کارشناس مسائل فلسطین با تاکید بر این که «همراهی با کشورهای منطقه در موضوع فلسطین، گامی است که ایران باید جدی بگیرد» گفت: گروههای مختلف فلسطینی با توجه به شرایط، تصمیم عاقلانه و درستی گرفتند و آتشبس را در این چارچوب قبول کردند.
«سید هادی برهانی» در گفتوگو با ایسنا با اشاره به آتش بس اعلام شده میان رژیم صهیونیستی و حماس درباره ماندگاری و استمرار این آتش بس اظهار کرد: در مقایسه با آتشبسهای قبلی این آتش بس شانس بیشتری برای موفقیت دارد و احتمالا دوام خواهد داشت.وی در بیان چرایی پایداری این آتش بس به تحولات سیاسی و اجتماعی در غزه و نیز در میان کشورهای اروپایی اشاره کرد و گفت: یکی از مهمترین دلایل این است که دولتهای غربی از ادامه تنش در غزه خسته شدند و این تنش برای آنها هزینههای سنگینی را به بار آورده است و به نوعی قدرت هنجاری سیاسی و اجتماعی غرب در جهان صدمه دیده است. غربیها از این جهت معتبر بودند که طرفدار حقوق بشر، آزادی و صلح به حساب میآمدند؛ اتحادیه اروپا خودش را یک قدرت نُرم در دنیا معرفی میکرد و این اعتبار در جریان تجاوز اسرائیل به غزه بسیار آسیب دید. کمتر قاعده و قانونی بود که توسط اسرائیل در دو سال گذشته نقض نشده باشد تا جایی که کار رسید به نسلکشی و نابودی کامل غزه. اسرائیل هر چه توانست جنایت کرد و کشورهای غربی نه تنها کار زیادی برای مقابله با آن نکردند، بلکه ادامه کمکها و ارسال تسلیحات را هم متوقف نکردند. البته در چند ماه اخیر چندین کشور غربی گامهایی در راستای مقابله با اقدامات و جنایات اسرائیل تحت فشار افکار عمومی داخلیشان برداشتند.برهانی تاکید کرد: در واقع فشار افکار عمومی در کشورهای غربی که پدیده بیسابقهای بود به حکومتهایشان فشار آورد و یکی یکی آنها را از اردوگاه حمایت از اسرائیل خارج کرد و در تحولات مختلف این را دیدیم از جمله به رسمیت شناختن فلسطین توسط کشورهای غربی در سازمان ملل. این تحولات در جهان غرب برای اسرائیل خطرناک بود و اسرائیل با این شرایط و نیز شرایط متشنج داخلی شانس ادامه جنگ و تجاوز را نداشت، به علاوه اینکه ادامه این شرایط میتوانست کل غرب را از پشتیبانی اسرائیل دور کند.
تصمیم درست
این کارشناس مسائل منطقه درباره رویکرد گروههای مختلف فلسطینی به آتشبس اعلام شده، اظهار کرد: به نظر میرسد گروههای مخلتلف فلسطینی با توجه به شرایط، تصمیم عاقلانه و درستی گرفتند و آتشبس را در این چارچوب قبول کردند. یک بخش مهم این داستان این است که ملت فلسطین در غزه در حال نابودی است و هر روز دهها نفر در نوار غزه در حال کشته شدن هستند؛ به علاوه گرسنگی و آوارگی هم تشدید شده است و باید فرصتی برای پایان دادن به این شرایط ایجاد میشد. به نظرم گروههای فلسطینی به خوبی توانستند از فرصت ایجاد شده با طرح ترامپ استفاده کنند. در عین حال مواضع خودشان را حفظ کردند به ویژه در رابطه با خلع سلاح و آینده فلسطین و نوار غزه، امتیازات را به نحوی قابل توجه دریافت کردند، البته مذاکرات مربوط به آینده غزه و فلسطین هنوز ادامه دارد و ممکن است در آینده شاهد تحولات مختلف دیگری باشیم.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: دست اسرائیل برای همه کشورهای منطقه از جمله کشورهای عربی طی دو سال اخیر رو شده است. در این دو سال اسرائیل همه هنرهای خودش را در منطقه نشان داد، از نسلکشی تا حمله به کشورهای مختلف و بمباران و تهدید و تجاوز و غیره. اینکه گفته میشود قرار است بعد از آتشبس صلح در منطقه ایجاد شود، حرفهایی بیمعنی است یا اینکه گفته میشود پیمان ابراهیم گسترش خواهد یافت. اینها جوسازی و تبلیغات است، کشورهای عربی فهمیدند اسرائیل خطری جدی برای منطقه است و اسرائیل صلح را نمیفهمد. اولین کشور عربی که با اسرائیل صلح کرد، مصر بود که در جریان جنگ غزه همگان دیدند تا چه اندازه این کشور را تحت فشار قرار داد و حتی آن را به تصرف اراضی و خاکش تهدید کرد. یکی از نتایج جنگ دو سال اخیر در غزه این است که تا وقتی اسرائیل هست برای همه کشورهای منطقه و عربی خطرناک است و بالعکس ایران برای منطقه خطری در بر ندارد.