این تست پیچیدگی خاصی ندارد و وضعیت حاملگی را با یکی از این دو واژه اعلام می‌کند: «POSITIVE» به معنی مثبت و «NEGATIVE» به معنی منفی؛ بنابراین خودتان هم می‌توانید با نگاهی به برگه از جواب آزمایش به‌راحتی سردربیاورید: بفهمید حامله‌اید یا نه، چندمین هفته‌ بارداری شماست یا حتی (احتمالا) چندقلو باردارید. در این راهنما درباره جواب تست بارداری و درک صحیح نتیجۀ آن حرف می‌زنیم.

معرفی آزمایش خون بارداری

هورمون HCG مسئول مستقیم مراقبت از دیواره‌های ضخیم رحم در دوران بارداری است و ۱۰ روز پس‌از لقاح توسط جفت تولید می‌شود. آزمایش خون گنادوتروپین جفتی انسان (HCG یا hCG) یا به‌اختصار آزمایش بتا سطح خاصی از HCG را در خون اندازه‌گیری می‌کند. نمونه این آزمایش ازطریق خون‌گیری وریدی دریافت می‌شود.

کاربرد آزمایش خون در بارداری چیست؟

اندازه‌گیری هورمون HCG در بارداری چند کاربرد مهم دارد:

• تعیین سن دقیق جنین؛

• تشخیص بارداری‌های غیرطبیعی (خارج رحمی، مولار یا احتمال سقط جنین)؛

• غربالگری سندرم داون جنین در مراحل اولیه بارداری؛

• غربالگری سندرم ادواردز جنین در مراحل اولیه بارداری؛

• غربالگری سندرم پاتو جنین در مراحل اولیه بارداری؛

• بررسی گلبول‌های قرمز، سفید و پلاکت‌ها؛

• تعیین گروه خونی؛

• تعیین Rh مثبت یا منفی؛

• بررسی آنتی‌بادی سرخجه در بدن مادر و مصونیت در برابر آن.

• تعیین سطح گلوکز و اندازه‌گیری توانایی بدن در متابولیسم قند و غربالگری دیابت بارداری؛

• تشخیص کم‌خونی داسی‌شکل و تالاسمی جهت بررسی احتمال انتقال بیماری به جنین؛

• تشخیص بیماری‌های عفونی قابل‌انتقال به جنین مثل هپاتیت ب، سفلیس و ایدز.

نتایج طبیعی هورمون HCG در تست بارداری

سطح هورمون HCG در آزمایش خون برحسب میلی/ واحد بین‌المللی در میلی‌لیتر (mUI/mL) اندازه‌گیری می‌شود و مقدار طبیعی آن عبارت‌ است از:

• در زنان غیرباردار: کمتر از ۵

• مردان سالم: کمتر از ۲

در دوران بارداری، سطح HCG در طول سه‌ماهه اول به‌سرعت افزایش و سپس کمی کاهش می‌یابد. محدوده نرمال این هورمون را متناسب با سن بارداری تعیین می‌کنند و در هفته‌های سوم تا هجدهم بارداری عبارت است از:

• هفته سوم: ۵ تا ۷۲؛

• هفته چهارم: ۱۰ تا ۷۰۸؛

• هفته پنجم: ۲۱۷ تا ۸۲۴۵؛

• هفته ششم: ۱۵۲ تا ۳۲,۱۷۷؛

• هفته هفتم: ۴۰۵۹ تا ۱۵۳۷۶۷؛

• هفته هشتم: ۳۱,۳۶۶ تا ۱۴۹۰۹۴؛

• هفته نهم: ۵۹,۱۰۹ تا ۱۳۵۹۰۱؛

• هفته دهم: ۴۴۱۸۶ تا ۱۷۰۴۰۹؛

• هفته دوازدهم: ۲۷,۱۰۷ تا ۲۰۱۱۶۵؛

• هفته چهاردهم: ۲۴,۳۰۲ تا ۹۳,۶۴۶؛

• هفته پانزدهم: ۱۲,۵۴۰ تا ۶۹,۷۴۷؛

• هفته شانزدهم: ۸۹۰۴ تا ۵۵,۳۳۲؛

• هفته هفدهم: ۸۲۴۰ تا ۵۱,۷۹۳؛

• هفته هجدهم: ۹۶۴۹ تا ۵۵,۲۷۱.

نکته: محدوده طبیعی HCG در آزمایشگاه‌های مختلف اندکی متفاوت است. نتیجه تست را با مقدار مرجع آزمایشگاه خود قیاس کنید.

نتایج غیرطبیعی هورمون HCG تست بارداری

اگر سطح هورمون HCG در نتیجه آزمایش بتا بالاتر از محدوده نرمال باشد، این احتمالات وجود دارد:

• حاملگی چندقلو؛

• کوریوکارسینوما رحم (نوعی سرطان نادر و تهاجمی)؛

• مول هیداتی‌فرم رحم (نوعی بارداری غیرطبیعی)؛

• سرطان تخمدان؛

• سرطان بیضه (در مردان).

همچنین اگر سطح هورمون HCG در نتیجه آزمایش بتا پایین‌تر از محدوده نرمال باشد، این احتمالات وجود دارد:

• مرگ جنین؛

• احتمال سقط جنین یا تخمک پوچ؛

• حاملگی خارج رحمی.

