبویم برای تداوم مراقبت‌ها، برای پرستاران اضافه کاری در نظر بگیریم.

وی تاکید می‌کند: همیشه به دنبال این موضوع در وزارتخانه هستیم که این عدد و ضریب نسبت پرستار به تخت را ارتقا دهیم تا پرستاران بدون دغدغه و با خیال راحت که بیماران خدمت کنند اما به رغم اضافه کاری‌های اجباری پرستاران، مبالغ بسیار پایینی برای آن در نظر گرفته می شود که نارضایتی هایی را به دنبال دارد .وی خاطر نشان می کند: اضافه کار‌های اجباری توان 2 تا3 برابری را بر پرستاران تحمیل می کند و در کنار آن باید موضوع استعلاجی های بلند مدت مادران باردار هم در نظر گرفته شود که اختلاف تناسب نسبت پرستار به تخت را بیشتر هم می کند.

آسیب های اضافه کاری‌ها اجباری

مدیر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی قزوین از مسئولان می‌خواهد که  نسبت به کمبود پرستار در مراکز درمانی استان با ظرافت بیشتری توجه شود زیرا تحمیل اضافه کاری بیش از حد ، آسیب های جبران ناپذیری به سیستم درمانی استان و سلامت جسمی پرستاران تحمیل می کند.

رجبی یکتا تاکید می‌کند: نیاز است در شرایط کنونی مسئولان وزارتخانه در سطح کلان کشور برای جذب و استخدام جدید نیروهای پرستاری چاره اندیشی کنند که هم به نفع کادر پرستاری و هم خدمت رسانی به بیماران است.

وی با یاد آوری این که هنوز مجوزی برای جذب نیروی پرستاری برای استان قزوین صادر نشده است می‌افزاید: در حال حاضر فقط نیروهایی که به صورت طرحی انجام وظیفه می‌کنند، جایگزین می‌شوند، اما به دلیل پایین بودن حقوق دریافتی این نیروها نیز چندان علاقمند به ثبت نام در سامانه رشد و حضور در بیمارستان ها نیستند.

وی توضیح می دهد:عدم تناسب ورودی و خروجی نیروهای طرحی به مراکز درمانی دانشگاهی از دیگر مشکلات حوزه درمان استان است که پرستاران فارغ‌التحصیل به دلیل عدم صرفه اقتصادی به این حرفه مهم حوزه پزشکی وارد نمی شوند و رشته ها و شغل های دیگری برای حضور فعال خود در جامعه انتخاب می‌کنند.

عدم صدور مجوز استخدام برای جبران نیروهای فعلی

مدیر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی قزوین با اشاره به پایین بودن مجوز جذب نیروهای پرستاری در این  دانشگاه می گوید: تا کنون مجوزی برای استخدام پرستار از طرف سازمان برنامه و بودجه صادر نشده است و تنها مجوز صادر شده برای طرح های توسعه‌ای بیمارستان های جدید‌التاسیس در کشور است که متاسفانه در استان قزوین چنین طرح‌هایی نداشتیم و عملا مجوزی برای استان قزوین داده نشده که شکایت هایی را از طرف همکاران پرستار که به صورت شرکتی و یا طرحی در مراکز درمانی مشغول خدمت هستند، به دنبال داشته است.

عدم اجرای درست تعرفه گذاری برای پرستاران

یکی از پرستاران بخش درمان استان قزوین با انتقاد از بار کاری زیاد ، پایین بودن حقوق دریافتی و عدم اجرای درست تعرفه گذاری در کادر پرستاری می‌گوید: مشکل اجرای درست تعرفه گذاری برای فعالیت پرستاران هنوز حل نشده است و دریافتی پرستاران متناسب با کاری که انجام می دهند نیست در حالی که طبق قانون این تعرفه گذاری برای ارائه هر گونه خدمتی از طرف پزشکان با تعیین ارزش ریالی تعریف و اجرایی می شود .

وی می افزاید: این قانون باید به ازای هر خدمت قابل ارائه از جمله سوند گذاری ، بخیه زدن و تزریقات برای پرستاران هم اعمال شود، در حالی که پس از گذشت ۱۰سال این موضوع همچنان در هاله ای از ابهام باقی مانده است و فقط هر ساله روز پرستار قول اجرایی شدن این قانون را می دهند.

وی با انتقاد از اعمال شیفت های اجباری و اضافه کاری پرستاران اظهار می دارد: شیفت های طولانی مدت، استهلاک جسمی و روحی برای پرستاران و به خصوص مادران دارای کودکان خردسال را به دنبال دارد و به دلیل کمبود پرستار در سیستم درمانی توازنی در کارهای محول شده و تعداد نیروها وجود ندارد و از این رو بیماران هم خدمات مطلوب دریافت نمی‌کنند.