اطلاعات نوشت: آقای رئیسجمهور ترامپ؛از معدود اقداماتی که از زمان ورودتان به کاخ سفید با آن موافق بودهام، سیاست شما در خاورمیانه است. اینکه در سفر آیندهتان به منطقه، با رهبران عربستان سعودی، امارات متحده عربی و قطر دیدار خواهید کرد، اما برنامهای برای ملاقات با نخستوزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، ندارید، برای من نشانهای روشن است از اینکه به یک واقعیت بنیادین پی بردهاید: این دولت اسرائیل به گونهای رفتار میکند که منافع حیاتی ایالات متحده در منطقه را تهدید میکند.
نتانیاهو، متحد ما نیست.او البته گمان میکرد میتواند شما را فریب دهد؛ اما رویکرد مستقل شما در مذاکرات با حماس، ایران و حوثیها این پیام را منتقل کرد که تحت سلطه او قرار نخواهید گرفت. این مسأله بهوضوح موجب نگرانی و آشفتگی وی شده است.
بیتردید، ساکنان اسرائیل همواره خود را متحد پایدار آمریکا میدانند و بالعکس. اما دولت افراطی، قومگرا و مذهبی کنونی اسرائیل را نمیتوان متحد آمریکا دانست؛ چراکه این نخستین دولت در تاریخ اسرائیل است که اولویت آن، نه صلح با همسایگان عرب و نه بهرهبرداری از منافع امنیتی و اقتصادی این صلح، بلکه الحاق کرانه باختری، اخراج فلسطینیان از غزه و استقرار دوباره شهرکهای اسرائیلی در این منطقه است.
پذیرش این واقعیت که اسرائیل دولتی دارد که دیگر در چارچوب منافع مشترک آمریکا عمل نمیکند، برای بسیاری در واشنگتن تلخ و دشوار است؛ اما چارهای جز پذیرش آن نیست.زیرا این دولت با پیگیری اهداف افراطی خود، بهطور مستقیم منافع ما را تضعیف میکند.
اینکه شما اجازه ندادید نتانیاهو همچون گذشته رؤسایجمهور دیگر آمریکا را تحت فشار قرار دهد، نشانه درایت و شایستگی شماست و برای حفظ ساختار امنیتی ایالات متحده در منطقه نیز اهمیت دارد.این ساختار امنیتی که از زمان نیکسون و کیسینجر و پس از جنگ اکتبر ۱۹۷۳ بنا نهاده شد، همواره مبتنی بر سهجانبهگرایی میان آمریکا، کشورهای عربی و اسرائیل و حمایت از راهحل دوکشوری بود ـ راهحلی که خود شما نیز در دوره نخست ریاستجمهوریتان با ارائه طرح تشکیل دولت فلسطینی در کنار اسرائیل دنبال کردید.
اما دولت نتانیاهو از همان آغاز به کار خود در سال ۲۰۲۲ و البته پیش از حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ ، اولویت را بر الحاق کرانه باختری گذاشته بود، نه بر همکاری در راستای ساختار امنیتی منطقهای که دههها با تلاش آمریکا بنا شده بود.
دولت بایدن نزدیک به یک سال از نتانیاهو خواست تنها یک اقدام انجام دهد: گفتوگو با تشکیلات خودگردان فلسطینی درباره چشمانداز راهحل دوکشوری در ازای عادیسازی روابط با عربستان سعودی. توافقی که راه را برای پیمان امنیتی واشنگتن ـ ریاض برای مهار ایران و کاهش نفوذ چین هموار میکرد.نتانیاهو این درخواست را نپذیرفت، زیرا تندروهای مذهبی حاضر در کابینهاش تهدید کردند که در صورت موافقت، دولت را ساقط خواهند کرد و از آنجا که او با چند پرونده قضایی فساد مواجه است، نمیخواهد جایگاه نخستوزیری را از دست بدهد و با خطر محکومیت مواجه شود.بهاینترتیب، نتانیاهو منافع شخصی خود را بر منافع اسرائیل و آمریکا مقدم دانست. توافق با عربستان میتوانست دروازههای دنیای اسلام را به روی اسرائیل باز کند و جایگاه منطقهای این کشور را تقویت کند، اما اکنون هم آمریکا و هم سعودیها ظاهراً اسرائیل را از معادله کنار گذاشتهاند.
