سرویس حوادث: ناوگان حمل و نقل جاده ای به روز و معابر برون شهری ایمن نقش بسیار زیادی در سفرهای بی خطر دارند که فرسودگی و ناایمن بودن آنها میتواند در کنار ایجاد اختلال در ترددها، مخاطرات فراوانی نظیر افزایش شمار قربانیان حوادث رانندگی را رقم بزند و این همان اتفاق تلخی است که سالانه سبب مرگ شمار زیادی از هموطنانمان میشود.
تردد خودروهای سنگین و اتوبوسهای مسافربری مستهلک در راههای ناامین معضلی است که هم پلیس و هم کارشناسان از آن به عنوان عوامل اصلی افزایش شمار قربانیان حوادث رانندگی جاده ای یاد کرده اند که متاسفانه این مشکل همچنان ادامه دارد و جادههای کشورمان در تسخیر خودروهایی با عمر حتی بیش از ۴۰ سال است.
این معضل آنچنان عیان شده است که مسعود پزشکیان رئیسجمهوری هم دیروز بر نوسازی ناوگان فرسوده جاده ای اعم از باری و مسافری تاکید کرد و گفت: وجود خودروها، کامیونها و یدککشهای چند دهه قبل در جادهها قابل قبول نیست و اصلاح این وضعیت میتواند هم امنیت، هم کارایی و هم کیفیت خدمات را افزایش دهد.
رئیس پلیس راهور فراجا هم روز گذشته فرسودگی ۶۰ درصدی ناوگان باری را نگرانکننده ارزیابی کرد و گفت: یکی از دغدغه جدی امروز کشور، فرسودگی ناوگان عمومی بار و مسافر است.
این اظهارات رئیس قوه مجریه و رئیس پلیس راهور از یک نگرانی شدید نسبت به مرگ هزاران مسافر در جادهها حکایت دارد،حکایت تاسفباری که اکنون هم نشانههای بی شماری از آن را در جادهها شاهدیم.
هفته گذشته ۱۱ نفر از هموطنانمان فقط در یک حادثه رانندگی برای یک دستگاه اتوبوس مسافربری اسکانیا در جاده نطنز، جان باختند. ساعاتی پس از این حادثه، ۲ دستگاه اتوبوس مسافربری دیگر در زرندیه استان مرکزی و همچنین محور رفسنجان–کرمان دچار سانحه رانندگی شدند.
تکرار اینگونه حوادث برای ناوگان مسافری در جادهها، از ضعف نظارت و مدیریت حکایت دارد که اگر در تمامی حوزههای مرتبط با ناوگان عمومی اصلاح شود،می توان به کاهش شمار جانباختگان ناشی از تصادفات جاده ای امیدوار بود، در غیر این صورت باید همچنان در سوگ از این دست رفتگان،فقط شاهد وعدههای بیپایان مسئولان و افزایش قربانیان باشیم.
در این میان نباید از این موضوع هم غافل شد که نوسازی ناوگان عمومی باری و مسافری فقط یکی از عوامل ارتقای ایمنی در ترددهای جاده ای محسوب میشود و بخش دیگر آن به تشدید نظارتهای پلیس بر ترددها ،افزایش ایمنی خودروها و همچنین ایمن سازی راهها باز میگردد که باید به طور همزمان به سراغ رفع مجموعه این عوامل رفت.
مرگ روزانه ۴۰ تا ۵۰ نفر در راهها
معاون اجتماعی سابق پلیس راهنمایی و رانندگی فراجا در این باره در گفتگو با خبرنگار «اطلاعات» میگوید: افزایش حوادث رانندگی بهویژه تصادفات مربوط به ناوگان حملونقل باری و مسافری مانند اتوبوسها، حاصل مجموعهای از عوامل انسانی، فنی و زیرساختی است که در سالهای اخیر تشدید شدهاند .
سرهنگ دکتر عین الله جهانی با اشاره به این که یکی از عوامل اصلی وقوع حوادث رانندگی، خطای انسانی است، تأکید میکند: این عامل امروزه بیش از گذشته تحت تأثیر فشارهای اقتصادی قرار گرفته است و بخش قابل توجهی از رانندگان، بهویژه در اقشار متوسط و کم درآمد جامعه، با دغدغههای جدی معیشتی، بدهیهای مالی و هزینههای سنگین زندگی روبهرو شدهاند. رانندگی ایمن مستلزم حضور همزمان جسم و ذهن راننده است و ذهن مشغول، قدرت واکنش سریع و تصمیمگیری صحیح را کاهش میدهد ؛اکنون این موضوع تاثیر بسیار زیادی در حواسپرتی رانندگان گذاشته است که مستقیماً منجر به حوادث رانندگی میشود.
