آمریکا طی روزهای گذشته (تابستان ۲۰۲۵ میلادی) برای سومین بار با بی اعتنایی به تعهدات بین الملل، رسماً اعلام کرد که از سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) خارج شده‌است. از نگاه ناظران، این تصمیم نه یک اقدام مقطعی، بلکه بخشی از سیاست دیرینه واشنگتن برای بی‌اثر کردن نهادهای جهانی است که خود در شکل‌گیری‌شان نقش محوری داشته است، اما هر زمان که برخلاف منافع سیاسی یا منویات متحد استراتژیکش یعنی اسرائیل عمل کنند، به‌سرعت راه انکار، تهدید یا خروج را در پیش می‌گیرد.

دکتر ابراهیم جعفری:  یونسکو به‌عنوان سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد از سال ۱۹۴۵ میلادی تاکنون، یکی از نمادهای مهم همکاری‌های جهانی برای حفاظت از میراث فرهنگی، ترویج سوادآموزی، توسعه آموزش‌های همگانی، حفظ تنوع زبانی و حمایت از آزادی بیان بوده است. 
در جهان امروز که میراث فرهنگی بسیاری از کشورهای درگیر جنگ افراط‌گرایی، تغییرات اقلیمی و تخریب آگاهانه است، نقش یونسکو در ثبت و حراست از آثار تاریخی، ارتقای آموزش‌های کیفی و حفاظت از فرهنگ‌های بومی اهمیتی دوچندان دارد.
آمریکا در توجیه این خروج، یونسکو را به «تعصب ضد اسرائیلی»، «نفوذ چین» و «اشاعه ارزش‌های افراطی فرهنگی» متهم کرده؛ اما واقعیت آن است که این سازمان با تأکید بر عدالت فرهنگی، حفاظت از میراث مردم تحت اشغال و دفاع از حقوق تاریخی فلسطینیان، بارها مانع مصادره فرهنگی و جعل تاریخ از سوی رژیم صهیونیستی شده و همین موضوع خشم کاخ سفید را برانگیخته است. 
خروج آمریکا، بار دیگر نشان داد که هر جا پای حقوق ملت‌ مظلوم فلسطین در میان باشد، منافع تل‌آویو و لابی‌های حامی آن بر تمامی اصول و تعهدات بین‌المللی آمریکا اولویت دارد.
رژیم صهیونیستی مطابق معمول از این خروج استقبال کرد و آن را «پیروزی اخلاقی» خواند؛ اما در مقابل، نهادهای بین‌المللی، دولت‌ها و کارشناسان مستقل، این تصمیم را نشانه‌ای از انزوای اخلاقی آمریکا دانسته‌اند.
یونسکو نیز ضمن ابراز تأسف، بر تداوم مأموریت خود در دفاع از فرهنگ، آموزش، صلح و میراث جهانی تأکید کرده است، آنچه بیش از همه آشکار شده نه صرفاً خروج یک کشور، بلکه تلاش سازمان‌یافته بازیگران سلطه‌گر برای بی‌اعتبارسازی نهادهایی است که هنوز صدای مظلومان را بازتاب می‌دهند.
این نخستین‌بار نیست که ایالات متحده، در مواجهه با ساختارهای بین‌المللی که منافع انحصاری‌اش را تضمین نمی‌کنند، تصمیم به ترک آن‌ها می‌گیرد. در سال ۲۰۱۸، دولت ترامپ از شورای حقوق بشر سازمان ملل خارج شد، با این ادعا که شورا رویکردی «جانبدارانه» علیه رژیم اسرائیل دارد؛ شورایی که با وجود ضعف‌های اجرایی، یکی از معدود نهادهایی است که نقض مکرر حقوق فلسطینیان توسط رژیم اشغالگر را مستندسازی و محکوم می‌کرد.
همچنین در سال ۲۰۲۰، آمریکا به بهانه ناکارآمدی سازمان جهانی بهداشت (WHO) در مدیریت بحران کرونا، آن نهاد را ترک کرد؛ تصمیمی که موقعیت رهبری جهانی واشنگتن در حوزه سلامت عمومی را تضعیف کرد.
خروج از توافق اقلیمی پاریس نیز نمونه‌ای دیگر از انکار تعهدات جهانی در حوزه بقا و محیط زیست بود.
یونسکو نماد صلح فرهنگی، آموزش برای همزیستی و گفت‌وگوی تمدن‌هاست، خروج آمریکا از آن، به‌ویژه در دورانی که جهان با فجایع بشری همچون نسل‌کشی در غزه، قحطی و جنگ‌های فرهنگی-اطلاعاتی مواجه است، نشانگر بی‌اعتنایی کامل این کشور به اصول انسانی در تعامل های جهانی است. 
یونسکو می‌تواند روایتگر جنایت‌های فرهنگی، آموزشی و انسانی از بمباران مدارس و دانشگاه‌ها تا تخریب میراث تاریخی و سلب حق آموزش از نسل‌های فلسطینی در غزه باشد؛ اما آمریکا با ترک این سازمان، آخرین دریچه مشروعیت‌بخش به حقوق فرهنگی فلسطینیان را کمرنگ ساخته است. 
در چنین شرایطی، خروج آمریکا از یونسکو صرفاً یک اختلاف سیاسی یا فرهنگی نیست؛ بلکه مشارکت در خاموش کردن صدای مقاومت نرم جهانی است. هنگامی که نهاد حافظ آموزش، فرهنگ و حقوق بشر در جهان از سوی واشنگتن کنار گذاشته می‌شود، معنایش این است که هیچ سازوکار رسمی نباید در برابر جنایاتی مانند گرسنه نگه‌داشتن یک ملت، ثبت تخریب میراث ملی یک سرزمین اشغالی یا آموزش ندادن به کودکان فلسطینی، ایستادگی کند. خروج آمریکا از یونسکو نه‌ فقط یک اعلام موضع سیاسی، بلکه یک بیانیه جهانی است مبنی بر این که قدرت، حقیقت را حذف می‌کند. این تصمیم، در کنار سکوت دیگر نهادها، هشداری آشکار درباره فروپاشی وجدان جمعی جهانی است.
در پایان این جمله کلیدی از اساسنامه یونسکو را یادآور می شوم:جنگ‌ها ابتدا در ذهن انسان‌ها شکل می‌گیرند، بنابراین دفاع از صلح نیز باید در ذهن انسان‌ها شکل گیرد .