غلامعلی رموی - روزنامه اطلاعات| تصویب طرح حذف چهار صفر از پول ملی، گرچه در ظاهر اقدامی فنی برای سادهسازی محاسبات مالی است، اما در عمق خود پرسشی بنیادین را پیش میکشد: آیا تغییر ظاهر پول میتواند دردهای مزمن اقتصاد ایران را درمان کند، یا تنها چهرهای تازه بر همان زخم کهنه مینشاند؟
پول، صرفاً اعدادی روی اسکناس یا صفحه نمایش نیست؛ نمادی است از اعتماد عمومی و ثبات اقتصادی. زمانی که تورم بالا و بیانضباطی مالی دولت ادامه دارد، ارزش واقعی پول نه با حذف صفرها، بلکه با سیاستهای پایدار اقتصادی حفظ میشود. در چنین شرایطی، حذف صفر بدون اصلاحات ساختاری تنها به «آرایش عددی» میماند که دردی را درمان نمیکند.
تجربه کشورهایی چون ترکیه و رومانی نشان میدهد که حذف صفر، زمانی موفق است که پس از تثبیت تورم و اصلاحات بانکی اجرا شود. در مقابل، کشورهایی که بدون آمادهسازی اقتصادی این سیاست را به کار گرفتهاند، خیلی زود شاهد بازگشت صفرها بودهاند.
در ایران، این طرح میتواند مزایایی مانند سادهتر شدن محاسبات، کاهش هزینه چاپ اسکناس و افزایش وجهه نمادین پول ملی داشته باشد. با این حال، این مزایا کوتاهمدتاند مگر آنکه همراه با اصلاحات واقعی باشند؛ از کنترل نقدینگی و شفافیت بودجه گرفته تا استقلال بانک مرکزی و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی.
در سوی دیگر، خطرات اجرای شتابزده این طرح قابل چشمپوشی نیست: بیاعتمادی عمومی، هزینههای بالای اجرایی و حتی افزایش بیثباتی مالی ممکن است در پی آن پدید آید.
مردمی که به نوسان و تورم عادت کردهاند، اگر پشت این اقدام نشانی از اصلاح واقعی نبینند، صفرهای حذفشده را دیر یا زود در ذهن و بازار بازمیگردانند.
حذف چهار صفر از پول ملی میتواند نقطه آغاز اصلاحات پولی باشد، نه پایان آن. این جراحی عددی زمانی معنا مییابد که با درمانی عمیقتر برای بیماریهای مزمن اقتصاد همراه شود؛ در غیر این صورت، تنها تغییری در ظاهر اسکناسهاست، نه در واقعیت زندگی مردم.