برهانی درباره روند اجرای آتشبس گفت: طی یکی دو روز آینده قرار است تبادل اسرا را شاهد باشیم و بعد کمکها وارد غزه میشود که از روز یکشنبه هم وارد شده است و بعد بحث خلع سلاح حماس است که اسرائیل بر انجام فوری آن اصرار دارد و البته به موازات آن عقبنشینی اسرائیل از سایر مناطق در غزه باید انجام شود که این بحث مهمی است. از موضوعات مهم دیگری که باید دید به کجا میرسد بحث اداره غزه است. الان غزه دست حماس است، اما اسرائیل و آمریکا مایلند این وضعیت تغییر کند و البته حماس هم قبول کرده است که فلسطینیها تعیین کنند چه کسی اداره این منطقه را برعهده داشته باشد. اداره غزه موضوعی است که فلسطینیها درباره آن تصمیم خواهند گرفت.
ترامپ باید پاسخگوی تأخیر در نجات غزه باشد
رسانه انگلیسی معتقد است که آتشبس دیرهنگام در غزه، نتیجه فشار دیرهنگام ترامپ بود و این رئیسجمهور آمریکا میتوانست زودتر مانع نسلکشی شود، اما جاهطلبی سیاسی و میل او به جایزه صلح نوبل، تأخیر فاجعهباری آفرید.نشریه انگلیسی معتقد است رئیسجمهور آمریکا قبل از آنکه توقع داشته باشد از بابت آنچه تلاش برای آتشبس غزه میخواند، جایزه صلح نوبل را دریافت کند، باید ابتدا به این سوال پاسخ دهد که چرا برای انجام این تلاشها انقدر تاخیر به خرج داد و زودتر و قبل از آنکه فاجعه در این باریکه تحت محاصره به این سطح وحشتناک برسد و این تعداد زیاد از مردم توسط صهیونیستها به شهادت برسند، چنین کاری نکرد؟پس از آنکه «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا در پی تداوم شکستهای رژیم صهیونیستی در رسیدن به اهداف عملیات جنایتکارانه خود در نوار غزه و تشدید گرفتاریهای «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر این رژیم در عرصههای مختلف تلاش کرد با مطرح کردن طرح پیشنهادی آتشبس، این رژیم را از مخمصه رها کند، مدعی شد که به خاطر تلاشهایش مستحق جایزه صلح نوبل است!
نشریه انگلیسی «گاردین» با رد این ادعای ترامپ مینویسد: «آتشبس در غزه تنها زمانی که رئیسجمهور آمریکا صبر خود را از دست داد، اتفاق افتاد، اما باید پرسید که چرا او آنقدر در انجام این کار تاخیر کرد، در حالی که تاخیر او باعث شد اتفاقات وحشتناک زیادی بیفتند و مردم زیادی کشته شوند».این روزنامه انگلیسی در ادامه این مطلب با اشاره به آتشبسی که در مارس گذشته در نوار غزه به اجرا درآمد، اما بعدا توسط رژیم صهیونیستی با از سرگیری بمبارانها شکسته شد، مینویسد: «این تجربه البته باید امیدهای کنونی را تعدیل کند و باید بدانیم که وضعیت ممکن است هر لحظه بار دیگر ناپایدار شود، هر چند که این بار بدبینترین ناظران کهنهکار منطقه نیز اذعان میکنند که توافق کنونی پایدارتر از قبلی به نظر میرسد».به نوشته گاردین، بر خلاف ادعاهای بنیامین نتانیاهو و حامیانش مبنی بر اینکه حماس در قبال اجرای آتشبس در غزه از مواضعش کوتاه آمده و تغییر بزرگی در مواضعش داشته، اما این اتفاق نیفتاده و این جنبش فلسطینی مجبور به تغییر دادن مواضعش نشده است.«جاناتان فریدلند» ستوننویس گاردین در ادامه این تحلیل تصریح کرده است: «در طرح ۲۰ بندی ترامپ از این گروه خواسته شد تا تسلیحاتش را تحویل دهد، اما حماس هیچ تعهدی در قبال آن نداده و هیچ اشارهای به چنین چیزی در توافق آتشبس نسبتا دقیق کنونی که به عنوان مرحله اول مطرح شده، نشده است. این گروه از همان اول نیز گفت زندانیهای تحت کنترل خود را زمانی که اسرائیل با آزاد شدن اسرای فلسطینی موافقت کرده باشد، عقبنشینی نیروهایش را از غزه اجرا کند و به جنگ پایان دهد، آزاد خواهد ساخت. مطمئنا این عقبنشینی در چند مرحله اجرا خواهد شد اما به طور کلی اسرائیل اجرای این سه اقدام را پذیرفته است.
