اطلاعات نوشت: تغییر روزهای تعطیل هفتگی یکی از خواسته های قدیمی بخش خصوصی اقتصاد ایران است. به گفته فعالان اقتصادی ، شرایط کنونی تعطیلی یعنی نیمه تعطیل بودن پنج شنبه ها وتعطیلی کامل جمعه ها؛ درکنار تعطیل بودن روزهای شنبه ویکشنبه در بیشتر نقاط جهان،ارتباط کاری اقتصاد ایران با جهان را به چهار روز درهفته کاهش داده است.
لذا آنان خواهان این هستند که روز شنبه هر هفته به جای پنج شنبه تعطیل گردد تا فرصت ومجال وهماهنگی بیشتری بااقتصاد جهانی وامر تجارت بین الملل میسر گردد.
این خواسته از نظر منطق اقتصاد صحیح به نظر می رسد ومحاسبات نشان می دهد به نفع منافع مالی وتجاری کشور،رشد صادرات وایجاد رونق درکسب وکار خواهد بود.
لذا وقتی دولت لایحه اصلاح ماده 87 قانون مدیریت خدمات کشوری را به مجلس فرستاد ومجلس نیز در20 اسفندماه سال گذشته کلیات آن را تصویب کرد، بخش خصوصی خوشحال شد.
ماده 87 فعلی واصلاح نشده قانون مدیریت خدمات کشوری می گوید:ساعات کار کارمندان دولت چهل و چهار ساعت در هفته میباشد و ترتیب و تنظیم ساعات کار ادارات با پیشنهاد سازمان و تصویب هیأتوزیران تعیین میگردد .
اما درلایحه دولت، این ماده به این ترتیب اصلاح شده که : ساعات کار کارمندان دولت چهل و دو ساعت و سی دقیقه در هفته است و ترتیب و تنظیم ساعات کار ادارات به پیشنهاد سازمان اداری و استخدامی کشور و تصویب هیئت وزیران تعیین میگردد.
درتبصره چهاراصلاحی ماده 87 هم آمده است: همه دستگاههای اجرایی اعم از ستادی و استانی، به استثنای بخش عملیاتی مراکز و واحدهای خدمترسان نظیر واحدهای ذیربط بهزیستی، بانکها، بیمارستانها، مراکز بهداشتی- درمانی، اماکن ورزشی و واحدهای نظامی، انتظامی و امنیتی موظفند ساعات کار خود را در پنج روز هفته تنظیم نمایند. بدین ترتیب لایحه دولت نخستین سنگ بنای افزایش تعطیلات رسمی هفتگی از یک روز فعلی به 2 روز را گذاشت اما همان گونه که درمتن تبصره چهارملاحظه می شود، دولت به صراحت نظر خود درباره روز دوم تعیل –یعنی پنج شنبه یا شنبه- را قید نکرده وآن را برعهده مجلس ومذاکرات دوجانبه گذاشته است که هم اکنون درجریان است
ولی افتادمشکل ها...
بااین وجود موضع گیری مجلس ودولت درباره تعیین روز پنج شنبه برای تعطیلی روز دوم هفته، ناامیدی واعتراض بخش خصوصی رابرانگیخت.چرا که ظاهرا مجلس منطق اقتصادی ارایه شده توسط بخش خصوصی را کنارگذاشته وبا توسل به استدلال هایی قابل نقد؛ ظاهرا به این علت که شنبه روز تعطیلی یهودیان است، با تعطیل شدن آن مخالفت کرده است.
اظهارنظرهای مجلس هم گویای وجود نگاه غیر اقتصادی به افزایش تعطیلات آخر هفته وتمرکز برمسایل دیگر وایدئولوژیک است.
دراین باره،عباس گودرزی، نایبرئیس کمیسیون اجتماعی مجلس با بیان اینکه اعتقاد ما بر این است که در افزایش تعطیلات نباید صرفاً بُعد اقتصادی موضوع مدنظر قرار گیرد، اظهارکرد: بُعد اجتماعی، فرهنگی و دیگر مسائل مهم باید در افزایش تعطیلات هفته مورد توجه قرار بگیرد و بر این اساس ما جنبههای مختلف موضوع را بررسی کرده و در نهایت با موافقت دولت و کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، با افزایش یک روز به تعطیلات هفته و تعطیلی روزهای پنجشنبه و جمعه موافقت شد؛ لذا روزهای کاری از شنبه تا چهارشنبه خواهد بود.
نماینده مردم بروجرد در مجلس اضافه کرد: نظر ما تعطیلی پنجشنبه و جمعه است چون معتقد هستیم مناسک دینی، سبک زندگی و فرهنگ اسلامی ایران اقتضا میکند با درک درستی از ارزش زمانی و نگاه فرهنگی و اصالت دادن به بحث فرهنگ شاهد تعطیلی پنجشنبه و جمعه باشیم.
