اگر حشرات نباشند!
برخی از انسانها نسبت به حشرات حس خوبی ندارند اما آنها علاوه بر آنکه اغلب بیخطر هستند برای حیات کره زمین هم نقش مهمی را ایفا میکنند.حشرات اهمیت بسیار زیادی در زندگی انسانها دارند و بشر از بدو خلقت دارای رابطه کاملاًنزدیکی با این موجودات بوده و از بسیاری جهات نیز زندگی سایر موجودات ازجمله انسانها وابسته به این جانداران کوچک است. درست است که در صورت نابودی حشرات دیگر پشهای برای گزش ما انسانها و انتقال انواع بیماریها وجود نخواهد داشت، میلیونها نفر از بیماریهایی نظیر مالاریا و تب تنگو نخواهند مُرد و کشاورزان دیگر برای حفاظت از محصولات نیازی به سمپاشی نخواهند داشتاما منافع حشرات بهمراتب بیشتر از زیانهای آنهاست. تقریباً ۸۰درصد کل زندگی گیاهی جهان وابسته به گردهافشانی است؛ این حشرات هستند که در طول فرایند گردهافشانی، گرده را از بساک گیاه نر به کلاله گیاه ماده میرسانند.در بیشتر موارد حشراتی نظیر زنبور، سوسک و پروانه عامل گردهافشانی هستند و در موارد نادر باد، آب یا دیگر جانوران این فرایند را انجام میدهند.
بدون وجود این گردهافشانها، اکثر گیاهان زمین نابود خواهند شد.حالآنکه بخش وسیعی از رژیم غذایی انسانهای کره زمین وابسته به گیاهانی نظیر گندم، برنج، میوهها و سبزیهایی است که حشرات در بقای آنها نقش دارند.حتی پستاندارانی هم که ما از گوشت آنها استفاده میکنیم از گیاهانی تغذیه میکنند که حشرات در تولید آنها نقش دارند. پس دنیای بدون حشرات به معنای نابودی حیات در کل کره زمین است.
اگر چه سوسریها جزو یکی از منفورترین موجودات محسوب میشوند و بیشتر افراد آرزوی مرگ این حشره مؤذّی را دارند اما محو شدن سوسک از روی زمین عواقب خطرناکی برای محیط زیست به دنبال خواهد داشت!انقراض سوسریها میتواند چرخه حیاتی نیتروژن را نیز مورد تهدید قرار داده و سلامت جنگلها را با خطر جدی مواجه سازد.
اغلب سوسریها از مواد آلی فاسد شده حاوی مقادیر بالای نیتروژن تغذیه میکنند و مدفوع این حشرات نیتروژن را به خاک بازمیگرداند که مورد استفاده گیاهان قرار میگیرد.سوسریها یکی از منابع غذایی مهم برای عنکبوتها، صدپایان، پرندگان، خزندگان و پستانداران کوچک مانند حشرهخوار هستند.
مطالعات اخیر نشان میدهد جمعیت حشرات بهطور چشمگیری در بسیاری از نقاط جهان در حال کاهش است. دانشمندان از عوامل بسیاری که باعث کاهش جمعیت حشرات در جهان هستند نام بردهاند که در میان آنها اصلیترین عوامل، استفاده گسترده از آفتکشها، گسترش محصولات زراعی کشت خالص مانند ذرت و سویا، شهرنشینی و تخریب زیستگاه هستند. بهگفته دانشمندان سه عامل آفت کشها، سنگفرش کردن و دمای بالای هوا، فشار زیادی به زندگی پروانهها در دو دهه گذشته وارد کرده است.مدتها است کشاورزی صنعتی تبدیل به معضلی برای پروانهها و حشرات دیگر شده اما زندگی شهری اثری حتی مخربتر بر این موجودات داشته است.
تغییرات آب و هوایی و گرمایش زمین بر توانایی تولیدمثل حشرات آسیب میزند و این روند ممکن است با پیامدهای بلندمدت همراه باشد. در این میان حشرات در عرضهای جغرافیایی شمالی نسبت به حشرات مناطق جنوبی در برابر گرما آسیبپذیرتر هستند.علاوهبراین، بسیاری از حشرات وقتی هنوز بالغ نشدهاند قادر به طی کردن مسافتهای طولانی نیستند و از اقلیم گرم بیشتر صدمه میبینند.
آفتکشها یکی از عوامل مهم نابودی حشرات بهویژه حشرات مفید هستند. گونه خاصی از آفتکشها موسوم به «نئونیکوتینوئیدها» موجب از بین رفتن سلولهای مغزی زنبورها میشود و در نتیجه آنها قادر به یادگیری، جمعآوری غذا و تولیدمثل نخواهند بود.زمانی که توانایی مغز زنبور برای یادگیری محدود شود، زنبور قادر به انجام مهارتهای مهم و کلیدی نظیر تشخیص وجود شهد و گرده از بوی ساطعشده از گلها نخواهد بود.
مطالعات جدید نشان میدهد میلیاردها و شاید تریلیونها حشره در سال قربانی تصادفات رانندگی در جادههای دنیا میشوند.طبق آمار بهدستآمده، برخورد خودروها و وسایل نقلیه با حشرات بهطور غیرمنتظرهای موجب کاهش تعداد حشرات و افزایش نگرانی کارشناسان و بیولوژیستها شدهاست و این روند میتواند تأثیر نامطلوبی روی اکوسیستمهای جنگلی یا بیابانی داشته باشد.
