بااین‌حال، در کشور ما کمبود نگهداری منظم و آلودگی محیطی باعث می‌شود ۲۰ تا ۳۰٪ از خرابی‌ها قابل پیشگیری باشند. نگرانی لازم نیست؛ با اجرای اصول ساده نگهداری که فقط ۵ دقیقه مطالعه این مقاله لازم است، می‌توانید عمر دستگاه را تا ۵۰٪ افزایش دهید و از هزینه‌های سنگین تعمیرات جلوگیری کنید.

در ادامه، نکات کلیدی نگهداری دستگاه جوش لیزری را بررسی می‌کنیم تا با اجرایی‌سازی آسان آن‌ها، همیشه دستگاه شما در وضعیت بهینه کار کند و هیچ‌وقت برای تعمیر اضطراری نگران نباشید.

نگهداری اصولی، از شناخت دستگاه و قیمت آن شروع می‌شود!

پیش از آنکه وارد بحث اصول نگهداری شویم، آشنایی با مدل‌های مختلف و لیست قیمت دستگاه جوش لیزری به شما کمک می‌کند تصمیم‌گیری دقیق‌تری برای خرید، نگهداری و استفاده داشته باشید. قیمت این دستگاه‌ها بسته به نوع کاربرد، توان خروجی، نوع لیزر (فایبر یا CO2) و برند سازنده بسیار متغیر است. بنابراین اگر در مرحله بررسی یا خرید هستید، پیشنهاد می‌کنیم ابتدا لیست قیمت‌ها و مشخصات فنی را مطالعه کنید و سپس با آگاهی کامل به سراغ نگهداری تخصصی بروید.

1. تمیزکاری روزانه را فراموش نکنید!

برای عملکرد دقیق و عمر طولانی‌تر دستگاه جوش لیزری، تمیزکاری روزانه‌ حیاتی است. مهم‌ترین بخش‌هایی که باید روزانه تمیز شوند شامل: لنز اپتیک، نازل خروجی، محل هد لیزر و سینی محل کار می‌شود. گرد فلز، دود جوش، بخار روغن و گرد و غبار محیط روی دقت لیزر، قدرت نفوذ و یکنواختی جوش تاثیر مستقیم می‌گذارند.

پاکسازی باید با پارچه‌ میکروفایبر بدون پرز، الکل ایزوپروپیل ۹۹٪ و دمنده‌ی هوای فشرده انجام شود. این کار فقط ۱۰ دقیقه زمان می‌برد ولی جلوی ساعت‌ها توقف دستگاه را می‌گیرد. فراموش نکنید: بیشتر خرابی‌های اپتیکی دقیقا از همین بی‌توجهی‌های روزانه آغاز می‌شوند.

2. سیستم خنک‌کننده را تحت کنترل داشته باشید

سیستم خنک‌کننده در دستگاه جوش لیزری، معمولا شامل یک چیلر خارجی یا مخزن بسته‌ خنک‌کننده‌ی مایع می‌شود که در نزدیکی منبع لیزر قرار دارد. این سیستم وظیفه دارد دمای لیزر، فیبر نوری و قطعات الکترونیکی را در محدوده‌ی ایمن نگه دارد تا از داغ شدن بیش‌ازحد و آسیب دائمی جلوگیری شود.

برای کنترل روزانه، حتما سطح مایع خنک‌کننده را چک کنید، از تمیز بودن فیلترها مطمئن شوید و دمای خروجی را روی نمایشگر دیجیتال بررسی کنید. هر کاهش ناگهانی در راندمان یا نشتی کوچک قادر است نشانه‌ مشکل بزرگ‌تری باشد. کنترل منظم سیستم خنک‌کننده، به‌معنای ثبات در توان خروجی لیزر، ایمنی بیشتر و هزینه‌ی کمتر در نگهداری بلندمدت است.

3. فیبر نوری را به‌دقت بررسی کنید؛ کوچک‌ترین آسیب = بزرگ‌ترین ریسک!

