رویداد۲۴ نوشت: نشریه فوربز آمریکا گزارشی منتشر کرده و نوشته دو روایت متضاد در رسانههای دولتی ترکیه و ایران از ۱۹ می، زمانی که هلیکوپتر حامل ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران و سایر مقامات در شمال غرب کشور سقوط کرد و همه سرنشینان آن کشته شدند، پخش شد.
پس از حادثه سقوط، پهپاد بیرقدار آکینجی ترکیه در میان شرایط بد جوی وارد حریم هوایی ایران شد تا به ماموریت جستجو و نجات کمک کند.
از آن ساعت، دو روایت متناقض در مورد اهمیت حضور این پهپادها در عملیات جستجوی هلیکوپتر در رسانههای ترکیه و ایران در جریان است.
یک عملیات و دو روایت
رسانههای ترکیه به صورت زنده ماموریت پهپاد را پوشش دادند و اصرار داشتند که آکینجی محل سقوط هواپیما را پیدا کرده و «اطلاعات مهمی» را به تهران منتقل کرده است. مقالاتی در مطبوعات ترکیه منتشر شده که اصرار دارد بگوید آکینجی به خاطر نقشش در یافتن محل سقوط هواپیما، شایسته تقدیر است. سلجوک بیرقدار، رئیس شرکت سازنده آکینجی، به طرز عجیبی از نقش این پهپاد در آن شب تمجید کرده و اصرار دارد بگوید که این پهپاد توانایی خود در اجرای عملیات در شرایط آب و هوایی نامساعد در مناطق کوهستانی را ثابت کرده است.
با این که بدی آب و هوا هوا و دید نامناسب مانع کار بسیاری از هواپیماهای ایرانی برای جستجوی هلیکوپتر بل ۲۱۲ رئیسی شده بود، اما مقامات نظامی و رسانههای ایرانی روایت ترکیه را مورد اینکه آکینجی نتوانسته مکان «دقیق» هلیکوپتر را پیدا کند، زیر سوال بردهاند.
ترکیه روز پنجشنبه به چنین ادعاهایی پاسخ داد و تاکید کرد که آکینجی هلیکوپتر را پیدا کرده است و آنکارا «در روزهای سخت به کمک ایران شتافته و التزامش به حسن همجواری را ثابت کرده است.»
ستاد کل نیروهای مسلح ایران اعلام کرده ایران به این دلیل نتوانسته پهپادهای پیشرفته ایرانی مجهز به رادار سار (پهپادهایی که قادر به تشخیص و کنترل نقاط در زیر ابرهای فشرده هستند) را به منطقه اعزام کند که آنها قبلا برای انجام مأموریتی در شمال اقیانوس هند بودند و با محل سقوط بالگرد فاصله طولانی داشتند.
رسانههای ایرانی همچنین از ترکیه به دلیل پرواز آکینجی بر فراز مکانهای حساس در حین جستجو و ترسیم هلال و ستاره پرچم ترکیه بر فراز دریاچه وان شرق ترکیه در هنگام بازگشت به شدت انتقاد کردند، زیرا میلیونها نفر این تصاویر را بهطور زنده در اپلیکیشنهای ردیابی پرواز تماشا میکردند.
تبلیغ اردوغان برای پهپادهای ترکیه
مقامات ایرانی، از جمله رئیسجمهور فقید ایران، بارها درباره علاقه روزافزون جامعه بین المللی به هواپیماهای بدون سرنشین نظامی بومی این کشور صحبت کردهاند. تهران با موفقیت قراردادهایی برای فروش پهپادهای خود به برخی کشورها امضا کرده است، اما پهپادهای ایرانی به اندازه همتایان ترکیهای خود در صادرات موفق نبودهاند. ترکیه در مدت پنج سال، پهپاد بیرقدار TB۲ معروف خود را به بیش از ۳۰ کشور صادر کرده است.
پهپاد Akinci بسیار بزرگتر، پیچیدهتر و گرانتر از TB۲ است و احتمالاً برنده قراردادهای صادراتی زیادی نخواهد بود. تاکنون پاکستان و آذربایجان خریدار این پهپاد بودهاند. آنکارا و سازنده پهپاد بیرقدار احتمالاً قرار است در آینده بارها به نقش آکینجی در یافتن هلیکوپتر رئیسی برای افزایش فروش این پهپاد اشاره کنند. استقامت بالا و حسگرهای قدرتمند این پهپاد بدون شک ویژگی منحصر به فردی برای کشورهایی خواهد بود که به دنبال هواپیماهای بدون سرنشین با فناوری پیشرفته هستند.
صف همسایگان ایران پشت در کارخانه تسلیحات ضد موشک واشنگتن
همزمان با دعوای ترکیه و ایران بر نقش و عملکرد آکینجی، مقامات ایالات متحده و کشورهای شش عضو شورای همکاری خلیج فارس روز چهارشنبه در ریاض، پایتخت عربستان سعودی، دیدار کردند. هدف از این جلسات ارتقای سپر موشکی آمریکا در منطقه بود.
برای فروش این ایده، آمریکاییها به رهگیری موفقیتآمیز بیش از ۳۰۰ موشک و پهپاد ایرانی که روزهای ۱۳ و ۱۴ آوریل به سمت اسرائیل شلیک شدند، استناد کرده است. در صورت موفقیت آمیز بودن این مذاکرات، راه برای فروش پرسود تسلیحات آمریکایی و غربی به منطقه هموار خواهد شد.
ایالات متحده به متحدان منطقهای خود توصیه کرده است که از خرید سامانههای تسلیحاتی پیشرفته ساخت چین خودداری کنند. شرکای آمریکا در این مناطق هواپیماهای بدونسرنشین چینی را خریداری کردهاند، ولی علاقه زیادی به سیستمهای دفاع هوایی پیشرفته چینی یا روسی نشان ندادهاند. ابوظبی و ریاض اخیراً سامانههای موشکی دفاع هوایی میانبرد KM-SAM ساخت کره جنوبی، متحد نزدیک آمریکا را سفارش دادهاند.
واشنگتن همچنین متعهد شده است به اردن کمک کند تا دفاع هوایی خود را در برابر تهدید پهپادهای شبهنظامیان عراق و سوریه ارتقا بخشد. پادشاهی اردن دست کم ۱۲ فروند F-۱۶ مدرن را برای ارتقای نیروی هوایی خود سفارش میدهد و احتمالاً به دنبال موشکهای هوا به هوای بیشتری خواهد بود.
امان ممکن است در صورتی که پیوستنش به یک طرح مشترک دفاع هوایی منطقهای، به استقرار سامانه موشکی پاتریوت در خاک خود کمک کند، چنین اقدامی را در دستور کار قرار دهد.