محسن موسویخوانساری، فعال آب و محیط زیست در روزنامه اعتماد نوشت:
در چند هفته اخیر بازدیدهای مکرر مقامات ارشد دولت چهاردهم و توجه و نظارت بر اجرای زیرساختهای اساسی منطقه مکران و چابهار مانند راهآهن، بیمارستان، پتروشیمی نیروگاه و صنایع فولادی در رسانههای خبری بازتاب گستردهای داشت بهطوری که نسبتا امید به رشد اقتصادی منطقه محروم مکران را حداقل برای مردم آن دیار مجددا زنده کرد ولی آیا اجرا و سپس بهرهبرداری از اینگونه طرحهای اساسی برای منطقه کفایت میکند؟
مکران، منطقهای است از جغرافیای سرزمین ایران و در ساحل دریای عمان که از گواتر در جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان شروع شده و به میناب در شرق استان هرمزگان خاتمه مییابد. این منطقه با وسعتی حدود ۷۰هزار کیلومترمربع یا ۴ درصد از مساحت ایران به قول مقام معظم رهبری یک گنج در کنار دریای عمان محسوب شده و البته در سالیان اخیر همواره مورد توجه دولتهای مختلف نیز قرار داشته خصوصا در دولت فعلی که بهطور جدی روی اجرای زیرساختهای این منطقه و با هدف ارتقای اقتصاد دریامحور تمرکز شده است. اما با تمام تلاشهایی که دولت دکتر پزشکیان برای رشد اقتصاد مکران به انجام رسانده متاسفانه هنوز اقدامات ملموسی برای کنترل سیلابهایی که هر از چند گاهی در منطقه رخ داده و خسارتهای سنگینی به بار میآورد به عمل نیاورده است.
اجرای پالایشگاه و پتروشیمی و نیروگاه برق در چنین منطقه مهمی از نظر رشد اقتصاد دریامحور کاملا صحیح و از یک سیاست اصولی تبعیت میکند ولی فراموش نکنیم که مناطق فراساحل یا پسکرانه که عمدتا محل اجرای این طرحهای زیربنایی هستند در آماج سیلابهای مخربند . اگر تا سال ۱۴۰۰ سیلابها بین ۲ تا ۵ سال یکبار رخ میداد ولی از سال ۱۴۰۰ به بعد و تشدید پدیده تغییر اقلیم هر ساله یک سیلاب مخرب که هزینههای خسارت چند هزار میلیارد تومانی به دولتها تحمیل کرده، رخ داده و لذا محتمل است که سال جاری نیز سیلابهای مخربی در منطقه حادث شده و مشکلاتی برای صنایع، نیروگاه برق، پتروشیمی، پالایشگاه و راهآهن که در حال ساخت هستند، ایجاد کند.
اینکه اقدامات آبخیزداری میتواند سیلابهای مانسونی را مهار کند به یک شرایط نسبی وابسته است، زیرا سیلابهایی از نوع سیلاب سال ۹۸ و سیلاب اسفند ۱۴۰۲ توسط اقدامات آبخیزداری قابل مهار و کنترل نخواهد بود و باید دستگاههای دیگری مثل وزارت نیرو اقدامات زیربنایی همچون ساخت سدهای مخزنی انجام دهند. در این رابطه طبق بند «چ» ماده ۳۸ لایحه برنامه هفتم، وزارت نیرو مکلف به تهیه برنامهای برای طرح جامع پیشگیری و پایش سیلاب کشور شد.
سوالی که اینجا مطرح است اینکه اگر این طرح جامع توسط وزارت نیرو تهیه شده و اولویت هم در برنامه هفتم حوضههای آبریز خطرپذیر بوده تاکنون چه اقدامی برای جلوگیری از تحمیل خسارتهای ناشی از سیلاب در مکران انجام شده است. در این رابطه دو پیشنهاد به وزارت محترم نیرو ارایه میشود:
- همواره مخازن سدهای در حال بهرهبرداری مانند سد پیشین، زیردان، کهیر و جگین دارای حجم حداقلی باشند تا بتوانند قسمتی از سیلابها را مهار کنند.
- سدهای مخزنی که در مکران مطالعات آنها خاتمه یافته به سرعت وارد فاز اجرایی شوند تا حداقل در سالهای آتی بتوان سیلابهای مخرب را مهار کرد.
