وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه زبان فارسی قدیمی‌ترین و مستمرترین بخش مؤلفه‌های هویت ایرانی است، گفت: ما با تغییرات نوع مذهب، روبه‌رو  بودیم اما زبان فارسی نوین، مستمر به فارسی باستان متصل بوده و  طبیعتاً زبان، مؤلفه پایدار هویت ماست.
 

به گزارش ایسنا، سیدعباس صالحی در آیین پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت    حکیم  ابوالقاسم فردوسی که دیروز در تالار قلم کتابخانه ملی برگزار شد، درباره  اینکه زبان فارسی رکن اصلی هویتی ایرانی است، اظهار کرد: هویت چند ضلع دارد و چند برداشت می‌توان از آن داشت. زبان از یک سو تمایز و فاصله با دیگری را تعریف می‌کند و از سوی دیگر روحی است برای کالبد یک ملت که اگر این روح کمرنگ بشود، طبیعتاً یک جامعه و ملت احساس کم‌معنایی و شاید بی‌معنایی کند. هویت، تشخص می‌بخشد و مانع از هضم‌شدگی می‌شود و فرصت برای تپش زنده به یک ملت می‌دهد.
وی درباره مؤلفه‌های هویت ایرانی، توضیح داد: دیرپاترین و مستمرترین مؤلفه ما، زبان است.‌ دین، آداب و رسوم و خیلی از چیزهای دیگر در معرض تحولات تاریخی قرار گرفتند. روشن است که تاریخ ایران با زبان فارسی یک خط اتصالی روشن دارد. فارسی جدید یا فارسی نوین با فارسی دوره اسلامی که بیش از ۱۱۰۰سال یا بیشتر ادامه یافته‌است و با فارسی میانی دوره ساسانی و قبل از آن هم فارسی باستان، پیوندهای عمیقی دارد و اینگونه نیست که ما شاهد چند زبان باشیم.
صالحی با اشاره به تحولات زبان فارسی میانی نسبت به فارسی باستان، گفت: تحولات فارسی پس از اسلام، نسبت به فارسی دوره ساسانی بسیار کمتر  بوده‌است اما خطوط مستمر این دوره‌های تاریخی قابل‌توجه است.  ما با تغییرات نوع مذهب، روبه‌رو  بودیم اما زبان فارسی نوین، مستمر به فارسی باستان متصل بوده و  طبیعتاً زبان مؤلفه پایدار هویت ماست.
وزیر فرهنگ با طرح این پرسش که چرا با آمدن اسلام به ایران تغییر زبانی صورت نگرفته‌است، ادامه داد: آیا فاتحان رفتار متفاوتی در ایران و سایر مناطق خاورمیانه و شمال آفریقا داشتند؟ تاریخ چنین روایتی را نمی‌کند. به نظر ظرف زبان پارسی می‌توانسته حامل تفکرات دینی جدید باشد؛ یعنی زبان فارسی توانسته با دین جدید نسبت برقرار کند و لذا نیازی به تغییر زبان پدید نیامده و با همین نگاه هم وقتی که اسلام می‌خواهد از ایران به طرف شبه‌قاره حرکت کند، با ظرف زبان فارسی حرکت می‌کند زیرا این زبان، قدرت ارتباطی بیشتری از زبان عربی با مردم منطقه داشته‌است.
او تأکید کرد: زبان فارسی، روح و بنیان هویت ایرانی‌ است چون قدیمی‌ترین و مستمرترین بخش مؤلفه‌های هویت ایرانی است.
صالحی سپس به اقوام مختلف ایران که گویش‌های مختلفی دارند اشاره کرد و افزود: فرش زیبای زبان فارسی توسط همه اقوام ایرانی بافته شده‌است. این زبان در طول تاریخ یک زبان میانجی بوده که مسئولیت وحدت و انسجام ملی را داشته‌است. اقوام ایرانی باهم در گذشته و امروز یک کار مشترک تاریخی کردند و آن تلاش‌هایی است که در زمینه زبان فارسی داشتند. بنابراین اگر ما از هویت ایرانی و هویت اقوام صحبت می‌کنیم، زبان فارسی بستر این هویت را در طول تاریخ ساخته و پرداخته است.
