ثبات و بهبود معیشت مردم باید محور و مبنای تمام تصمیم گیری ها در ایران باشد.
این مطلب را دکتر فرشاد مؤمنی استاد دانشگاه اقتصاد علامه طباطبایی و رئیس موسسه پژوهشی دین و اقتصاد درنشست «تاب آوری اقتصادی در شرایط بحرانی» اعلام کرد و افزود: عملکرد سیستمی در ایران افول کرده و دچار از کارکرد افتادگی نهاد تدبیر و غفلت در برابر تهدیداتی که از هر سو ما را احاطه کرده اند، شده ایم.
به گفته وی، راه نجات ایران از تمامی بحران های فعلی، بازگشت به دو شاقول بنیادین نظام است که در دهه نخست انقلاب، مبنای قاعده گذاری ها بود. یکی از این دو شاقول محور قرار دادن معیشت مردم همراه با حفظ عزت نفس آنان و دومی، توجه به تولید فناورانه در ایران است.
مؤمنی گفت: تا زمانی که حاکمیت به این دو شاقول وفادار بماند، جامعه اسلامی تر، پاک دامن تر و کارآمدتر خواهد شد و مردم هم احساس تعلق بیشتری به نظام خواهند داشت.
به گزارش پایگاه خبری جماران، وی هشدار داد: اگر محرز شد که سیاستی موجب وخامت وضع معیشتی طبقات متوسط و فرودست میشود، باید از آن پرهیز کرد. زیرا اگر معیشت مردم محور نباشد، سقوط می کنیم.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه تصلب(سختگیری) علمی درحوزه اقتصاد و تصلب اندیشه های دینی در پیدایش بحران های کنونی ایران سهمی اساسی دارند، با توجه به دیدگاه آیت الله محمد سروش محلاتی گفت: بدون مواجهه انتقادی با اقتصاد مسلط و دین منجمد، نجاتی در کار نخواهد بود.
وی گفت: مشارکت زدایی از مردم در رقم زدن سرنوشت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی خودشان باعث شده تا دو سوم جمعیت در سن فعالیت ایران هیچ نقشی در تولید ملی نداشته باشند. به گواه آمار اقتصادی از سال ۱۳۸۴ تا امروز با بیسابقه ترین روندهای قهقرایی روبرو بوده ایم. یعنی اگرچه در برخی سالها از نظر نرخ رشد تولید رتبه اول جهان را به شکل صوری و ظاهری داشته ایم، ولی این رشد در عمل کارکردی نداشته و شبیه به دوران های افول رشد اقتصادی بوده است. یعنی به دلیل از کارکردافتادگی سیستمی، در فرایندهای تصمیم گیری و تخصیص منابع، با انبوهی از وارونگی ها و واژگونگی ها روبرو شده ایم. مثلا در نظام مالیاتی بیشترین توان مالیات ستانی دولت از حقوق بگیران است که ضعیف ترین اقشار جامعهاند، در حالی که کمترین سطح قابلیت آن، مربوط به قله های انباشته شده درآمدی فاسد و مبتنی بر مفت خوارگی است.
مؤمنی افزود: حتی در نظام آموزشی هم شاهد واژگونی هستیم. اکنون آموزش های پایه که زیربنای دانش بنیان شدن یک جامعه است، رها شده اند و آموزش عالی در قالب دوره های تکمیلی اولویت یافته است. بدتر اینکه وجه غالب نظام دانشگاهی ما با عناوین جذاب به کارخانه مدرک سازی بی کیفیت تبدیل شده است و در نتیجه هرچقدر تعداد دارندگان مدرک ارشد و دکترا افزایش یافته و سهم شان در ساختار اشتغال بیشتر شده، بهره وری کل عوامل تولید به شدت سقوط کرده است.
وی ادامه داد: تشدید مناسبات رانتی و فسادپرور در عین ابتذال باعث شده طی ۴ دهه گذشته با شعار جلوگیری از افزایش نرخ ارز، حدود ۴۵۰ میلیارد دلار از دارایی های بین نسلی در قالب تعییرات نرخ رسمی ارز به هدر رود و روانه بازاری شود که ذی نفعانش آن را «بازار آزاد ارز» می نامند. در بخش مسکن هم که خصوصیترین حوزه اقتصاد ماست، در فاصله سالهای ۱۳۶۹ تا ۱۳۹۲ فقط به واسطه واحدهای بلااستفاده و منازل فاقد سکنه ۲۵۰ میلیارد دلار از منابع بین نسلی کشور به هدر رفته است.
رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد افزود: همچنین مسابقات رانت جویانه برای زخمی کردن پروژه های عمرانی پس از دوران جنگ تحمیلی حدود ۲۰۰ میلیارد دلار هزینه اضافی به کشور متحمل کرده است تا طرح های معوقه را به سرانجام برسانیم.
وی ادامه داد: چه اشکالی دارد که بین حکومت و ملت توافقنامه ای شکل گیرد مبنی بر آنکه هر سیاستی اگر چندبار شکست خورد، دیگر نباید تکرار شود»؟ مگر نه اینکه در حوزه هایی چون تضعیف ارزش پول ملی، خصوصی سازی، حذف یارانه ها و آزادسازی واردات، بارها سیاست هایی شکست خورده آزموده شده اند، پس چرا با اصراری عجیب، باز هم ادامه دارند؟ اگر در قرآن کریم شدیدترین حساسیت ها نسبت به مناسبات ربوی است، چرا در ایران که پر است از افراد متدین و نهادهای آموزشی و پژوهشی دینی، درباره سلطه بی سابقه این مناسبات ربوی غیرتی برانگیخته نمی شود؟
مومنی همچنین در نشست خبری جایزه مرحوم میرمصطفی عالی نسب به خبرنگاران گفت: به غربت اندیشه توسعه در کشور، کمترین بحثها و کمترین حساسیتها را نسبت به مسئله عدالت اجتماعی و کمترین توجهها را به آزادیهای مصرح در قانون اساسی ملاحظه میکنیم و کمترین واکنشها را نسبت به پسافتادگی فناورانه ایران میبینیم. اما از آنسو تا دلتان بخواهد ظاهرسازی، فریبکاری، آدرسهای غلط دادن و امثالهم به چشم میخورد.
شما چه نظری دارید؟