تا زمانی که حلقه های مفقوده چرخه قاچاق سوخت شناسایی و حذف نشود، این معضل با شدت بیشتری ادامه خواهد یافت
سرویس حوادث: پدیده قاچاق به ویژه در حوزه سوخت ، سالهاست به بلای جان اقتصاد کشورمان بدل شده است و دولت ها در ادوار مختلف با اتخاذ تدابیری، درصدد رفع یا حداقل کاهش این معضل بر آمده اند اما به رغم اقدامات به عمل آمده، میزان قاچاق نه فقط کاهش نیافته، بلکه روز به روز افزایش هم یافته است و مشخص نیست فعالیت سرکردگان اصلی قاچاق تا کی در بستر و پوشش حلقه های مفقوده ادامه خواهد یافت.
مسئولان همواره از قاچاق سوخت به عنوان یکی از معضلات اساسی کشور و عامل جدی آسیب به اقتصاد یاد کرده اند ؛ پدیدهای که نه فقط با تشدید اقدامات پلیسی مهار نشده است، بلکه بنا بر شواهد میدانی و گزارشهای رسمی، هر ابعاد تازهتری پیدا می کند و روندی رو به افزایش دارد،با این اوصاف اکنون این سئوال مطرح است که حلقه مفقوده این چرخه پایانناپذیر را باید در کجا جستجو کرد ؟
اختلاف زیاد قیمت سوخت در کشورمان با همسایگان، نبود ساز و کارهای شفاف در زنجیره توزیع و ضعف برخی نظارتهای میدانی زمینه را برای شکلگیری شبکههای سودجو فراهم کرده است. در چنین شرایطی، حتی افزایش کنترلهای انتظامی هم فقط نقش مسکن کوتاه مدت دارد و تا زمانی که نقاط حساس این چرخه از تولید، توزیع و نظارت اصلاح نشوند، این معضل پابرجا باقی خواهد ماندبرخی معتقدند که هرچقدر نرخ سوخت اعم از بنزین یا گازوئیل در ایران و کشورهای همسایه،به یکدیگر نزدیکتر شوند قاچاق سوخت هم کاهش خواهد یافت.
از سوی دیگر، کاهش فرصتهای شغلی پایدار و نبود زیرساختهای اقتصادی سبب شده است بسیاری از ساکنان مناطق مرزی، قاچاق سوخت را بهعنوان تنها راه درآمدزایی پیشِروی خود ببینند. این روند نه فقط به افزایش فعالیت شبکههای سازمانیافته قاچاق منجر شده، بلکه دولت را هم با چالشی چندوجهی مواجه کرده است؛ معضلی که در کنار آسیب به اقتصاد کشور،سبب افزایش مرگ و میر حوادث جاده ای هم می شود که نمونه های آن را می توان در تصادفات خودروهای شوتی حامل سوخت قاچاق جستوجو کرد.
وزارت نفت می تواند نقش موثری ایفا کند
سردار حسین رحیمی رئیس پلیس امنیت اقتصادی فراجا چند روز قبل در نخستین همایش ملی پیشگیری و مقابله با قاچاق فرآوردهای نفتی که با همکاری پلیس امنیت اقتصادی فراجا و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران برگزار شد، اعلام کرده بود: قاچاق فرآوردههای نفتی در صدر اقلام قاچاق خروجی قرار دارد که سهم آن حدود ۵.۲میلیارد دلار است و روزانه دستکم ۲۱میلیون لیتر سوخت از کشور قاچاق میشود!
وی همچنین تأکید کرده بود که « پلیس در تمامی جرائم اقتصادی نقش پسا رویدادی دارد و در زمینه قاچاق سوخت هم نمی تواند نقش پیشگیری ایفا کند و وزارت نفت نقش موثری در پیشگیری از قاچاق سوخت می تواند ایفا کند.»
در همایش یاد شده همچنین محمدصادق عظیمیفر، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران و معاون وزیر نفت، پدیده قاچاق سوخت را یکی از ریشههای اصلی افزایش مصرف انرژی در کشور اعلام و تأکید کرده بود: «حجم قاچاق فرآوردههای نفتی کشورمان حدود ۲۰میلیون لیتر در روز است؛ پدیدهای که تبعات اجتماعی و امنیتی گستردهای مانند ترک تحصیل دانشآموزان در مناطق مرزی و بروز چالشهای امنیتی را به دنبال دارد.»
آخرین اقدام پلیس در ضربه به قاچاقچیان سوخت
پلیس از سالها قبل به حوزه مقابله با قاچاق سوخت ورود کرده و توفیقات خوبی هم به دست آورده است که در آخرین اقدام با اجرای عملیات ویژه ا ی ، محلهای دپوی غیرقانونی سوخت در روستای میثمآباد کرمان کشف شد.