نخستین بررسی و مطالعه قابلتوجهی که درباره جیرجیرکها و ملخهای اروپا انجام شد نشان میدهد بیش از یکچهارم گونههای این حشرات در معرض انقراض قرار گرفتهاند.این حشرات که به گروهی از حشرات به نام «راستبالان» تعلق دارند و بیش از دیگر انواعی که تحت بررسی قرار گرفتند در معرض خطر هستند.
راستبالان ازجمله جیرجیرکها، جیرجیرک شاخکدراز و ملخها در علفزارها زندگی میکنند و منبع غذایی مهمی برای پرندگان و خزندگان هستند و از بین رفتن آنها تمامی زنجیره غذایی و زیستبوم (اکوسیستم) را تحت تأثیر قرار میدهد.علاوهبراین، زیستگاه این حشرات هم به دلیل گسترش صنعت گردشگری و کشاورزی بیرویه در معرض نابودی است.برخی گونهها نیز بهخصوص در یونان و جزایر قناری به دلیل آتشسوزیها، زیستگاه خود را از دست دادهاند و جمعیت آنها رو بهانقراض رفتهاست. برای نجات این حشرات از خطر انقراض باید از زیستگاههای آنها بیشتر مراقبت و محافظت شود. این کار باید با مدیریت پایدار علفزارها و مثلاً با استفاده از روشهای کشاورزی سنتی انجام شود.
حجم مهاجرت حشرات در ارتفاع بسیار بالا واقعاً زیاد است. دستههای حشراتی که در آسمان پرواز میکنند، بخشی از اکوسیستمی هستند که کمتر به آن پرداخته میشود. محققان مهاجرت حشرات در ارتفاع بین ۱۵۰تا ۱۲۰۰متری زمین را در بازه زمانی ۱۰ساله بررسی کردند؛ آنها تخمین میزنند تعداد بیشتری از حشرات مهاجر در نقاط دیگر زمین وجود داشتهباشند. افزایش دمای زمین از عوامل مهم نابودی این حشرات است.
۷۰ درصد جمعیت جانداران زمین را حشرات تشکیل میدهند و تابهحال یک میلیون گونه از حشرات شناسایی شدهاند و تخمین میزنند که حداقل ۴میلیون این گونهها در سراسر جهان هنوز هم ثبت نشدهاند. تعداد بسیار کمی از این گونهها تحت نظارت یا مراقبت هستند.
بهعنوان مثال در آلمان، فقط ۳۷گونه از حشرات تحت نظارت هستند.کاهش قابلتوجه جمعیت حشرات میتواند عواقب گستردهای در سراسر جهان و انسانها بگذارد. تولید محصولات کشاورزی به زنبورعسل و سایر بیمهرگان وابسته است.هرگونه تغییر در جمعیت حشرات میتواند به تغییرات جدی و قابلتوجه در اکوسیستمها و کاهش تنوع زیستی بیانجامد.اگر حشرات کره زمین نابود شوند، بدون شک کل دنیا از هم فرو میپاشد.
مورچهها کنترلکننده آفات هستند!
درحالیکه بسیاری از افراد فکر میکنند مورچهها آفت هستند، چنین نیست و در حقیقت مورچهها کنترلکننده مؤثری برای آفات هستند نه آفت. این موجودات ریز در کنترل آفات محصولات زراعی کارآمد، پایدار و ایمن عمل میکنند و میتوانند اثر بزرگی بر سیاره ما بر جای بگذارند. هرچند این ایده که مورچهها شکارچی هستند ممکن است خندهدار به نظر برسد اما هر محصولی از کاکائو گرفته تا دانههای سدر میتواند از فواید این کنترلکنندههای کوچک آفات بهرهمند شود. علاوهبراین استفاده از مورچهها بهعنوان آفتکش، روشی ارزان و ایمن نسبت به جایگزینهای شیمیایی محسوب میشود.
حشرهشناسان میگویند وقتی بهجای آفتکش از مورچه برای کنترل آفت استفاده میشود، میزان محصولات تولیدی ۴۹ درصد افزایش مییابد. همچنین در این شرایط محصولات کیفیت بهتری دارند و بنابراین ۷۱ درصد درآمد بالاتری نصیب کشاورزان میشود. استفاده از این روش موجب شدهاست درآمد محصولات انبه در استرالیا ۷۳ درصد بیشتر شود.
مورچهها مراقبین جنگلها هستند و همیشه در جایی که مورچهها به سرمیبرند از وجود آفات و حشرات مزاحم خبری نیست و در این میان نیز مورچههای سرخ نقش بسیار مهمی در زندگی جنگلها بازی میکنند. هر لانه مورچه شاید مرکب از یک میلیون سکنه باشد. یک چنین کلنی بسیار بزرگی از مورچههای سرخ جنگلی قادر هستند که چیزی حدود ۱۰۰ هزار آفت جنگلی را در طول یک روز از بین ببرند. آنها از این آفتها برای ذخیره غذایی خود استفاده میکنند.
شما چه نظری دارید؟