حمید ملانوریشمسی* - روزنامه اطلاعات: در جهان معاصر، رسانه دیگر صرفاً ابزاری برای انتقال خبر نیست؛ بلکه بهمثابه یکی از ستونهای اقتدار نرم، در ساختار قدرت نرم و حافظه نهادی جوامع، جایگاهی رفیع یافته است.
رسانه، بهویژه آنگاهکه در قامت یک نهاد رشد میکند و به بلوغ میرسد، قادر است روایتها را سامان بخشد، واقعیتها را صورتبندی کند و حافظه جمعی را در سیر تاریخی جامعه تثبیت نماید. به همین سبب است که در منظومههای فکری سیاستپژوهی مدرن، رسانههای پایدار را در شمار نهادهای حافظ نظم اجتماعی و تقویتکننده انسجام ملی قرار میدهند؛ چراکه استمرار روایت، خود نوعی استمرار حیات سیاسی و فرهنگی یک جامعه تلقی میشود.
در چنین بستر مفهومی و تاریخی، فرارسیدن صدمین سالروز انتشار روزنامه وزین و دیرپای اطلاعات، صرفاً یادآور یک رویداد تقویمی یا بزرگداشت نمادین نیست؛ بلکه نشانهای روشن از بلوغ رسانهای، ثبات هویتی و پایداری نهادی در مواجهه با چالشهای سهمگین و پرتلاطمِ یک قرنِ پرفرازونشیبِ ملی بهشمار میآید.روزنامه اطلاعات، در گذر از پیچهای تاریخیِ پُرمخاطره ــ از کودتاها و جنگها، تا انقلابها، بحرانهای هویتی و تغییرات بنیادین در گفتمانهای سیاسی و فرهنگی ــ نهتنها توانسته است موجودیت خود را حفظ کند، بلکه در قامت یک نهاد مرجع، جایگاهی رفیع و قابل اتکا در افق رسانهای ایران معاصر برای خود تثبیت نموده است. این رسانه، صرفاً یک کانال اطلاعرسانی نبوده است، بلکه نهادساز، گفتمانپرداز و حافظ تعادل اجتماعی در بزنگاههای حساس و تاریخی این سرزمین محسوب میشود.
اطلاعات از نخستین روزهای پیدایش خود همواره ثابت کرده است که میتوان، بدون وابستگی به جریانهای هیجانی و افراطی، و با تکیه بر تعهد حرفهای، صداقت در روایت و عقلانیت در داوری، به مرجعیت عمومی در سپهر رسانهای کشور دست یافت.
هنرِ ماندگار این نهاد در آن بوده است که نه در التهاب و غوغا، بلکه در اعتدال و توازن، و نه در غریو، بلکه در وقار و طمأنینه، هویت حرفهای و اصالت نهادی خویش را حفظ کرده است.در ادبیات راهبردیِ حکمرانی، جامعهشناسی سیاسی و ساختارهای فرهنگی، نهادهایی که مسئولیت تولید، انباشت و بازتولید حافظه جمعی را بر عهده دارند، با عنوان «نهادهای تثبیتگر معنا» شناخته میشوند. بیتردید، روزنامه اطلاعات در یک سده گذشته، یکی از مؤثرترین نهادهای تثبیتگر معنا در ایران معاصر بوده است؛ جایگاهی که نه به مدد تبلیغات، بلکه در سایهی یک قرن تلاش خستگیناپذیر، صداقت حرفهای و اعتبار نهادی بهدست آمده است.
روزنامهای با چنین پیشینه، بیتردید، نهفقط شایستهی استمرار است، بلکه میتواند در مسیر نوسازی حرفهای، حفظ استقلال رسانهای و عمقبخشی به فرهنگ گفتوگو در جامعه، نقشآفرینی مؤثرتر و دقیقتری نیز ایفا کند. در روزگاری که رسانهگری بیش از هر زمان، نیازمند صیانت از مرز واقعیت و روایت است، وجود نهادهایی از این جنس، وزنی است برای سنجش اعتبار و تعادل رسانهای کشور است.
کسانی که دغدغه توسعه متوازن دارند، این استمرار را نه یک اتفاق، بلکه تکیهگاهی حرفهای میدانند؛ و آنان که اهل تجربهاند، میدانند که یک قرن ایستادن، خود نشانی از ریشهداشتن است.
* استاندار همدان
