بهرام امیر احمدیان - روزنامه اطلاعات: ایران در دوره شکوفایی جاده ابریشم، در مسیر میانی اتصال امپراتوری چین و امپراتوری روم قرار داشت و از نظر اقتصادی از آن بهره مند می شد. ظهور مغول ها و ناامنی مسیرهای ارتباطی در دوره های بعدی، سبب دگرگونی در حمل و نقل زمینی شد. باوجودی که بیش از ۸۰ درصد مبادلات تجاری جهان از راههای دریایی انجام می شود، در عین حال در بخش حمل و نقل کالا و مسافر، راههای زمینی (ریلی و جاده ای) به سبب کوتاهی مسیر از نظر زمانی و مکانی همچنان از کارایی برخوردارند که مناطق و جوامع را تحت تاثیر قرار می دهند، مایه گسترش گردشگری می شوند و زمینه آشنایی و دوستی ملت ها را پدید می آورند.

مهمترین مسیر ارتباطی چین با اروپا در محدوده ابتکار کمربند و جاده، «کریدور اقتصادی پل نوین اوراسیا» بود. افزون بر آن در «ابتکار کمربند و راه چین»، یکی از کریدورهای مهم اقتصادی، مسیر «چین، آسیای مرکزی، غرب آسیا و اروپا» (منطبق با همان مسیر باستانی که از ایران می گذشت) بود، که می توانست جایگزین کریدور اوراسیا باشد. انتظار می رفت جمهوری خلق چین از این مسیر بهره گیرد ولی معلوم نیست چرا چین از این مسیر بهره مند نشده است.

با تحرکاتی که بعد از معرفی «مسیر ترامپ برای صلح و رفاه بین‌المللی» بجای کریدور مناقشه برانگیز و جعلی «زنگه زور» موجب ایجاد صلح و دوستی در منطقه قفقاز و آرامش نسبی در قفقاز جنوبی بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان شد، ایران با مذاکره با جمهوری آذربایجان و ارمنستان علاقه مندی خود را برای همکاری با این دو کشور جهت ایجاد ثبات و همکاری در منطقه اعلام داشت. در این ابتکار، ایران نیز امکان برقراری ارتباط زمینی (ریلی و جاده ای) با ارمنستان، جمهوری آذربایجان و اروپا را به دست می آورد. پروژه «راه‌آهن تبریز - مرند - چشمه‌ثریا» به‌عنوان یکی از طرح‌های مهم کشور معرفی شده است که در منطقه شمال غربی ایران صورت می گیرد.

بنا به اظهارات مدیرعامل راه‌آهن ایران، پروژه ۲۷۰کیلومتری تبریز - مرند - چشمه‌ثریا یکی از طرح‌های مهم کشور است که تاکنون ۵۰کیلومتر آن ساخته شده و براساس پیش‌بینی‌ها سهتا چهارسال آینده تکمیل می‌شود.از سوی دیگر، در دیدار مدیرعامل راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در نشست مشترک اخیر باوزیر حمل‌ونقل ریلی ترکمنستان ضمن آشناساختن وی با کریدورهای ریلی عبوری از ایران، با تاکید بر اهمیت توسعه همکاری‌های دوجانبه در حوزه حمل‌ونقل ریلی، ایران خواستار افزایش مبادلات ریلی میان دو کشور از طریق اتصال ترکمنستان به آب‌های آزاد جنوب ایران شد. در این دیدار همچنین بر لزوم افزایش سهم دو کشور در ترانزیت منطقه‌ای از طریق شاخه جنوبی دریای خزر تاکید و از توافق با راه‌آهن چین برای افزایش تعداد قطارهای حامل بارهای صادراتی و ترانزیتی این کشور خبر داده شد.

یکی از دشواری های راه آهن موجود «ایران-اروپا» مسیر دریاچه وان است که راه آهن ناگزیر با انتقال به کشتی رو-رو و عبور از دریاچه، از ساحلی به ساحل دیگر و سپس ادامه مسیر است که زمان بر و دشواری آفرین است.

راه‌آهن ترکیه در حال ساخت خط آهن قارص - ایغدیر است و فاصله این مسیر جدید تا شبکه ریلی ایران بین سه تا هفت کیلومتر خواهد بود.«پروژه راه‌آهن تبریز - مرند - چشمه‌ثریا» نیز به‌عنوان یکی از طرح‌های مهم کشور است. ساخت خط آهن مرند-چشمه ثریا تا سال ۲۰۲۹ادامه خواهد داشت و هزینه تخمینی آن یک میلیارد و ۶۰۰میلیون دلار برآورد می‌شود.

خانم  فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی در سفر به چین با حضور در دومین نشست بین المللی اتصال ریلی چین به اروپا برخی از برنامه  های جمهوری اسلامی ایران در خصوص همکاری‌های مشترک را تشریح کرد .با تکمیل مسیر راهبردی راه آهن مرند-چشم‌ثریا که با جدیت در حال اجراست؛ راه گذر ریلی جنوبی جاده ابریشم با اتصال چین به اروپا از مسیر ایران تکمیل می شود.