پیام تشریحی رهبر معظم انقلاب درباره صدسالگی تاسیس حوزه علمیه قم که در بخش پایانی به توصیه‌هایی برای تحقق حوزه «پیشرو و سرآمد» اختصاص داشت، از زوایای مختلف قابل بررسی و تحلیل است. از جمله توصیه‌هایی که رهبر انقلاب در این بخش به آنها اشاره کردند، عبارتند از: «لزوم به‌روز بودن حوزه»، «اهمیت دادن به تربیت نیرو در همه‌ی بخشها»، «افزایش رابطه حوزویان با مردم»، «مقابله مدبرانه مدیران حوزه با القائات مغرضانه‌ای که طلّاب جوان را از آینده ناامید میکند»، «نگاه همراه با خوش بینی به نسل جوان و تعامل با آنها»، «تدوین دروس حوزه بر مبنای فقه روشن‌بین و پاسخگو و به‌روز همراه با فلسفه‌ی روشن و دارای امتداد اجتماعی و دانش کلام رسا و استوار و دارای قدرت اقناع» و «تقویت روحیه زهد، تقوا، قناعت، استغناء از غیر خدا، توکّل، پیشرفت و آمادگی برای مجاهدت».
حجت الاسلام و المسلمین سیدمحمدعلی ایازی، قرآن پژوه و استاد حوزه و دانشگاه درباره جایگاه روحانیون در جامعه و نگاهی که افکار عمومی به این قشر دارد با «اطلاعات آنلاین» گفت و گو کرد و در ابتدا تصریح کرد: متاسفانه در دوران معاصر، منزلتی که روحانیت داشت و نقش تاثیرگذاری که در جامعه عهده دار بود، دگرگون شده است. در واقع برای روحانیت شرایطی پیش آمده که مردم فکر می کنند، علت و مسبب وضعیت سختی که گرفتارشان کرده روحانیت است. طبیعی است، چنین موقعیتی شرایط ارتباطی و اجتماعی روحانیت را تحت تاثیر قرارداده است.
وی در توضیح این گزاره افزود: آن شیوه ای که روحانیون قبلا به لحاظ تواضع، ارتباط مردمی و حضو در میان قشرهای مختلف داشتند، کاهش پیدا کرده است. بنابراین از چند جهت می توان شرایط امروز روحانیت را بررسی کرد. اول اینکه مسائل مختلف کشور با توجه به حضور روحانیت در بخش‌های مختلف، متفاوت جلوه میکند؛ به هرحال روحانیون مسئولیت قوه قضائیه، مجلس، ریاست جمهوری، مجمع تشخیص، دانشگاه ها و .... را عهده دار شده اند تا مردم اینطور بگویند، اگر کشور به لحاظ اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و . . . سیر صعودی ندارد، همه زیر سرِ روحانیون است که خب! طبعا این موضوع بر جایگاه و منزلت روحانیت تاثیر منفی می گذارد.
این استاد حوزه و دانشگاه، گره خوردن روحانیت با «سیاست صرف» را روندی غلط توصیف کرد و گفت: روحانیون قبلا کنار مردم بودند و دفاع از حق مردم را برای خود واجب می دانستند که باید گفت، رسالت روحانیون چیزی جز این نباید باشد. اما اتفاقی که افتاده این است، در شرایطی که مردم گرفتاری های زیادی دارند، روحانیون را در تریبون‌ها در حال توجه به مسائل دیگر می‌بینند و گویا کاری به مشکلات مردم ندارند، یا مثلا اینکه امام جمعه ای انتقاد از وضعیت اقتصادی را اولویت نمی‌داند که همین باعث ایجاد فاصله با مردم می‌شود.
وی در همین زمینه این فاصله را موید کمرنگ شدن نقش مردمی روحانیت توصیف کرد و گفت: متاسفانه برخی از روحانیون به لحاظ فروتنی، تواضع، همراهی با جامعه و . . . و البته ساده زیستی از جایگاه فاخر روحانیت فاصله گرفته اند. در واقع وقتی مردم می بینند، یک امام جمعه متفاوت با آنها زندگی میکند، طبیعی است که بتوان گفت نقش مردمی روحانیت متاسفانه کمرنگ شده است.
حجت الاسلام و المسلمین ایازی اضافه کرد: وقتی مردم می بینند، امام جمعه ای در دولت روحانی با مذاکره مخالف بود اما در دولت شهید رییسی از گفت و گو با آمریکا هم دفاع می کرد، به خودی خود نه تنها نسبت به آن فرد، بلکه نسبت به کل روحانیت بدبین می شوند. یا اینکه از تریبون نماز جمعه حرف های تند، درشت و تهدیدآمیز به دور از مسائل روزمره مردم بیرون می آید، موجب می شود، مردم آن اظهارات را با شرایط و سختی هایی که دارند، مقایسه کنند و اینطور بگویند، امام جمعه چرا اینطوری حرف می زند و آیا نمی داند، جامعه با چه مشکل هایی درگیر است؟! مگر چیزی شده و تحولی اتفاق افتاده که اشاره ای به مشکلات نمی شود؟
وی تاکید کرد: امام(ره) اعتقاد داشتند، روحانیون باید در مسائل فرهنگی فعال باشند و بواسطه استقلال حوزه های علمیه از دولت‌ها، نقش نظارتی داشته باشند اما متاسفانه شرایط عوض شد و کار به جایی رسیده که روحانیون مقصر و مسبب شرایط سخت شناخته می شوند!