گودرزی گفت: تعطیلی پنجشنبه از این حیث میتواند مؤثر باشد که ما نمیتوانیم در طول هفته به برخی از وظایفمان چون صلهرحم بپردازیم و با این تعطیلی میتوان گامی در راستای تحکیم بنیاد خانواده و انجام بهتر مناسک دینی و مناسبات از بعد آداب و رسوم فرهنگمان برداشت.
بااین حال بخش خصوصی با ارایه برخی استدلال ها ومثال ها از دیگر کشورهای اسلامی، نظر کمیسیون اجتماعی مجلس را رد کرده واز صحن علنی مجلس خواسته هنگام بررسی لایحه یادشده، به تعطیلی روزشنبه رای دهند.
به گفته فعالان اقتصادی، بسیاری از کشورهای اسلامی مثل ترکیه، سوریه و پاکستان سالها است که تعطیلات پایان هفته خود را به شنبه و یکشنبه منتقل کردهاند و حتی زمزمههایی مبنی بر پیوستن عربستان نیز به این جرگه به گوش میرسد که به صورت تغییر روزهای تعطیل خود، این هماهنگی با دنیا را انجام دهد.
برخی دیگر ازکشورهای اسلامی مثل امارات متحده عربی هم روز جمعه را به دلیل اهمیت برگزاری نماز جمعه تعطیل اعلام کرده و در کنار تعطیلی شنبه و یکشنبه، نیم روز جمعه را هم به این تعطیلی اضافه و اکنون تعطیلات دو و نیم روزه آخر هفته را اعمال کردهاند.
لذا بخش خصوصی تصمیم احتمالی مجلس برای تعطیلی پنج شنبه ها را مغایربا منافع ملی وحتی مانعی درتحقق شعار سال ارزیابی کرده است.
محمد لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در این باره میگوید: یکی از مشکلات جدی که طی چند دهه گذشته، تجارت خارجی ایران را در بعد صادرات، واردات، کارکرد بانکها و فعالیتهای اقتصادی با مشکل مواجه کرده است، عدم همزمانی تعطیلات آخر هفته ایران با اغلب کشورهای دنیا است.
وی ادامه می دهد: موضوع در تصمیمگیری برای تعطیلات پایانی هفته، تنها محدود به ارتباط بانکها نیست؛ بلکه تمام ادارات و فعالان اقتصادی در ۵ کشور اصلی طرف تجاری ایران، همگی شنبهها و یکشنبهها تعطیل هستند. به عنوان مثال چین به عنوان اولین شریک تجاری ما در صادرات و امارات به عنوان اولین شریک ما در حوزه واردات، شنبه و یکشنبه تعطیل هستند؛ یا حتی هند و ترکیه هم به همین ترتیب تعطیل هستند؛ لذا وقتی ۸۰ درصد تجارت ما با ۵ کشور خلاصه شده و تعطیلات همه این کشورها نسبت به ایران دو روز متفاوت است، عملاً تجار ما ۴ روز را در ارتباطات تجاری خود با شرکا از دست میدهند.
لاهوتی تصریح می کند: قطعاً اگر تعطیلات ایران هم به جمعه و شنبه موکول شود؛ این موضوع میتواند بخشی از مشکلات تجاری کشور را حل و فصل کند؛ ضمن اینکه با توجه به اینکه ایران عضو بریکس و پیمان شانگهای است و تمام کشورهایی که در این پیمانها قرار داشته و شرکای فعلی یا آتی ایران به شمار میآیند، تعطیلی خود را روزهای شنبه و یکشنبه قرار دادهاند، بهتر است ایران نیز برای مراودات بیشتر روزهای جمعه و شنبه برای تعطیلات انتخاب کند تا تطبیق تعطیلات به شکل بهتری با این کشورها صورت گیرد.
رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران در پاسخ به برخی اظهارنظرها مبنی بر اینکه به دلیل تحریمها، ارتباطات بانکی ما با دنیا قطع است و تعطیلی بانکهای ایران در روزهایی که در دنیا بانکها مشغول به کار هستند، خللی در تجارت خارجی ایران وارد نمیکند، خاطرنشان کرد: قرار نیست که ایران تا آخر دنیا در تحریم باقی بماند و روابط بانکی آن با دنیا قطع باشد.درنهایت، مجلس هفته آینده برای تعیین روز دوم تعطیلات آخر هفته تصمیم گیری خواهد کرد وازهم اکنون اتاق بازرگانی ایران وتهران با انتشار بیانیه های جداگانه خواستار بی توجهی صحن علنی به مصوبه کمیسیون اجتماعی ودرنظرگرفتن مصالح واقعی کشور به جای مسایل غیر اولویت دار وایدئولوژیک ودرنهایت موافقت با تصویب روز شنبه به عنوان روز دوم تعطیلی آخرهفته شده اند.
حال باید دید مجلس به کدامین سو نظرخواهد کرد؛ منطق استوار اقتصاد یامسایل ونوع نگاهی دیگر.