وزیر فرهنگ خاطرنشان کرد: اگر به ایران و هویت ایرانی می‌اندیشیم، باید به زبان فارسی نگاه کنیم. همه زبان‌ها به مرور زمان تحول پیدا می‌کنند، اما زبان فارسی به دلیل داشتن ریشه عمیق و بدنه مستحکم در طول زمان تغییرات را درون خود هضم کرده‌است. اکنون نیز به اعتبار سرعت تغییرات در فضای مجازی و نوع مراوده‌ای که نسل ما با این فضا دارد، دغدغه‌ها نسبت به زبان به همان میزان اهمیت پیدا می‌کند.
فارسی؛ زبان بیان احساسات و علم و حکمت
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز در این آیین اظهار کرد: زبان فارسی که پیشینه‌ای چند هزار ساله دارد، همواره رشته پیوند همه مردم و مدار و محور وحدت ملت ایران و از ارکان اصلی هویت ملی ایرانیان به‌شمار رفته‌است.
غلامعلی حدادعادل گفت: این زبان بیش از هزار سال پیش به همت نویسندگان و شاعران بزرگ به درجه‌ای از کمال و پختگی رسید که به فردوسی بزرگ این توانایی را بخشید که شاهنامه را با آن همه اسطوره، افسانه و حماسه و حکایت بسراید و با فراهم آوردن دیوانی افزون‌تر از ۵۰هزار بیت، کاخی بلند و با شکوه از نظم ایجاد کند .
وی افزود: فارسی نه‌تنها حلقه وصل ایرانیان، بلکه زبان مشترک بسیاری از مردمان سرزمین‌های دور و نزدیک در شبه‌قاره هند، آسیای میانه، آسیای صغیر، آناتولی و غرب آسیا نیز بوده‌است و بدون دلیل نیست که از روزگاران کهن تا امروز هر بیگانه‌ای چشم طمع به ایران دوخته و عظمت ایران و عزت ایرانی را برنتابیده و انگیزه شوم خود را به‌صورت تعرض به زبان فارسی بیان ‌کرده؛ تا بدانجا که حتی با نام تاریخی چند هزار ساله خلیج فارس هم دشمنی ورزیده‌است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: زبان فارسی با وسعت واژگانی و نیرومندی دستور زبان، قابلیت رشد و توسعه خود را در طول تاریخ به اثبات رسانده و توانسته‌ هم زبان بیان احساسات، عواطف، اعتقادات و اخلاق و هم زبان علم و حکمت شود.
حداد عادل افزود: زبان فارسی می‌تواند زبان علم شود و گواه آن وجود کتاب‌هایی نظیر ترجمه قرآن معروف به طبری است که یکصد سال قبل از سروده شدن شاهنامه پدید آمده‌است.
وی تأکید کرد: امروزه زبان فارسی به درجه‌ای از قوت رسیده که می‌تواند در عرصه شعر و ادب هم آثاری بدیع و دلنشین و هم در حوزه علم و فن کتاب‌های روزآمد و کارآمد پدید آورد. رشد چشمگیر شعر فارسی در دهه‌های اخیر و گسترش ادبیات داستانی و ترجمه‌های فراوان داستان‌های بلند و کوتاه از زبان‌های دیگر به زبان فارسی و ترجمه آثار فلسفی فیلسوفان بزرگ گواهی بر این سخن است.
جایگاه بی‌بدیل فردوسی در ایران
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی نیز در این مراسم گرامیداشت اظهار کرد: بررسی میراث مکتوب ایرانیان که به‌ویژه از میان نسخ خطی و نسخ کهن قابل تحقیق و پژوهش است، نشان‌ می‌دهد که بعد از سرایش شاهنامه، شاید در مقاطعی به این اثر بی‌مهری و کم‌توجهی شده‌است اما در قرن هفتم، به‌ویژه در دوره ایلخانی و بعد از آن تا به امروز شاهنامه و مقام فردوسی مورد توجه قرار گرفته‌است.
غلامرضا امیرخانی گفت: امروز در بانک‌های اطلاعاتی کتابخانه ملی، آثار متعددی در حوزه شاهنامه و شاهنامه‌پژوهی موجود است که شامل ۴۱۰پایان‌نامه در مقاطع کارشناسی ارشد و ۷هزار و ۵۵۲عنوان کتاب می‌شود؛ رقم قابل‌توجهی که نشان می‌دهد در کشور ما فردوسی چه جایگاه بی‌بدیلی دارد.   در انتهای این  مراسم  آثار تازه منتشر شده فرهنگستان زبان و ادب فارسی رونمایی شد.