فیبر نوری در دستگاه جوش لیزری مهم‌ترین نقش را در انتقال انرژی از منبع لیزر به هد ایفا می‌کند. برای بررسی روزانه، ابتدا اتصال فیزیکی فیبر به منبع لیزر را چک کنید: شل شدن، گردوغبار یا زنگ‌زدگی اتصالات باعث افت توان خروجی یا شکست کامل پرتوی لیزر می‌شود. نشتی نوری (Leakage) معمولا با تابش غیرمتمرکز نور از بدنه فیبر یا تغییر رنگ نقطه اتصال قابل تشخیص است. هرگونه ترک، له‌شدگی یا سایش روی بدنه فیبر نشان‌دهنده‌ آسیب داخلی است.

اگر آسیب دیدگی مشاهده شد، استفاده از دستگاه را فورا متوقف کنید؛ تماس با تکنسین تخصصی ضروری‌ بوده، چون تعویض فیبر یا کل سیستم انتقال نوری گاهی اجتناب‌ناپذیر است. توصیه می‌شود هر ۲۴ تا ۴۸ ساعت کاری بررسی چشمی و اتصال فیبر انجام شود و ماهانه، با دستگاه پاور متر، تست شدت نور و بازده انتقال نوری صورت گیرد.

4. ولتاژ و اتصالات الکتریکی را بررسی کنید؛ هیچ چیز نباید شل یا ناشناس باشد!

یکی از مهم‌ترین مراحل در نگهداری دستگاه جوش لیزری، بررسی کامل کابل‌ها و اتصالات برق است. کلیه کابل‌های برق از ورودی تا منبع لیزر، باید فاقد سوختگی، پارگی، خمیدگی تیز یا لق شدن در سوکت‌ها باشند. اتصالات باید محکم، خشک و فاقد زنگ‌زدگی باشند. ولتاژ ورودی به دستگاه، بسته به مدل، معمولا 220V یا 380V سه‌فاز صنعتی است و نباید نوسان بیش از ±10٪ داشته باشد.

با ولت‌متر صنعتی، ولتاژ ورودی را اندازه‌گیری و با برچسب فنی دستگاه تطبیق دهید. نصب محافظ ولتاژ و ارت مطمئن، برای جلوگیری از نوسانات و برق‌گرفتگی ضروری‌ است. بررسی‌ها را هفتگی انجام دهید و هرگونه بوی سوختگی یا صدای غیرعادی، را فورا گزارش کنید.

5. نرم‌افزار دستگاه را به‌روز نگه دارید؛ قلب سیستم همیشه باید آماده باشد

نرم‌افزار دستگاه جوش لیزری، مرکز فرمان سیستم است. این نرم‌افزار شامل رابط کاربری، الگوریتم‌های کنترل لیزر، درایورهای حرکتی و سیستم عامل دستگاه می‌شود. معمولا این سیستم‌ها روی یک نسخه‌ خاص از Windows Embedded، Linux صنعتی یا RTOS اجرا می‌شوند و به‌روزرسانی آن‌ها توسط تولیدکننده یا نمایندگی رسمی دستگاه انجام خواهد شد. برای نگهداری حرفه‌ای:

• هر سه تا شش ماه نسخه سیستم‌عامل و نرم‌افزار را بررسی و با نسخه رسمی سازنده مقایسه کنید.
• اگر دستگاه به اینترنت متصل است (معمولا از طریق کابل LAN یا وای‌فای ایمن صنعتی)، بعضی از نسخه‌های جدید به‌صورت نیمه‌اتوماتیک یا با تایید دستی قابل دریافت هستند.
• سیستم‌های حرفه‌ای معمولا ماژول ترابل‌شوتینگ داخلی و ابزار بکاپ‌گیری از تنظیمات و دیتا لاگ‌ها دارند.

اگر دستگاه قابلیت اتصال USB یا SD دارد، به‌صورت دستی از فایل‌های تنظیمات، پارامترهای کاربری و رکوردها بکاپ بگیرید و در سیستم آرشیو داخلی یا فضای ابری نگهداری کنید.