پیشنهاد: در هر دو حالت، بهتر است این آزمایش ظرف ۴۸ تا ۷۲ ساعت تکرار و نتایج بررسی شوند.

تفسیر کامل آزمایش بتا hCG

در بسیاری از موارد نتایج آزمایش در منزل هورمون بتا hCG بین زنان متفاوت و متغیر است و با یک اندازه‌گیری واحد نمی‌توان به نتایج دقیق و درست دست یافت. معمولا درک نتایج اولین آزمایش بتا hCG برای افراد عادی گیج‌کننده است، به‌همین‌خاطر کارشناسان دکترساینا برای تفسیر نتایج این آزمایش با شما تماس می‌گیرند.

بااین‌حال اگر مشتاقید از برگه آزمایش بارداری سردربیاورید، تفسیرش را در ادامه بخوانید:

• اگر میزان هورمون بتا hCG در روزهای ۱۲ تا ۱۴ روز بعداز لقاح کمتر از ۵ باشد، جواب آزمایش منفی است.

• اگر میزان هورمون بتا hCG در روزهای ۱۲ تا ۱۴ روز بعداز لقاح بیشتر از ۲۵ باشد، جواب آزمایش احتمالا مثبت است.

• اگر میزان هورمون بتا hCG در روزهای ۱۲ تا ۱۴ روز بعداز لقاح بیشتر از ۱۰۰ باشد، جواب آزمایش قطعا مثبت است.

• اگر میزان هورمون بتا hCG در روزهای ۱۲ تا ۱۴ روز بعداز لقاح بین ۶ تا ۲۴ باشد، جواب آزمایش نامعلوم است و جهت بررسی دقیق‌تر باید تکرار شود.

• اگر میزان هورمون بتا hCG حدود ۴ تا ۶ هفته بعداز لقاح به محدوده طبیعی غیربارداری (کمتر از ۵) بازگردد، جواب آزمایش احتمالا بیانگر سقط جنین است.

نتایج سونوگرافی هفته‌های ۵ تا ۶ بارداری به‌مراتب دقیق‌تر از آزمایش بررسی سطح هورمون hCG است و نتایج مطمئن‌تری به شما می‌دهد. بااین‌حال تست بتا برای ارزیابی اولیه بارداری کاربرد بیشتری دارد.

نتیجه مثبت کاذب تست بارداری: موارد تأثیرگذار

اگر نتیجه آزمایش «POSITIVE» و مثبت باشد، بارداری به احتمال بسیار زیاد قطعی است؛ چراکه مثبت کاذب در آزمایش بتای بارداری به‌ندرت اتفاق می‌افتد. بااین‌حال، خوب است بدانید گاهی نتیجه این آزمایش بی‌دلیل مثبت است و باید تکرار شود. چند مورد باعث مثبت کاذب در آزمایش بارداری می‌شوند:

• برخی سرطان‌ها، کیست تخمدان و بیماری‌های کلیوی با تولید آنتی‌بادی‌ها بر نتایج این آزمایش تأثیر می‌گذارند.

• مصرف داروهای ضد اضطراب، داروهای پارکینسون و آنتی‌هیستامین‌ها می‌تواند دلیل نتیجه مثبت کاذب در تست بارداری باشد.

• داروهای حاوی hCG (برای درمان ناباروری) با سطح hCG در خون تداخل دارند و دقت اندازه‌گیری آزمایش را کم می‌کنند.

• اگر جنین به‌تازگی سقط شده یا بارداری خارج از رحم رخ داده باشد، احتمال نتیجه مثبت کاذب تست بارداری بالاست.

• سابقه سقط جنین و بارداری ناموفق نیز بر نتایج این تست تأثیرگذار است.

نتایج دقیق‌تر با ردیابی هورمون hCG

با یک بار مشاهده نتایج این تست نمی‌توان به نتایج قطعی و مطمئن دست یافت، چون تغییرات هورمون hCG در طول زمان به‌مراتب مهم‌تر از عدد مطلق آن در یک آزمایش است. در بارداری سالم، مقدار این هورمون طی روزهای اول باید هر ۴۸ تا ۷۲ ساعت ۲ برابر بیشتر شود تا لانه‌گزینی و رشد جنین را تأیید کند. هرچه اختلاف سطح این هورمون در آزمایشات بعدی بیشتر باشد و اعداد به‌تدریج بزرگ‌تر شوند، بارداری قطعی‌تر است.

همچنین درصورت سقط جنین سطح هورمون hCG نسبت به اندازه‌گیری‌های قبلی کاهش پیدا می‌کند. این نشان می‌دهد رشد جنین متوقف شده و بدن از ترشح هورمون جهت حمایت از رشد دست کشیده است. بنابراین ردیابی هورمون در دست‌کم ۲ تست متوالی نتایج دقیق‌تری در اختیار شما خواهد گذاشت.

کلام آخر

اگر فرصتی برای رفتن به آزمایشگاه ندارید، اما طاقت نتایج کاذب تست خانگی بیبی‌چک را هم ندارید و به‌دنبال جواب دقیق و راست‌وپوست‌کنده می‌گردید، آزمایش خون بارداری را در منزل بدهید و پاسخش را در اسرع وقت تلفنی از زبان کارشناسان دکترساینا بشنوید.