کوروش احمدی، دیپلمات پیشین جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل، در گفتوگو با اعتماد آنلاین، در پاسخ به سوالی پیرامون سفر پزشکیان به نیویورک و تشدید تحرکات دیپلماتیک ایران برای تمدید مکانیسم ماشه، اظهار کرد: سفر روسای جمهور برای شرکت در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل بطور معمول برای ایراد سخنرانی و مذاکره با همتایان صورت میگیرد. برخی از هیات های خارجی که دسترسی محدودی به رسانه های بین المللی و اندیشکده ها دارند، از این فرصت برای فعالیت هایی در این حوزه ها نیز استفاده می کنند. صرفنظر از این روال معمول، بدون تردید سفر آقای دکتر پزشکیان به نیویورک در مقطع زمانی مهمی انجام خواهد شد. پرونده های بازی بین ایران و آمریکا و ایران و اروپا در این مقطع زمانی مورد بحث است. این سفر قطعا فرصتی حداقل برای همراهان رئیس جمهور فراهم خواهد کرد تا به این پرونده ها بپردازند.
وی ادامه داد: در زمان ورود هیات ایرانی به نیویورک حدود ۷ روز از پایان دوره ۳۰ روزه مربوط به فعال شدن اسنپ بک باقی خواهد بود. متاسفانه در هفته اول این دوره ۳۰ روزه ظاهرا هیچ اقدامی انجام نشده است. طی دو هفته آینده نیز اگر کار بر همین منوال بگذرد، در آخرین روزهای حضور هیات ایرانی در نیویورک همچنان امکان ایجاد تحرکی در این رابطه وجود خواهد داشت. اگر شرایطی را که اروپایی ها مطرح کرده اند، مبنا قرار دهیم باید تحولی در ارتباط با همکاری بین ایران و آژانس و شروع مذاکرات بین ایران و آمریکا را شاهد باشیم. در چنین صورتی همچنان امکان توقف روند فعال سازی مکانیسم ماشه وجود خواهد داشت. از سوی دیگر، پیش نویس قطعنامه ارائه شده توسط روسیه و چین در شورای امنیت نیز در ۲۸ اوت و در پی اصلاحی مهم به اصطلاح به رنگ آبی چاپ و آماده به رای گذاشته شدن است.
احمدی در ادامه گفت: اما چون سه کشور غربی عضو دائم شورای امنیت همچنان اصلاح انجام شده یعنی حذف جملهبندی مربوط به توقف اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ طی شش ماه را کافی نمیدانند، نسبت به آن نظر مثبتی ندارند. این قطعنامه در شکل جدید تنها تمدید سررسید ۱۸ اکتبر (۲۶ مهر) را برای شش ماه پیشنهاد میکند، بند مربوط به منع توسل به مکانیسم ماشه طی این دوره زمانی از آن حذف شد. مشکل این است که غربیها با این تمدید مهلت بدون دریافت امتیازی از ایران موافق نیستند. در شرایطی که صورت مسئله این است، ممکن است حضور رئیسجمهور و به ویژه مقامات وزارت خارجه بتواند منشاء تحولی در اوضاع شود.
به گفته احمدی اما قطعا همیشه در جریان سفر روسای جمهور ایران به سازمان ملل، وضعیت رابطه ایران و آمریکا نیز جزء بحثها و اولویتها بوده است. اینبار نیز به طریق اولی و در پی حوادث فوقالعاده ماههای اخیر چنین خواهد بود. طی هفتههای اخیر دولت آمریکا کوشیده تا تصوری ایجاد کند مبنی بر اینکه مذاکره با ایران در زمره اولویتهایش نیست. تصوری که سعی در ایجاد آن است، این است که گویا آمریکا با حمله به مراکز هستهای ایران و متوقف کردن غنیسازی مشکل خود را حل کرده و نیازی فوری برای کار با ایران ندارد. مقامات ایرانی نیز طی روزهایی اخیر اظهاراتی داشتهاند که حاکی از بی تفاوتی آمریکا در مورد مذاکره با ایران است.
این دیپلمات پیشین تصریح کرد: متاسفانه اخباری که در ارتباط با محدود کردن ویزا برای اعضای هیات ایرانی و نیز محدود کردن تردد آنها در نیویورک میشنویم، حاکی از آن است که دولت ترامپ قصد ندارد علاقهای برای کار با هیات ایرانی نشان دهد. اگر وضع به همین منوال پیش برود، شاید کار هیات ایرانی چیزی بیشتر از تماسهای غیرمستقیم و با واسطه با مقامات دولت آمریکا و نیز تماس با اندیشکدهها نباشد. واقعیت این است که اگر این گونه تماسها در گذشته میتوانست منشاء اثری باشد، در دولت ترامپ اثری چندانی نمیتوان بر آنها مترتب دانست؛ چرا که ترامپ به عنوان یک پوپولیست اقتدارگرا همه امور و تصمیمگیری ها را در شخص خود خلاصه کرده و حتی به وزیر خارجهاش هم حاشیهای برای مانور نمیدهد. بهویژه دیپلماتهای آمریکایی که در گذشته طرف کار علنی یا محرمانه با دیپلماتهای ایرانی در نیویورک یا جاهای دیگر بودند، عملا از گردونه حذف شده و هیچ فرصتی برای عرض اندام ندارند و کار با آنها بعید است که بتواند منشاء اثری باشد. بویژه در شرایطی که آقای عراقچی و ویتکاف میتوانند با هم تلفنی و پیامکی در تماس باشند، نیازی به سطوح پائینتر نیست.
احمدی در پایان خاطرنشان کرد: از سوی دیگر، میدانیم که سه کشور اروپا نیز خواستار مذاکره ایران با آمریکا شدهاند؛ یعنی اذعان دارند که خود در امور محتوایی مربوط به برنامه هستهای ایران کارهای نیستند. البته لازم است تاکید کنم که اسرائیل نیز در ارتباط با ایران و احیانا انجام اقدام تجاوزکارانهای علیه ایران قطعا نیاز به مجوز آمریکا خواهد داشت. لذا، امیدواریم که ایران و آمریکا بتوانند با تعدیلی در مواضع خود به مذاکره برگردند و از این طریق امکان ایجاد تحولی در شرایط سیاسی و اقتصادی-اجتماعی در داخل ایران فراهم آید. متاسفانه به نظر نمیرسد که رفع تعلیق و بلاتکلیفی گسترده موجود در ایران جز از این طریق ممکن باشد.