6. به صدای دستگاه گوش کنید! صداها قبل از خرابی هشدار می‌دهند

در دستگاه‌های جوش لیزری، صدا یکی از مهم‌ترین ابزارهای عیب‌یابی است. هر بخش مکانیکی یا حرارتی دستگاه، در حین عملکرد، صدایی یکنواخت و تکراری دارد که شنیدن و شناختن آن‌ها، بخشی از نگهداری حرفه‌ای محسوب می‌شود. اگر صدایی متفاوت، ناهماهنگ یا تیز به گوش رسید، فورا عملیات را متوقف کنید. این تغییر ممکن است نشانه‌ یک اشکال جدی در فن، پمپ یا هد باشد. پس از توقف، به دستگاه زمان بدهید تا خنک شود، صدا را یادداشت یا ضبط کنید و سپس با تکنسین تماس بگیرید. جدول زیر، نشانه‌های صوتی معمول و غیرمعمول در اجزای کلیدی دستگاه را نشان می‌دهد:

اگر بخشی از دستگاه صدایی متفاوت از روزهای اول کار داشت، این هشدار را جدی بگیرید. نگهداری پیشگیرانه، ساده‌ترین و کم‌هزینه‌ترین راه برای افزایش عمر مفید دستگاه است.

7. از دفترچه راهنما غافل نشوید

از دفترچه‌ راهنمای دستگاه جوش لیزری غافل نشوید! این دفترچه دقیق‌ترین مرجع برای زمان‌بندی سرویس‌های دوره‌ای، نوع قطعات مصرفی و الزامات گارانتی است. مثلا اگر سازنده هر ۵۰۰ ساعت کارکرد را زمان تعویض فیلتر سیستم خنک‌کننده اعلام کرده، تخطی از آن گارانتی را باطل می‌کند.

استفاده از قطعات غیراورجینال یا مراجعه به تعمیرگاه غیرمجاز نیز همین‌طور! حتی نوع روغن مصرفی یا نسخه نرم‌افزار باید مطابق دفترچه باشد. با مراجعه منظم به این مرجع، هزینه‌های پنهان را کاهش می‌دهید و عمر دستگاه را تضمین می‌کنید. همیشه به‌روزترین نسخه راهنما را در دسترس داشته باشید.

8. سرویس دوره‌ای را جدی بگیرید؛ نه فقط وقتی خراب شد!

سرویس دوره‌ای را جدی بگیرید؛ نه فقط وقتی دستگاه جوش لیزری از کار افتاد! عملکرد بهینه این دستگاه‌ها وابسته به نگهداری منظم و علمی است. بررسی ماهانه شامل تمیزکاری هد اپتیکی، کنترل عملکرد فن، چک کردن سطح مایع خنک‌کننده، بررسی صدای فن و پمپ و کنترل ولتاژ ورودی می‌شود.

در سرویس‌های فصلی فیبر نوری بررسی، اتصالات الکتریکی مجدد تست، نسخه سیستم عامل و نرم‌افزار آپدیت شود، فیلترها تعویض و از سلامت کلی سیستم اطمینان حاصل شود. در شرایط بحرانی، همکاری با کارشناس مجرب برای عیب‌یابی سریع و استفاده از قطعات اورجینال بسیاری مهم است. با این برنامه‌ریزی، خرابی‌ها به‌حداقل می‌رسند.

رسیدگی به دستگاه جوش لیزری را به تعویق نیندازید!

نگهداری اصولی دستگاه جوش لیزری یگانه راه افزایش عمر مفید، دقت عملکرد و کاهش هزینه‌های خرابی ناگهانی است. از تمیزکاری و بررسی فیبر نوری گرفته تا کنترل ولتاژ، سیستم خنک‌کننده و به‌روزرسانی نرم‌افزار، هر مرحله از سرویس دوره‌ای اهمیت ویژه‌ای دارد. اگر نیاز به چک‌لیست نگهداری، مشاوره تخصصی یا بازدید حضوری دارید، کارشناسان نوین تاک لیزر آماده همراهی شما هستند. به آدرس www.ntjet.com مراجعه کنید تا نگهداری دستگاهتان، دقیق، مطمئن و مطابق با استانداردهای جهانی انجام شود. پیشگیری همیشه کم‌هزینه‌تر از تعمیر است!