مایکل میلستاین، سرهنگ سابق بخش اطلاعات نظامی ارتش اسرائیل که به عنوان رده بالاترین تحلیلگر امور حماس در اسرائیل در نظر گرفته میشود، در گفتگویی به من گفت بیایید با این واقعیت روبرو شویم؛ حماس واقعا تغییر اساسی آن چنانی در مواضع اساسی خود نداشته است».تحلیلگر این روزنامه با اذعان به این که در واقع رژیم صهیونیستی بوده که مجبور به تغییر بزرگ در مواضع خود به منظور پذیرش آتشبس شده، خاطرنشان کرده است: «درست چند روز قبل از آنکه ترامپ در کاخ سفید و با ایستادن نتانیاهو در کنارش از طرح پیشنهادی خود رونمایی کند، نخستوزیر اسرائیل در نیویورک در مجمع عمومی سازمان ملل گفته بود جنگ تا زمانی که حماس کاملا از بین نرفته باشد، پایان نخواهد یافت. حالا با گذشت مدت کوتاهی او توافقی را قبول کرده که موجودیت حماس را حفظ میکند. او زیر بار پذیرش آنچه که تا پیش از این غیر قابل قبول میدانست، رفته است. سوال این است که چه چیزی او را وادار به چنین کاری کرده است؟».
او در ادامه این مطلب در پاسخ به این سوال ارزیابی میکند: «جواب این است که دونالد ترامپ سرانجام از قدرت کامل جایگاهش استفاده کرد و خواستار پایان این جنگ شد. او در حالی که به این اطمینان رسیده بود که نخستوزیر اسرائیل جای دیگری برای پناه بردن ندارد، برای نتانیاهو جای هیچ گونه تردیدی باقی نگذاشت که صبرش تمام شده است. این در حالی است که نتانیاهو در عرض ۲ سال گذشته به همه، حتی به دوستان و متحدان تاریخی خود اسرائیل نیز دهنکجی کرده بود و تنها ترامپ برایش به عنوان یک اتکا باقی مانده بود. وقتی رئیسجمهور آمریکا گفت جنگ باید پایان یابد معنیاش برای او این بود که باید این قضیه فیصله یابد. همانطور که خود ترامپ به نتانیاهو گفت، اسرائیل نمیتواند با کل دنیا در بیفتد».روزنامه انگلیسی با اشاره به تاثیر حمله تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی در ۹ سپتامبر گذشته به قطر به منظور هدف گرفتن رهبران حماس در دوحه بر تغییر مواضع دونالد ترامپ در قبال جنگ غزه نوشته است: «بیشتر ناظران گمان میکنند ترامپ پس از حمله ناموفق اسرائیل در ۹ سپتامبر به تیم مذاکرهکننده حماس در دوحه، تصمیم به عقبنشینی گرفته است. ترامپ این اقدام را یک توهین شخصی تلقی کرد. نتانیاهو نه تنها به او هشدار کافی نداد که اسرائیل قصد دارد دقیقاً همان افرادی را که برای بحث در مورد توافق با آنها نیاز به گفتگو دارد، بکشد، بلکه این کار را در قلمرو حاکمیتی کشوری انجام داد که ترامپ با آن روابط شخصی و مالی دارد؛ به یاد بیاورید که قطریها یک هواپیمای جدید به ترامپ هدیه داده بودند تا از آن به عنوان هواپیمای ویژه ریاست جمهوری استفاده کند. این یک اقدام گستاخانه از سوی نتانیاهو بود. ترامپ همچون یک رئیس مافیا که به دلیل تلاش برای حمله به یکی از شرکای تجاریاش مورد توهین قرار گرفته است، تصمیم گرفت به نخستوزیر اسرائیل یادآوری کند که رئیس کیست».