خبرگزاری رویترز اخیراً گزارش داده است که آمریکا دیگر عادیسازی روابط عربستان با اسرائیل را پیششرط پیشرفت مذاکرات هستهای غیرنظامی نمیداند.اکنون اوضاع از این هم نگرانکنندهتر شده است. نتانیاهو برای حمله دوباره به غزه آماده میشود، با برنامهای که بهنظر میرسد هدف آن، انتقال جمعیت فلسطینی به گوشهای کوچک در جنوب نوار غزه باشد که این منطقه محصور بین دریای مدیترانه و مرز مصر قرار دارد و البته واضح است که این اقدامات در کنار سرعتبخشیدن به الحاق عملی کرانه باختری صورت می گیرد.
چنین سیاستهایی احتمالاً به اتهامات جدید جنایات جنگی علیه اسرائیل بهویژه علیه رئیس جدید ستاد ارتش، ایال زمیر منجر خواهد شد. نتانیاهو هم از دولت شما خواهد خواست تا از او در برابر این اتهامات حمایت کند.من قصد همدردی با حماس ندارم.این گروه باید مدتها پیش گروگانها را آزاد میکرد. اما طرح نتانیاهو برای حمله مجدد، نه برای تضعیف حماس و تقویت یک جایگزین میانهرو، بلکه با هدف اشغال دائمی و در نهایت کوچ اجباری فلسطینیان طراحی شده است. نتیجه چنین سیاستی شورش همیشگی خواهد بود ـ یک «ویتنامِ مدیترانهای».
اظهارات اخیر بتسالل اسموتریچ، وزیر دارایی تندرو اسرائیل، در یک کنفرانس مذهبی کاملاً روشن بود: «ما غزه را اشغال میکنیم تا بمانیم. دیگر رفتوآمدی در کار نخواهد بود.» قرار است جمعیت بومی به کمتر از یکچهارم غزه محدود شوند.تحلیلگران نظامی اسرائیلی از جمله آموس هارل هشدار دادهاند که ارتش برای کاهش تلفات خود، احتمالاً از قدرت بسیار خشن استفاده خواهد کرد که میتواند به نابودی زیرساختهای غیرنظامی و مرگ گسترده غیرنظامیان منجر شود. چنین اقدامی خطر پیگرد قانونی بینالمللی را برای شمار بیشتری از فرماندهان اسرائیلی افزایش میدهد.این اقدامات، ثبات اردن و مصر به عنوان دو متحد راهبردی آمریکا در منطقه را نیز تهدید میکند. هر دو کشور نگرانند که هدف نهایی نتانیاهو، کوچاندن فلسطینیان به خاک آنها باشد، که بهطور بالقوه میتواند منجر به بیثباتی مرزها و منطقه شود.
در سطح کلانتر نیز، این سیاستها فرصتهای آمریکا برای تحکیم اتحادهای منطقهای علیه ایران و چین را کاهش میدهد. همانگونه که یک مشاور سابق نظامی آمریکایی گفته است: «هرچه چشمانداز تشکیل کشور مستقل فلسطینی تیرهتر شود، انگیزه کشورهای منطقه برای گسترش همکاری امنیتی با آمریکا کمتر خواهد شد». آقای رئیسجمهور، شما در قبال خاورمیانه افکار مستقلی دارید که اغلب درست هستند. این راه را ادامه دهید.
در غیر اینصورت، باید با واقعیتی تلخ روبهرو شوید: نوههای یهودی شما ممکن است نخستین نسلی باشند که در جهانی بزرگ میشوند که در آن، اسرائیل به یک دولت منفور تبدیل شده است و اجازه دهید با بخشی از سرمقاله روزنامه هاآرتص در تاریخ ۷ مه سخن را به پایان برسانم: در روز سهشنبه، نیروی هوایی اسرائیل ۹ کودک، بین ۳ تا ۱۴ سال را کشت. ارتش اعلام کرد هدف، مرکز فرماندهی حماس بود و برای جلوگیری از آسیب به غیرنظامیان تلاش شده بود. اما هیچیک از این توجیهات، واقعیت تلخ را تغییر نمیدهد: اسرائیل آنها را کشت. این دستان ما بودند. نباید چشمها را بست. باید بیدار شویم و فریاد بزنیم: جنگ را متوقف کنید.