زیباکلام با بیان اینکه کشور نیازمند فضایی بازتر است و برای این کار میتوان در برخی پروندهها بازنگری کرد افزود: در حوزه مطبوعات فضا بازتر و انتخابات آینده بهگونهای برگزار شود که در آن هر فرد منتقدی را به صرف یک انتقاد، رد صلاحیت نکنند. به اعتقاد من، مقصود آقای پزشکیان از گفتوگو، ایجاد همین فضای باز سیاسی از طریق تعامل با منتقدان و مخالفانی است که خواهان اصلاح هستند، نه براندازی.
او با اشاره به تفاوت معنا و جایگاه متفاوت اپوزیسیون در ایران با جوامع دموکراتیک تاکید کرد: در جمهوری اسلامی ایران، واژه اپوزیسیون تا چند سال پیش، عملا فاقد معنا و کاربرد بود و اساسا چنین مفهومی تحمل نمیشد. هر فردی که از عملکرد نظام انتقاد میکرد یا با سیاستهای آن مخالفت مینمود، اپوزیسیون نامیده نمیشد. بلکه اگر این انتقادات جدی بود، به اقدام علیه امنیت ملی، نشر اکاذیب، تلاش برای تضعیف دولت یا تبلیغ علیه نظام متهم میشد و موارد مشابه.
زیباکلام با یادآوی اینکه از اواخر دهه ۱۳۹۰، واژه اپوزیسیون بهطور جدیتر و رسمیتر وارد گفتمان سیاسی کشور شد توضیح داد: اپوزیسیون به اشخاص یا جریانهای سیاسیای اطلاق میشود که خواهان براندازی نظام جمهوری اسلامی هستند. البته این براندازی از سوی برخی بهطور شفاف و صریح عنوان میشود، برخی دیگر نیز با ادبیات ملایمتری مانند عبور از نظام آن را مطرح میکنند.
این تحلیلگر سیاسی درباره طرح موضوع گفتوگو با اپوزیسیون از سوی برخی مسئولان از جمله مسعود پزشکیان، رئیسجمهوری معتقد است: مقصود آقای دکتر پزشکیان به هیچوجه گفتوگو با کسانی نیست که بهدنبال براندازی نظام هستند؛ چراکه اصولا چنین گفتوگویی ممکن نیست. کسی که میگوید این نظام باید سرنگون شود، باید نیست و نابود گردد و نظامی دیگر جایگزین آن شود، اساسا جای گفتوگو باقی نمیگذارد. برداشت من این است که منظور رئیسجمهوری از گفتوگو با اپوزیسیون، گفتوگو با افرادی است که چه در داخل کشور و چه در خارج، خواهان براندازی نیستند، بلکه بهدنبال ایجاد تغییرات و تحولات مثبت در کشورند؛ کسانی که دغدغه اصلاح و پیشرفت دارند، نه تخریب و سرنگونی.
استاد پیشین علوم سیاسی دانشگاه تهران معتقد است کشور با بحرانهای عمیق سیاسی مواجه است: هرچند نظام تبلیغ میکند که مردم متحد بودند و پشت نظام ایستادند، اما واقعیت این است که ما با بحرانهای عمیق سیاسی مواجه هستیم. صرف اینکه بسیاری از مردم یا نخبگان، پس از حمله اسراییل یا آمریکا به ایران، در کنار دشمن قرار نگرفتند، بههیچوجه بهمعنای همراهی یا رضایت صددرصدی نیست.
اوبا بیان اینکه متاسفانه، برخی با تبلیغات چنین القا میکنند که هرکس با حمله آمریکا یا اسرائیل مخالفت کرده، در سمت طرفدار قرار میگیرد که این ادعایی نارسا است به یک نمونه اشاره کرد: بنده چند ساعت پس از حمله اسرائیل به ایران، در توییتی این حمله را محکوم کردم و نوشتم که چگونه میتوان در کنار دشمن قرار گرفت؟ مقصود من از این سخن، خطاب به اپوزیسیون و بهویژه رضا پهلوی، بود. با این حال، این موضعگیری بههیچوجه بهمعنای چشمپوشی از انتقاداتم نیست؛ آن انتقادات همچنان به قوت خود باقی، اما در عین حال که معترض به برخی عملکردها هستم، حمله به ایران را نیز بهشدت رد میکنم.
در پایان، زیباکلام اظهارامیدواری کرد در صورت بازتر شدن فضای سیاسی، اپوزیسیون واقعی بتواند با نگاه اصلاحی فعالیت داشته باشد و از این طریق بسیاری از چالشهایی که اکنون جامعه با آن دست بهگریبان است برطرف شود.