وی ادامه میدهد: در کنار این موضوع، عدم توجه به جلو هنگام رانندگی یکی از اصلیترین دلایل وقوع تصادفات رانندگی در کشورمان است. استفاده از تلفن همراه، گفتگو با سرنشینان، خستگی و خوابآلودگی هم موجب کاهش تمرکز راننده میشود ؛ حتی رانندهای که از نظر مهارتی و فنی مشکلی ندارد، در صورت غفلت لحظهای، ممکن است در موقعیتی قرار گیرد که دیگر امکان پیشگیری از حادثه وجود نداشته باشد .
این کارشناس ادامه میدهد: تصادف اتوبوسها بهدلیل شمار بالای سرنشینان، بازتاب اجتماعی و رسانهای گستردهتری دارد؛ در حالیکه روزانه بهطور میانگین ۴۰تا ۵۰نفر در تصادفات رانندگی جان خود را از دست میدهند. به عبارتی، هر هفته معادل سقوط یک هواپیما در جادههای کشور قربانی میگیرد، اما متأسفانه این مرگهای تدریجی برای جامعه عادی شده است.
نقش فرسودگی ناوگان در تصادفات
جهانی با تأکید بر این که از دیگر عوامل مهم، فرسودگی ناوگان حملونقل عمومی جادهای است، تصریح میکند: ۶۰درصد ناوگان حمل و نقل مسافری و باری کشورفرسوده است؛ وسایل نقلیه ای که مستقیماً با جان انسانها سروکار دارند. خودرویی که باید سالها قبل از چرخه تردد خارج میشده است ، اکنون صرفاً با دریافت معاینه فنی به فعالیت ادامه میدهد، در حالیکه بسیاری از نقصهای پنهان فنی در تستهای معاینه فنی قابل شناسایی نیست و در شرایط بحرانی خود را نشان میدهد.
وی با اشاره وضع راهها و نقاط حادثهخیز هم میگوید: همچنان شاهد وجود هزاران نقطه پرخطر در راههای کشور هستیم که سهم قابل توجهی از علت تصادفات مرگبار را به خود اختصاص میدهد؛ اصلاح این نقاط نیازمند اراده جدی، تأمین بودجه و اقدامات مهندسی اصولی است.
این استاد دانشگاه میافزاید: در نظام ایمنی ترافیک، اگر خطایی از راننده سر میزند، راه و خودرو باید بخشنده باشند؛ یعنی با طراحی ایمن راهها و ارتقای استانداردهای خودرو، شدت خسارات جانی و مالی به حداقل برسانیم.
جهانی تأکید میکند: کاهش تصادفات، فقط با برخورد مقطعی و مقصریابی ممکن نیست، بلکه نیازمند نگاهی جامع، واقعبینانه و مبتنی بر اصلاح ساختاری است.
نظر یک حقوقدان
همچنین دکتر انور خیرآبادی حقوقدان در این باره میگوید: تصادفات منجر به مرگ عموماً دارای ۲ جنبه عمومی و خصوصی است که ۳ عامل انسانی، جادهای وخودرویی نقش بسزایی دروقوع حوادث اینچنینی دارند . در این میان مجازات حبس یا جزای نقدی به لحاظ جنبه عمومی در نظر گرفته شده و پرداخت دیه هم در صورت مطالبه اولیای دم قابل اجرا و پرداخت است.
وی ادامه میدهد: فارغ از این که بسیاری از جادههای کشور غیر استاندارد و فاقد علائم هشداری هستند اما خودروهای بیکیفیت هم نقش عمدهای دراین مرگ و میرها دارند.
این حقوقدان تاکید میکند: براساس ماده ۷۱۴ قانون مجازات اسلامی هرگاه بی احتیاطی ، بیمبالاتی، عدم رعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت راننده ( اعم از وسائط نقلیه زمینی یا آبی یا هوایی ) منتهی به قتل غیر عمد شود مرتکب به ۶ماه تا ۳ سال حبس و همچنین به پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه اولیای دم محکوم میشود.
وی همچنین میگوید: شرکتهای بیمه براساس بیمه نامه ای که هر فرد دارد مسئول پرداخت دیه هستند ولی این خسارات باید در حکم دادگاه قید شود زیرادر غیر این صورت اداره بیمه خود را موظف به پرداخت نمیداند و از این جهت مشکلاتی برای طرفین ایجاد میشود.اما درباره هزینههای مازاد بر دیه مانند هزینه بیمارستان و درمان اگرچه به نظر میرسد اختلاف رویه در میان دادگاهها وجود دارد، اما معمولا هزینههای مازاد بر دیه قابل مطالبه است و زیان دیده میتواند با تقدیم دادخواست حقوقی، این هزینهها را از مقصر مطالبه کند.
وی میافزاید: بر اساس قوانین ایران خسارات معنوی قابل مطالبه نیستند و در نتیجه از باب تالمات روحی که ممکن است مصدوم و یا خانوادهاش متحمل شده باشند نمیتوان درخواست خسارت کرد.
شما چه نظری دارید؟