امیرعلی ابوالفتح، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت وگو با فرهیختگان درباره توافق احتمالی ایران و آمریکا گفت: برجام عملاً کارایی خود را از دست داده است؛ آمریکا از آن خارج شده، کشورهای اروپایی به تعهداتشان عمل نکرده‌اند و همکاری‌های ایران با چین و روسیه، فارغ از وجود برجام، ادامه دارد. از این‌رو، ایران به این نتیجه رسیده که برجام دیگر آورده‌ای برایش ندارد و باید توافقی جدید با مختصات متفاوت طراحی شود. با این حال، جوهره اصلی برجام، یعنی پذیرش محدودیت‌هایی از سوی ایران در ازای رفع تحریم‌ها توسط آمریکا، در هر توافق جدید حفظ خواهد شد. این معادله می‌تواند در قالب توافقی دوجانبه یا چندجانبه، با محدودیت‌ها و رفع تحریم‌هایی کمتر یا بیشتر از برجام، شکل بگیرد. اگرچه توافقی به نام «برجام» دیگر وجود نخواهد داشت، روح و ماهیت آن در هر مذاکره آتی جاری خواهد بود.
ابوالفتح همچنین اشاره کرد که آمریکا و سه کشور اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) تمایلی به حفظ برجام به شکل کنونی ندارند. به‌ویژه کشورهای اروپایی، اهمیتی به حفظ امنیت حاصل از برجام نمی‌دهند. از این‌رو، ایران می‌تواند به سمت توافقی جدید حرکت کند، اما باید اطمینان حاصل کند که چهارچوب و ماهیت اصلی برجام، یعنی محدودیت‌های هسته‌ای در ازای رفع تحریم‌ها، در آن حفظ شود.
او ابراز امیدواری کرد که مذاکرات به سمتی پیش نرود که مکانیسم ماشه بار دیگر به‌عنوان «شمشیر داموکلس» بر گردن ایران قرار گیرد.
ابوالفتح تأکید کرد که ایران باید در مذاکرات مقاومت کند تا از تحمیل این مکانیسم جلوگیری شود.
به گفته وی، ایران باید مذاکرات خود با آمریکایی ها را تا زمان انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ ادامه دهد تا از لغو خودکار قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت بهره‌مند شود و در صورت عدم دستیابی به توافق، مکانیسم ماشه احتمالاً فعال خواهد شد.
ابوالفتح افزود: ممکن است ایران و آمریکا به توافقی دست یابند، اما آمریکا احتمالاً اصرار خواهد داشت که مکانیسم ماشه به شکلی در توافق جدید گنجانده شود. از نظر آمریکا، این مکانیسم تضمینی برای پایبندی ایران به تعهداتش است و بعید به نظر می‌رسد که واشنگتن به توافقی بدون این ابزار تن دهد.
