رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم‌پزشکی تهران با اشاره به شیوع گسترده مشکلات استخوانی در میان سالمندان، گفت: ۹۰ درصد افراد بالای ۶۵ سال دچار نوعی اختلال یا ضعف در استخوان‌ها هستند، در حالی که ۶۰ درصد مردم کشور هم کلسیم کافی دریافت نمی‌کنند.
 به گزارش خبرنگار ما، دکتر باقر لاریجانی دیروز در نشست خبری «هفته ملی سلامت استخوان» با تأکید بر ضرورت اصلاح تغذیه و افزایش مصرف لبنیات، اظهار داشت: فقط وضع استخوان ۲۰ درصد افراد بالای ۵۰ سال طبیعی است، ۳۰ درصد به پوکی استخوان شدید مبتلا هستند و نیمی از این گروه سنی درجاتی از اختلالات استخوانی دارند. همچنین حدود ۴۰ درصد افراد بالای ۶۵ سال به پوکی استخوان و ۴۰ درصد دیگر به کاهش تراکم استخوان مبتلا هستند.
وی با بیان اینکه شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان بار اقتصادی بالایی به نظام سلامت تحمیل می‌کند، افزود: برآوردها نشان می‌دهد سالانه حدود ۱۵۰ هزار شکستگی استخوان در کشور رخ می‌دهد؛ یعنی روزانه ۴۰۰ نفر دچار شکستگی می‌شوند و ۱۰ نفر از این بیماران جان خود را از دست می‌دهند. بر اساس آمار، سالانه حدود سه هزار نفر به‌دلیل شکستگی‌های شدید فوت می‌کنند.
رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم‌پزشکی تهران تصریح کرد: بیش از ۶۰ درصد شکستگی‌ها ناشی از تروماهای کوچک است که در صورت سلامت استخوان، نباید موجب شکستگی شوند. هزینه‌های مستقیم این آسیب‌ها برای نظام درمانی کشور حدود ۴۰۰ میلیون دلار در سال است؛ به‌طور میانگین هزینه درمان هر شکستگی لگن ۵۰۰۰ دلار و هر شکستگی ساعد ۱۲۰۰ دلار برآورد می‌شود.
به گفته لاریجانی، آگاهی عمومی درباره سلامت استخوان در کشور پایین است؛ حدود ۸۰ درصد مبتلایان به پوکی استخوان از بیماری خود مطلع نیستند.
وی ادامه داد: اکنون فقط ۸۰ نفر از هر هزار بیمار مبتلا به پوکی استخوان درمان خود را پیگیری می‌کنند و حتی در میان این افراد هم، درصد قابل توجهی روند درمان را تا پایان ادامه نمی‌دهند.
رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم‌پزشکی تهران با اشاره به وضع مصرف لبنیات در کشور گفت: میزان سرانه مصرف لبنیات در ایران یک‌چهارم میانگین جهانی است؛ در حالی که در کشورهای دیگر هر فرد سالانه حدود ۳۰۰ کیلوگرم لبنیات مصرف می‌کند. نیاز روزانه هر فرد به کلسیم بین ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی‌گرم است که باید از طریق لبنیات، منابع گیاهی و غذایی  و مکمل ها تأمین شود.
لاریجانی اظهار داشت: تبلیغاتی که مصرف شیر را موجب افزایش اسیدیته معده معرفی می‌کنند، گمراه‌کننده‌اند. مصرف منطقی شیر هیچ خطری برای معده ندارد و تنها زیاده‌روی در مصرف ممکن است مشکل ایجاد کند.
تراکم استخوان؛ از رشد تا تحلیل
وی درباره روند رشد استخوان‌ها گفت: تراکم استخوان تا حدود ۳۰ سالگی در حال افزایش است و سپس با افزایش سن کاهش می‌یابد. این کاهش در دهه‌های چهارم تا ششم زندگی (۴۰ تا ۶۰ سالگی) به اوج می‌رسد. لازم به ذکر است که نژاد و عوامل ژنتیکی در رشد و استحکام استخوان تأثیر دارند و بنابراین الگوی تراکم استخوانی در همه افراد یکسان نیست.
رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم‌پزشکی تهران توضیح داد: مبتلایان به پوکی استخوان حتی با ترومای کوچک دچار شکستگی می‌شوند. شکستگی ستون فقرات می‌تواند باعث گوژپشتی و کوتاه شدن قد شود.
لاریجانی ادامه داد: وضع مصرف ویتامین Dپس از دوران کرونا در کشور بهبود یافته است اما هنوز کافی نیست. بهتر است هر فرد ماهانه یک قرص ۵۰ هزار واحدی ویتامین Dمصرف کند.
وی با اشاره به ثبت آمار شکستگی‌ها تصریح کرد: در برخی بیمارستان‌ها اطلاعات بیماران دارای شکستگی ثبت می‌شود و قرار است این برنامه ثبت و پیگیری شکستگی‌ها با همکاری وزارت بهداشت در سطح کشور گسترش یابد.
به گفته رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم‌پزشکی تهران ، مردان بالای ۷۵ سال و زنان بالای ۶۵ سال باید سالانه تست تراکم استخوان انجام دهند. تعداد دستگاه‌های سنجش تراکم هم در کشور کافی است اما بیشتر در تهران متمرکز شده‌اند.
لاریجانی همچنین از بروز پوکی استخوان ثانویه در اثر برخی بیماری‌ها مانند دیابت یا مصرف داروهایی نظیر کورتون‌ها خبر داد و افزود: این عوامل می‌توانند هم از نظر کمی و هم کیفی بر سلامت استخوان‌ها اثر منفی بگذارند.
در ادامه نشست، دکتر فاطمه حاجی‌ولی‌زاده، رئیس اداره بیماری‌های عضلانی‌ـ‌اسکلتی دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت، گفت: وضع مصرف شیر و کلسیم در کشور بسیار پایین‌تر از حد استاندارد است. هر فرد باید روزانه دست‌کم ۱۲۰۰ میلی‌گرم کلسیم مصرف کند.
وی با اشاره به اینکه زنان به نسبت به مردان زودتر دچار پوکی استخوان می‌شوند، افزود: برخی عوامل مؤثر بر این بیماری غیرقابل کنترل‌ هستند، اما عواملی مانند سبک زندگی و میزان فعالیت بدنی قابل اصلاح است. ورزش منظم می‌تواند در تقویت استخوان‌ها و پیشگیری از پوکی استخوان نقش اساسی ایفا کند.
حاجی‌ولی‌زاده همچنین گفت: انجام تست سنجش تراکم استخوان زیر پوشش بیمه قرار دارد، اما اکنون فقط پزشکان متخصص می‌توانند آن را تجویز کنند. برنامه‌ریزی شده است که در آینده پزشکان حاضر در نظام شبکه بهداشت هم امکان تجویز این تست را داشته باشند تا دسترسی مردم به خدمات تشخیصی افزایش یابد.