فریدلند همچنین یک عامل موثر دیگر در اینکه نتانیاهو مجبور شد به آتشبس تن دهد را فشارهای سیاسی و اعتراضات داخلی علیه او و کابینهاش و همچنین میل دونالد ترامپ به بردن جایزه صلح نوبل دانسته و نوشته است: «رئیسجمهورآمریکا همچنین اعتراضات گسترده در خیابانهای اسرائیل و تقاضای معترضان اسرائیلی برای پایان جنگ و همچنین خشم جهانی نسبت به ویرانی غزه توسط اسرائیل را مورد ملاحظه قرار داده و حساب و کتاب کرد میانجیگری برای یک توافق آتشبس افتخاری را که آرزویش را دارد برایش به ارمغان خواهد آورد. هرچند او اغلب وانمود میکند که افکار عمومی بینالمللی را تحقیر میکند، اما مشتاق آن است. بگذریم از این که ترامپ در کنار اینها آرزوی جایزه صلح نوبل را داشته و معتقد است این جایزه تنها هدیه گرانبهایی که تاکنون از او دریغ شده، است. اعمال قدرت رئیسجمهور آمریکا به محض تصمیم او به استفاده از آن باعث شد قطعات این پازل به سرعت در جای خود قرار بگیرند».
تحلیلگر گاردین خاطرنشان میکند که هر چند ترامپ برای توقف جنگ در غزه فشار وارد آورد، اما باید قبل از تحسین او، این حقیقت دشوار را در نظر گرفت که او میتوانست خیلی قبل از آن برای پایان دادن به این جنگ تلاش کند.او تصریح میکند: «زمانی که ترامپ در ۲۰ ژانویه به کاخ سفید بازگشت، آتشبسی که تفاوت چندانی با آتشبس کنونی نداشت، برقرار بود. وقتی نتانیاهو در ماه مارس این آتشبس را نقض کرد، ترامپ همان موقع نیز میتوانست محکم ایستاده و جلوی او را بگیرد، اما به جایش به او برای تداوم جنگ چراغ سبز نشان داده و پس از آن بدترین دوره ۶ ماهه در طول جنگ غزه اتفاق افتاد. ترامپ همان موقع نیز قدرت اینکه جنگ را متوقف کند، داشت، اما تصمیم گرفت این کار را انجام ندهد».رسانه انگلیسی همچنین با اشاره به تقلاهای بنیامین نتانیاهو برای آنکه زیر بار آتشبس نرود و به نسلکشی این رژیم ادامه دهد، تصریح کرد: «در ماههای گذشته و حتی در ماه ژوئن ۲۰۲۴، توافق مشابهی با توافق اجرا شده فعلی به او پیشنهاد شد، اما او از پذیرش آن و توافقهای مشابه دیگری که بعد از آن ارائه شدند، هر بار به خاطر این ارزیابی که منافع شخصی و سیاسی او با تداوم جنگ به بهترین حالت تامین میشود، سر باز زد».به نوشته گاردین «جو بایدن» رئیسجمهور سابق آمریکا نیز از این بابت مقصر است که چرا در دوره ریاست جمهوری خود از قدرتش برای پایان دادن به جنگ بهره نگرفت.فریدلند نوشته است: «حتی اگر از فرصت آتشبس از دست رفته در ماه مارس به این سو را در نظر بگیرید، میبینید که چه تعداد بالایی از مردم از بین رفتند. تعداد زیادی فلسطینی از آن زمان به بعد در غزه جانشان را از دست دادند. بسیاری به دلیل مسدود شدن راه کمکها توسط اسرائیل به گرسنگی گرفتار شدند. حتی این باعث شد که زندانیهای اسرائیلی تحت کنترل حماس مجبور شوند هفت ماه سخت دیگر را در اسارت تحمل کنند. از آن طرف اسرائیل همچنان تعداد سربازان بیشتری را در جنگ از دست داد، در حالی که دیگر در عرصه بینالمللی بهویژه از بابت جلوگیری کردن از کمکها جایگاهی نداشت و مطرود و منزوی شد. میلستاین میگفت، وضعیت واقعا فاجعهبار است؛ مثل این میماند که ما سفری بسیار طولانی را انجام دادیم، اما در نهایت دیدیم که دقیقا به همان نقطه اول رسیدهایم».
شما چه نظری دارید؟