اطلاعات نوشت: طی سال های گذشته کارشناسان این حوزه به دفعات نسبت به تداوم کشاورزی سنتی و هدررفت منابع زیرزمینی آب هشدار داده اند اما بی توجهی مسئولان در ادوار مختلف سبب شده است منابع زیرزمینی هم با بحران مواجه شوند و به تنهایی بستر مشکلات دیگر نظیر فرونشست زمین را رقم بزنند. زنجان که تا همین چند سال قبل با فراوانی آب مواجه بود،اکنون روزگار بسیار تلخی را تجربه می کند و کشاورزان آن با مشکل تامین آب دست و پنجه نرم می کنند.
کاهش محسوس بارندگی و افزایش دمای هوا، شرایطی را رقم زده که ادامه تولید محصولات کشاورزی بدون بازنگری اساسی در روشهای سنتی و مدیریت منابع آبی، به سختی امکانپذیر است. این شرایط، نه فقط فشار مضاعفی بر منابع آب زیرزمینی و سطحی وارد میکند، بلکه امنیت غذایی و اقتصاد بخش کشاورزی استان را هم در معرض تهدید قرار داده و کاهش منابع آب و افزایش دمای هوا، کشاورزان را مجبور کرده است تا با ابزارها و راهکارهای نوین، شرایط موجود را مدیریت و از هدررفت آب جلوگیری کنند.
ضرورت استفاده از فناوریهای نوین
اکبر کرامتی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی زنجان در گفتگو با تسنیم، بر ضرورت استفاده از فناوریهای نوین و روشهای علمی در مقابله با کمآبی تأکید میکند و میگوید: برای سازگاری با تغییرات اقلیمی، اصلاح روشهای سنتی کشاورزی و بهرهگیری از دادههای علمی و تجربی، بیش از هر زمان دیگری حیاتی است که این تغییر رویکرد، نه فقط سبب کاهش مصرف آب میشود بلکه کارایی تولید، کیفیت محصولات و پایداری اقتصادی کشاورزان را هم تضمین میکند.
وی ادامه می دهد: در این مسیر، مجموعهای از راهکارهای عملیاتی و علمی معرفی شده است که میتواند به طور مستقیم و ملموس مصرف آب را در مزارع و باغات کاهش دهد. اصلاح الگوی کشت با تمرکز بر محصولاتی که نیاز آبی کمتری دارند و مقاوم به خشکی هستند، یکی از مؤثرترین راهکارهاست. توسعه کشت گلخانهای و پرورش گیاهان دارویی هم با امکان کنترل دقیق شرایط محیطی، مصرف آب را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد. جایگزینی کشت مستقیم بذر با نشاکاری و استفاده از ارقام بومی و اصلاحشده مقاوم به خشکی، نمونههای دیگری از اقدامات علمی و عملیاتی برای مدیریت منابع آبی هستند.
کرامتی همچنین بر اصلاح باغات و بروزرسانی سیستمهای آبیاری تأکید می کند و روشهایی مانند کاشت دو ردیف روی یک پشته با حذف ۳۳ درصدی جویچهها را راهکاری کوتاهمدت و مؤثر در کاهش مصرف آب معرفی میکند.
به گفته او، ترکیب این راهکارها با آموزش کشاورزان و بهرهگیری از تجربیات موفق دیگر استانها، میتواند گام بزرگی در جهت مقابله با بحران آب و تأمین پایدار منابع کشاورزی استان زنجان باشد.
وی با اشاره به افق ۱۴۰۷، تأکید میکند : دستیابی به اهداف تعیینشده در زمینه سازگاری با کمآبی، مستلزم هماهنگی و تعامل همهجانبه میان سازمانهای مرتبط با حوزه آب، کشاورزی، منابع طبیعی و دانشگاههاست. این همکاری میانبخشی، علاوه بر مدیریت منابع آب، میتواند امنیت غذایی، معیشت کشاورزان و توسعه پایدار کشاورزی استان را تضمین کند.
