رئیس کمیته ملی موزههای ایران گفت: ایران هنوز فهرست قرمز آثار تاریخی را ندارد، این فهرست باید پیش از فاجعه تهیه شود اما متاسفانه هنوز هم فهرستی تهیه نشدهاست.
تهیه «فهرست قرمز آثار تاریخی» ایران، بیش از یک دهه است که از سوی کارشناسان تاکید میشود. این فهرست، ابزاری برای شناسایی و حفاظت از مهمترین آثار فرهنگی کشور در شرایط بحرانی مانند جنگ، ناآرامیهای اجتماعی یا بلایای طبیعی به شمار میآید و میتواند زمینهساز اقدامهای فوری برای حفاظت فیزیکی، انتقال یا ثبت بینالمللی و جلوگیری از قاچاق آثار باشد. به دنبال جنگ ۱۲روزه اسرائیل با ایران، تهدید آثار تاریخی کشورمان و تاکیدهای مکرر دغدغهمندان میراث فرهنگی به مجامع بینالمللی برای حفاظت از آثار تاریخی ایران، این پرسش مطرح میشود که سرانجام فهرست قرمز آثار تاریخی ایران چه شد و آن همه تاکید برای تهیه آن، به چه نتیجهای رسید؟
سیداحمد محیططباطبایی، رییس ایکوم ایران (کمیته ملی موزهها) که بارها درباره ضرورت تهیه این فهرست هشدار داده و تأکید کرده است که ایران، بهواسطه قرارگیری در منطقهای پرتنش و دارا بودن گنجینهای گسترده از میراث فرهنگی، نیازمند اقدامی پیشدستانه در این حوزه است، در پاسخ به آن پرسشها به ایسنا گفت: ایران هنوز فهرست قرمزی از آثار تاریخی خود ندارد.
او اظهار کرد: در شرایط جنگ، اگر وضعیتی شبیه عراق یا افغانستان پیش آید یا نظم کشور بههم بریزد، فهرست قرمز برای حفاظت از اشیاء تاریخی مهمترین اولویت است اما متاسفانه همیشه این فهرست پس از فاجعه تهیه شدهاست. با وجود اینکه همیشه تاکید داشتیم فهرست قرمز قبل از فاجعه تهیه شود اما متاسفانه هنوز هم این فهرست تهیه نشدهاست.
رئیس کمیته ملی موزهها درباره نقش نهادها و سازمانهای مسئول در اینباره گفت: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با همکاری ایکوم (کمیته موزهها) موظف به انجام این اقدام است.
پیشتر گفته شده بود، مرحله نخست طرح تهیه فهرست قرمز آثار تاریخی ایران با همکاری یونسکو به انجام رسیده و چارچوب اولیهای برای اولویتبندی آثار در خطر آماده شده است. با این حال، ادامه کار که شامل تدوین آلبوم نهایی و انتشار عمومی آثار فهرستشده است، هنوز به دلیل تأمین نشدن بودجه (که در حدود ۲۰۰هزار دلار پیشبینی شده) متوقف مانده است.
خطری آثار تاریخی را تهدید نمیکند
براساس کنوانسیون ۱۹۴۵لاهه، تعرض و حملات مستقیم نظامی به آثار و بناهای تاریخی کشورها ممنوع است. اما تصویب این معاهده بینالمللی که منحصراً بر حفاظت از اموال فرهنگی در درگیریهای مسلحانه تمرکز دارد این سوال را مطرح میکند که این کنوانسیون از چه میزان قدرت بازدارندگی برای کشورهایی که در جریان مخاصمههای بینالمللی و جنگها پایبند به قوانین مصوب بینالمللی نیستند، برخوردار است؟
به گزارش خبرنگار ایلنا، نتایج جنگ ۱۲روزه ایران و اسرائیل و حملات وحشیانه رژیم صهیونیستی و کشتن بیرحمانه غیرنظامیان نشان داد که رژیم صهیونیستی از هیچکدام از قوانین و اصول جهانی پیروی نمیکند. از همین رو، سیدرضا صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی نیز در نامهای به یونسکو، بر لزوم حمایت از میراث فرهنگی ایران در جنگ اسراییل علیه ایران تاکید کرد.
این درحالی است که رافائل گروسی مدیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز در اظهارات تازه خود در گفتوگو با فاکس نیوز بار دیگر از برنامه هستهای ایران سخن گفته و در اظهاراتی عجیب مدعی شدهاست که «ایران ۴۸۰کیلوگرم اورانیوم غنی شده با خلوص بالا را در محوطهای باستانی در نزدیکی اصفهان پنهان کرده است».
موضوعی که در نبود مخازن امن و کافی نگرانیهای بسیاری را در میان جامعه میراثفرهنگی ایران ایجاد کرد. بهویژه آنکه اصفهان، قطب گردشگری بین المللی ایران است و آثار باشکوهی از دوره صفویه و حتی پیش از اسلام را در خود
جای داده است.
«سیفالله امینیان» از پیشکسوتان میراث فرهنگی که چندین دهه از عمر خود را برای احیا و نگهداری میراثفرهنگی استان اصفهان بهویژه شهرستان کاشان صرف کرده است پس از اظهارات اخیر مدیر کل بینالمللی آژانس اتمی و تهدید آثار تاریخی اصفهان در گفتوگو با ایلنا گفت: درحالحاضر وضعیت حفاظتی موزهها و محوطههای تاریخی ایران مناسب است و هیچ خطری آثار تاریخی ایران را بهویژه در اصفهان تهدید نمیکند.
او در پاسخ به این پرسش که دولتها در جنگها چقدر به کنوانسیون ۱۹۵۴پایبند هستند و این کنوانسیون تا چه حد میتواند مانع از حملات نظامی کشورها شود، افزود: کشورها بر اساس کنوانسیون ۱۹۴۵مکلفند اقداماتی انجام دهند که آثار تاریخی در جریان حملات نظامی در معرض تهدید قرار نگیرند. علاوه بر آن حمله مستقیم به آثار و بناهای تاریخی برای تمامی کشورها ممنوع است. اما نمیتوان گفت رژیم صهیونیستی به قوانین جامعه جهانی و اصول یونسکو پایبند باشد و هیچ اطمینانی وجود ندارد که این رژیم منحوس به قوانین کنوانسیون پایبند بماند.
این فعال حوزه میراثفرهنگی تاکید کرد: با این حال با اطمینان میگویم که وضعیت حفاظتی در موزهها مناسب است و هیچ خطری موزهها و آثار تاریخی ما را تهدید نمیکند. این درحالی است که پدافند پایگاههای نظامی استان اصفهان بهطور قطع از بناهای تاریخی کشور دفاع میکنند و من فکر میکنم که بهدلیل قدرت نظامی ایران هیچ خطری بناهای تاریخی بهویژه اصفهان را تهدید نخواهد کرد.
شما چه نظری دارید؟