ابوالقاسم قاسمزاده- روزنامه اطلاعات: ترامپ یکباره و به طور علنی در آستانه انتشار خبر دیدارش با پوتین در یک جمله گفت: «دستور دادهام ادامه توقف ساخت سلاح اتمی برداشته شود و ساخت آن در دستور کار قرار گیرد!»
اعلان این خبر موجب شد که پوتین دیدار با ترامپ را متوقف کند و به زمان آینده موکول نماید. به دنبال آن روز شنبه، دولت روسیه نیز خبر ساخت بمب اتمی جدید را علنی کرد. «لاورف» وزیر خارجه روسیه رسماً اطلاع داد: «دستور پوتین برای آزمایشهای هستهای اجرا میشود!»
او شرح کوتاهی بر این خبر داد و گفت: «دستور رئیسجمهور ولادیمیر پوتین، برای آمادهسازی و ارزیابی امکان آزمایشهای هستهای پذیرفته شده و در حال انجام است.» طبق گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، وزیر خارجه روسیه تأکید کرد: «نتایج این دستور به اطلاع عموم خواهد رسید.» در ادامه و در واکنش به اظهارات ترامپ درباره آزمایشهای هستهای، لاوروف اظهار داشت: «ما هنوز از طریق کانالهای دیپلماتیک هیچ توضیحی درباره منظور رئیسجمهور ترامپ از اعلام از سرگیری آزمایشهای هستهای دریافت نکردهایم. اظهارات و بیانیهها در واشنگتن نشان میدهد که آنها درک مشترکی از منظور رئیسجمهور آمریکا ندارند!»
پیشتر، رئیس اداره کل دوازدهم وزارت خارجه روسیه اعلام کرده بود که: «سایت آزمایش هستهای روسیه در نوایازملیا برای از سرگیری احتمالی آزمایشها آماده نگه داشته میشود تا در صورت تصمیم رهبری این کشور، آزمایشها انجام شوند.»
سه دولت بزرگ اروپایی ـ انگلیس، فرانسه و آلمان ـ از انتشار علنی این دو خبر، در حالت «ایهام و تعجب» به سر میبرند و تاکنون واکنش رسمی انتشار ندادهاند. واقعیت و برداشت اولیه اغلب رسانههای غربی از پخش رسمی این دو خبر، تعجب از گرفتن چنین تصمیمی است و اینکه بیمقدمه در معرض اجرای آن قرار گرفتهاند.
به طوری که اغلب رسانههای غربی خبر دادهاند، نخستین واکنش عمومی مجامع رسمی دولتهای اروپایی و فراتر از آن در صحنه بینالمللی، اظهار شگفتی است، هم از انتشار خبر و هم از همزمانی تصمیم واشنگتن و مسکو برای چنین کاری.
در پی این شوک خبری بزرگ، پرسش اول در صحنه بینالمللی این است که: آیا جهان بار دیگر وارد مسابقهای اتمی با آیندهای نامعلوم شده است؟ کمترین پیامد این واقعه، ایجاد وضعیتی جدید در روابط دو ابرقدرت شرقی و غربی، مسکو و واشنگتن، خواهد بود که اساس معادله توازن سیاسی کنونی را به هم خواهد ریخت، آنهم در حالی که اغلب مناطق جهان دستخوش بحرانهای متعددی است. جالب توجه آنکه نتانیاهو و دولتش بلافاصله پس از انتشار خبر دستور ترامپ، از تصمیم او برای از سرگیری ساخت و تولید سلاح اتمی حمایت کردهاند!
شوک خبری ترامپ را «پوتین» با دستوری مشابه تکمیل کرد؛ همچنانکه وزیر خارجه روسیه در مصاحبه کوتاهش گفت: «دستور رئیسجمهور برای آمادهسازی آزمایشهای هستهای اجرا میشود.» طبیعی است که چنین خبرهایی صحنه آشفتهی منطقهای و بینالمللی را آشفتهتر بکند.
دولتها بهخصوص در منطقه خاورمیانه اگرچه هنوز واکنش رسمی نشان ندادهاند، اما اغلب تحلیلگران در سراسر جهان بر این باورند که انتشار این دو خبر موجب بههمخوردن توازن قدرت در جهان بهویژه در روابط شرق و غرب خواهد شد. این خبرها اعلان زنگ خطری است که اولاً تمامی جهان را به «مرگی فاجعهبار» سوق میدهد و مجموعه زیست بشری را آشکارا تهدید میکند. ثانیاً ترامپ که
در یک سال گذشته، استراتژی تهدید دولتها از کانادا تا پاناما و اکنون در سراسر آمریکای لاتین را علنی کرده است، چتر عدم امنیت را فراگیر میسازد و در خاورمیانه تمکین اغلب دولتهای این منطقه را به خواستهای ترامپ بهطور رسمی نشان میدهد.
در یک کلام، جهان ناآرام وارد مرحله ناپایداری جدید برای بسیاری از دولتها و بهخصوص در خاورمیانه شده است. در این شرایط ،سراسر خاورمیانه دورنمای تاریکتری را پیش روی خواهد داشت.