زهره گردان خبرنگار اطلاعات نوشت: از میدان اصلی شهر تفرش به سمت موزه مردم‌شناسی و نگارخانه استاد زین‌العابدین نصیر حرکت می‌کنیم.
ورودی اصلی به سمت پارک حکیم نظامی بسته است و ما مجبوریم برای بازدید، مسیر فرعی را برگزینیم، راهی نابسامان و پر از دست‌انداز و و البته سرسبز. خودرو را در انتهای مسیر پارک می‌کنیم و از ضلع شرقی مجموعه وارد حیاط می‌شویم. درختان توت بدجور بارشان را ریخته‌اند و رنگ قرمز بر زمین پاشیده‌اند. حیاط شامل یک آرامستان در کنار امامزاده ابوالعلی است و نیمکت‌هایی که برای نشستن تعبیه شده‌اند.
از کنار همه آنها می‌گذریم و به انتهای محوطه می‌رسیم که ساختمان اصلی موزه محسوب می‌شود. در را که باز می‌کنیم، راهنمای موزه لبخند به لب به ما خوشامد می‌گوید و به داخل دعوتمان می‌کند. پاپوش‌های پلاستیکی را به دستمان می‌دهد تا به پا کنیم و فضای داخلی، آغشته به رنگ توت‌های قرمز‌رنگ نشود.
ورودی موزه، مزین به مقبره زنده‌یاد استاد زین‌العابدین نصیر است. بالای مقبره نقره‌ای، تابلویی آبی‌رنگ برافراشته شده که عکس استاد نصیر و پرچم ایران با این جمله در آن خودنمایی می‌کند: «هر کس بدین سرای درآمد، نانش دهید و از ایمانش مپرسید.»
مریم میری درباره این استاد بزرگ می‌گوید: «ایشان از پیشکسوتان تعلیم و تربیت و مؤلف اولین کتاب‌های درسی کشور در آموزش و پرورش نوین ایران و بنیانگذار مدارس نوین تفرش بودند. مدرسه حکیم نظامی در سال 1306 در منزل شخصی ایشان تأسیس شد که شخصا مدیریت این دبستان را برعهده داشتند.
استاد نصیر همچنین بیش از 50 سمت فرهنگی از جمله مدیریت، معلمی، نمایندگی در تهران و دیگر شهرستان‌ها را بر عهده داشتند، با نشریات زمان خود همکاری پیوسته داشته و خود نیز مدیرمسئول روزنامه رضوان در تهران بودند. نمونه‌هایی از کتاب‌های درسی که توسط استاد تألیف شده به نحوی نگارش یافته که موافق ذوق و مطابق سلیقه تمام آموزگاران اعم از آشنایان به سبک قدیم و اسلوب جدید بوده است.
قفسه‌های شیشه‌ای کتاب در اطراف مقبره، تألیفات استاد را نشان می‌دهد. انشای ساده، دستور نو در تعلیم الفبای فارسی، راه دانش و کلید دانش، بخشی از عناوین کتاب‌هایی است که به چشم می‌خورد.
مفاخر تفرش
موزه از سه قسمت تشکیل شده،بخش اول، تالار بزرگی است که تصاویر مشاهیر و مفاخر تفرش در آن جلوه‌گری می‌کند. به گفته میری که در این بازدید ما را همراهی می‌کند، این مفاخر یا زاده تفرش هستند یا ریشه تفرشی دارند. هرکدام از تصاویر با بیوگرافی به مردم معرفی شده‌اند.
این موزه، استاد نصیر و همه بزرگان تفرش را در یک مجموعه به بازدیدکنندگان می‌شناساند و برگی از تاریخ این شهرستان را به نمایش می‌گذارد.
تصویر عباس سحاب، پدر جغرافیا و کارتوگرافی ایران، ابراهیم کاریابی، پدر عمران و آبادانی تفرش و پروفسور اردشیر قوام‌زاده، فوق‌متخصص خون و سرطان که اولین عمل پیوند مغز استخوان را در ایران انجام داده است، بین تصاویر دیده می‌شود. بیش از ۲۰۰ تصویر از مشاهیر و مفاخر تفرش در اینجا گردآوری شده و برخی تصاویر هم در حال آماده‌سازی است و به زودی به مجموعه اضافه می‌شود.
وسایل شخصی همسر استاد نصیر در یک غرفه شیشه‌ای قرار دارند. چادر نماز، انگشتر و خیاطی‌های این بانو بخشی از وسایل ویترین هستند. عروسک کوچکی هم دیده می‌شود که موی آن از نخ جوراب درست شده است.
به گفته میری، همسر استاد نصیر، جوراب های پاره را می‌شکافتند و از نخ آنها برای دوخت و دوز بهره می‌بردند.
دختر استاد هم با جوراب‌های کهنه، موی عروسک درست می‌کردند که این عروسک از وی به یادگار مانده است.
سرزمین خاطرات
از کنار همه این تصاویر رد می‌شویم و به انتهای تالار می‌رسیم. سپس با چند پله به سمت پایین، وارد تالار مردم‌شناسی می‌شویم.