به گزارش خبرنگار ما در کرمان، بامداد دیروز طی یک عملیات ویژه در حوزه مقابله با قاچاق سوخت در جنوب استان کرمان با تمرکز بر پاکسازی کامل روستای میثمآباد، محلهای دپوی غیرقانونی سوخت مورد شناسایی قرار گرفتند.بر اساس اعلام پلیس، تیمهای عملیاتی موفق شدند همه نقاط مرتبط با نگهداری و انتقال غیرقانونی سوخت را شناسایی کنند. این نقاط شامل بشکهها و مخازن بزرگ نگهداری سوخت، مخازن زیرزمینی، انبارهای پنهان و تجهیزات انتقال غیرقانونی بود که عملیات جمعآوری، توقیف و تخریب این تجهیزات از ساعات اولیه صبح آغاز شد و ساعت ها ادامه داشت.
به گفته مسئولان، این عملیات بخشی از طرح گستردهتری است که با هدف قطع حلقههای اصلی قاچاق سوخت در جنوب استان طراحی شده است و برخورد قاطع با این مراکز، به منزله ضربهای جدی به شبکههای فعال در منطقه محسوب میشود که تا زمان پاکسازی کامل روستا، هرگونه فعالیت مرتبط با مبارزه با قاچاق سوخت ادامه می یابد.
همچنین فرمانده انتظامی استان کرمان از آغاز طرح همه جانبه مقابله با قاچاق فرآورده های سوختی در چندین منطقه از قبل مشخص شده در حوزه جنوب استان خبر داد.سردار جلیل موقوفهئی با حضور میدانی در مناطق اجرای این طرح در مناطق میثم آباد، سبزه گزی و جهادآباد شهرستان عنبرآباد گفت : این طرح با واکاوی های دقیق چند ماه گذشته و با مشارکت تیمهای انتظامی اعزامی از استان و تیمهای عملیاتی یگانهای تکاوری با جدیت به اجرا گذاشته شده است.
وی با اشاره به مشارکت فرماندهان انتظامی شهرستان های همجوار، مسئولان حوزه امنیتی و انتظامی استاندار، مجموعه پر تلاش سپاه و همچنین مسولان محلی و نمایندگان شرکت نفت در این طرح بر پاکسازی محله به محله این مناطق روستایی و مقابله موثر و گسترده با عاملان قاچاق خرد و کلان فرآورده های نفتی تاکید کرد.
فرمانده انتظامی کرمان با اشاره به شناسایی و امحای چند انبار زیرزمینی دپوی سوخت قاچاق در این مناطق، تصریح کرد: با مشارکت موثر و حضور گسترده نیروهای امنیتی، انتظامی و سپاه، این مناطق دیگر برای جولان قاچاقچیان فرآورده های سوختی و عاملان اخلال در امنیت ترافیکی امن نخواهند بود.
ضرورت شناسایی حلقه های مفقوده
گزارش فرمانده انتظامی کرمان حائز یک نکته مهم است؛ این موضوع که پلیس پس از ماه ها تلاش توانسته است فعالیت شماری از قاچاقچیان خرد را شناسایی و طی یک عملیات ضربتی، مقادیر زیادی سوخت قاچاق از محل ها دپوی فرآورده های نفتی کشف کند، اقدامی شایسته و در خور تقدیر است، اما چرا توأم با این اقدام ارزشمند پلیس، شناسایی حلقه های مفقوده و پنهان با هدف شناسایی و دستگیری قاچاقچیان کلان توسط دستگاه های ذیربط به خوبی انجام نمی شود تا دیگر شاهد هدررفت سرمایه های کشورمان نباشیم ؟
رئیس مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران در گفتگو با خبرنگار «اطلاعات» درباره نقش این شرکت در پیشگیری از قاچاق سوخت تاکید کرد: مسئولیت فرآورده های نفتی تا زمان تحویل به شرکت خصوصی توزیع کننده ، با ما است و پس از آن مسئولیتی در قبال آن نداریم.
آرزو عطایی با بیان این که وزارت صنعت، معدن و تجارت باید سهمیه سازمان های مربوطه را تعیین کند تا شرکت پالایش پخش و فرآورده های نفتی بتواند سهمیه هایی که از قبل تعلق میگرفته را تغییر دهد، میافزاید: به عنوان مثال ، با قطع سهمیه یک منطقه که به دلیل بحران شدید آب، دیگر کشاورزی در آن انجام نمیشود، میتوانیم در پیشگیری از قاچاق سوخت موثر واقع شویم.

شما چه نظری دارید؟