موسسه حقوقی اترس
 

مهرالمثل یکی از انواع مهریه است. این نوع از مهریه مربوط به زمانی می شود که زوجین برای میزان دقیق آن توافق نکرده باشند و  عقد نکاح میزان مهریه از سوی ایشان ذکر نشده باشد.
همانطور که از اسم این اصطلاح حقوقی پیداست، مهریه زوجه بر اساس امثال و همردیف  های خود تعیین می شود. این نکته از سوی قانونگذار برای حمایت هرچه بیشتر از حقوق زن در عقد نکاح در نظر گرفته شده است و حتی در مواردی که خود زوجین نیز میزان مهریه را مشخص نکرده باشند، زوجه را مستحق دریافت معمول آن می داند.
شرایط مختلفی از سوی قانونگذار در مواد ۱۰۸۷تا ۱۱۰۱قانون مدنی برای دریافت مهرالمثل از سوی زن در نظر گرفته شده است که انواع آن را در ادامه بیان خواهیم کرد: 
-در صورتی که میزان مهریه در زمان انعقاد عقد نکاح معین نشده باشد، سپس پیش از تعیین مهر، نزدیکی میان زوجین صورت گیرد ،زن مسحق دریافت مهرالمثل خواهد بود.
-اگر میزان مهریه در عقد نکاح مشخص نشده باشد و شوهر پس از نزدیکی بخواهد همسر خود را طلاق دهد، باید مهرالمثل بپردازد.
-در صورتی که عقد نکاح میان زوجین باطل بوده باشد و زن نسبت به آن بی اطلاع باشد، مستحق دریافت مهرالمثل خواهد بود .
-در صورتی که مهریه مشخص شده در عقد نکاح مجهول بوده   یا مالیت نداشته باشد، برای زوجه مهرالمثل تعیین می شود .
 نحوه محاسبه مهرالمثل
از مهمترین سئوالات افراد در باره این مساله، نحوه محاسبه مهرالمثل است و باید به این نکته توجه داشت که تعیین آن، به چه مسائل و شرایطی مربوط است. به طور کلی قانونگذار  این گونه در نظر گرفته است که مهریه زن بر اساس افرادی که مشابه او هستند تعیین شود. این نکته در ماده ۱۰۹۱قانون مدنی نیز به همین صورت بیان شده است.   برای مثال بیان کرده  است مهرالمثل بر اساس شرافت خانوادگی و وضعیت و صفات وی نسبت به نزدیکان و همسن و سالهای خود تعیین می شود. امروزه می توان ملاک هایی مانند میزان تحصیلات، وضعیت مالی خانواده زن، عرف جامعه در تعیین مهریه و بسیاری از مسائل دیگر را ملاک عمل قرار داد.
همانطور که بیان شد مهرالمثل دارای میزان دقیقی نبوده و بر اساس شرایط مختلفی تعیین می شود. برای اطلاع از میزان آن باید به سراغ کارشناسان دادگستری رفت  و انان با توجه به نکاتی که پیش از این بیان کردیم اقدام به تعیین میزان آن می کنند.
مرجع تعیین کننده مهرالمثل کجاست؟
مرجع تعیین کننده دادگاه خانواده است. بر اساس قوانین حمایت از حقوق خانواده، دادگاه خانواده محل اقامت زن صالح به رسیدگی دعاوی خانوادگی است. پس از تنظیم دادخواست قضائی و ارائه مستندات، مقام قضائی همانطور که پیشتر بیان کردیم، تعیین این امر را بر اساس شرایط موجود، بر عهده کارشناسان متخصص این حوزه قرار می دهد.
برای دریافت مهرالمثل از شوهر، بهتر است پیش از هرگونه اقدامی با وکلای متخصص در این زمینه مشاوره حقوقی دریافت کرد  تا با بررسی شرایط پرونده  ، بهترین راهکار قانونی را پیشنهاد دهند  اما به صورت کلی نحوه و مراحل دریافت مهریه به صورت زیر است: 
-مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضائی و تنظیم دادخواست مبنی برای دریافت مهرالمثل
-پیگیری ارجاع پرونده به دادگاه از طریق سامانه ثنا
-حضور در دادگاه خانواده در وقت رسیدگی ابلاغ شده از سوی دادگاه
-ارائه مستندات و مدارک اثبات کننده رابطه زوجیت و عدم توافق برای مهریه میان زوجین
-دریافت قرار کارشناسی از مقام قضایی
-دریافت میزان دقیق مهرالمثل در نتیجه صدور حکم دادگاه
-مراجعه به اجرای احکام برای دریافت اجرائیه و دریافت آن از شوهر 
تفاوت مهرالمثل و مهرالمسمی
در ابتدا باید بدانید که این دو اصطلاح هر دو به عنوان مهریه زوجه در عقد نکاح تعیین شده و برای وی قابل دریافت است. مهرالمثل همانطور که پیش از این بیان کردیم در مواردی تعیین می شود که توافقی میان زوجین برای مهریه صورت نگرفته باشد؛اما مهرالمسمی به مهریه ای گفته می شود که میزان دقیق آن از سوی زوجین تعیین   و در عقد نکاح ذکر شده باشد .