غرفه‌های ورودی سالن، مزین به لباس‌های محلی دست‌دوز و رنگارنگ است که چشم را نوازش می‌دهد؛ لباس‌هایی که توسط مردم تفرش دوخته شده است. اینجا وسایل اهدایی زندگی استاد نصیر در معرض نمایش قرار دارد.
وسایل، توسط خود استاد و همسرشان اهدا شده و سپس وسایل دیگری توسط دخترشان مریم نصیر، نویسنده کتاب «تفرش، سرزمین خاطرات من است» و عروس استاد به مجموعه اضافه می‌شود. از ظروف رنگارنگ سفالی و چینی گرفته تا استکان‌های قجری روی کرسی که استاد از آن استفاده می‌کردند، در تالار دیده می‌شود. وسایل قدیمی مثل گهواره، بخاری والور، دوربین‌های چند نسل قبل، چرخ ریسندگی و صندوق و حتی کلاهخود هم در قفسه‌های موزه جلوه‌گری می‌کند. با تماشای این وسایل می‌توان تا حدی سبک زندگی آن دوره را نظاره کرد.
چند تابلوی خطاطی بسیار زیبا هم روی دیوار وجود دارد که ما را به سوی خود دعوت می‌کند؛ تابلوهایی که توسط خطاطان برتر سرزمین تفرش نگاشته شده است.
تالار نگارخانه
بخش بعدی موزه، تالار نگارخانه نام دارد که عکس‌های مکان‌های دیدنی تفرش به همراه توضیحاتشان در آن قابل مشاهده است. به گفته راهنما، این بخش به‌خصوص برای افرادی که در قالب تورهای گردشگری برای اولین بار به تفرش سفر می‌کنند، کارآمد است. نمای کامل شهر تفرش در فصول مختلف توسط «بهران مسعودی» در اندازه‌های بزرگ عکاسی شده و در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفته است. همچنین کتاب‌های بسیار قدیمی از دوره‌های تاریخی مختلف در قفسه‌های شیشه‌ای به نمایش گذاشته شده اند.
مریم میری، راهنمای موزه که هفت‌سال است بازدیدکنندگان را با مفاخر و مشاهیر تفرش آشنا می‌کند، درباره این که استقبال از این موزه چقدر است، می‌گوید: «تورهای گردشگری زیادی از شهرهای مختلف به خصوص قم، تهران، اراک و اصفهان به تفرش می‌آیند که بازدید از این موزه برایشان جذابیت دارد، چرا که موزه، یک مجموعه کامل از وسایل قدیمی و آنتیک را در خود جای داده است.
اینجا در ایام عید و تعطیلات شلوغ می‌شود، اما هنوز هم جا دارد برای معرفی آن بیشتر تلاش کنیم.»
خدمات ارزنده استاد نصیر
خانم میری درباره استاد نصیر می‌گوید: «این استاد بزرگوار، خدمات ارزنده عمرانی و فرهنگی بسیاری برای تفرش انجام دادند و پس از عمری تلاش بی‌وقفه در مسیر تعلیم و تربیت و عمران و آبادانی جامعه در سال ۱۳۷۳ و در سن ۸۷ سالگی چشم از جهان فروبستند. پیکرشان بنا به وصیت ایشان در جوار امامزاده ابوالعلی تفرش به خاک سپرده شد. استاد نصیر در لحظات پایانی عمر خود وصیت کرد که اهداف فرهنگی وی ادامه یابد.
پیرو این وصیت، فرزند استاد به نام مهندس ابراهیم نصیر که از نیکوکاران تفرش است در قسمتی از زمینی در کنار قبر استاد نصیر که توسط استاد عباس سحاب، پدر کارتوگرافی ایران اهدا شده بود، بنایی به متراژ ۲۵۰ متر مربع و در دو تالار ساخت که اکنون از آن به عنوان کتابخانه و موزه مفاخر و مشاهیر تفرش استفاده می‌شود. بیش از ۱۶ هزار جلد کتاب در کتابخانه وجود دارد که ۷۰ درصد آنها کتاب‌هایی است که استاد مطالعه کرده‌اند.»
موزه‌ها روایتگر بخشی از تاریخ یک شهر، استان یا کشور هستند که بازدید از آنها جذاب و البته آگاهی‌بخش است. موزه‌ها برای ما الهام‌بخشند. هر موزه، یک کلاس درس است و ما را به دلِ برهه‌ای از تاریخ می‌برد و با شخصیت‌هایی آشنا می‌کند که پیش از آن درباره‌شان نشنیده یا کم شنیده‌ایم.
موزه‌ها با نقش ویژه خود در معرفی تجلیات فرهنگی کشور می‌توانند به عنوان ابزاری قدرتمند و مؤثر در توسعه دیپلماسی فرهنگی ایران ایفای نقش کنند، چرا که مخاطب موزه در مواجهه با آثار فرهنگی- تاریخی و جنبه‌های ارزشمند گوناگون آن به درک روند فکری و فرهنگی یک ملت می‌رسد.
موزه‌ها همچنین در جذب گردشگران هر منطقه نقشی اساسی ایفا می‌کنند و از این رو قابل‌ملاحظه هستند.
