حسن بهشتی پور تحلیلگر مسائل بینالمللی در گفت وگو با فرهیختگان با اشاره به اینکه گفته شده مذاکرات ایران و آمریکا سخت بوده، ولی در عین حال مفید، گفت: این از نظر اصطلاح سیاسی یعنی اینکه بههرحال دو طرف مواضع خودشان را حفظ کردهاند. وقتی میگویند «سخت» یعنی دو طرف پای مواضع خودشان ایستادهاند، ولی وقتی میگویند «مفید بوده»، یعنی اینکه به بنبست نرسیدهاند، بلکه امیدی هست که بتوانند بعدها گفتوگو را درباره موضوعات مورد اختلاف ادامه دهند. و چون تاریخ مشخص نکردهاند، ارجاع دادهاند به آقای وزیر خارجه عمان که بهاصطلاح دور بعدی را مشخص کند. به نظرم چون وارد جزئیات شدهاند، طبیعی است که اختلاف نظر وجود داشته باشد. اما این حرفهای آقای ویتکاف متأسفانه در ایران، البته فقط در ایران نیست، کلاً سرخط خبرها در کل دنیا بود. یعنی خبرگزاریهای مختلف سعی کردند منعکس کنند.
به گفته وی، حرفهای ویتکاف، حرفهای رسانهای است، بهرهبرداری رسانهای میخواهد کند، موضعش را در واقع بالا میگیرد، که صد را بگیرد تا طرف به ۸۰ راضی بشود. آنها خودشان میدانند که اگر قرار بود موضوع غنیسازی در ایران متوقف بشود، خب همان زمان که در دوره بوش پسر، خانم کاندولیزا رایس، وزیر خارجه وقت آمریکا میگفت غنیسازی را باید متوقف کنید؛ هر زمان، با هر کسی، در هر جا، من حاضرم بنشینم گفتوگو کنم، ولی تا زمانی که غنیسازی را متوقف نکنید، ما حاضر نیستیم که گفتوگو کنیم، پس بنابراین به نظرم که بازگشت به عقب اصلاً معنی ندارد و آنها خودشان این را خوب میدانند. اوباما در سال ۹۰، فکر میکنم حدود دیماه ۱۳۹۰ بود، یک نامه فرستاد و رسماً اعلام کرد ما غنیسازی اورانیوم در ایران را میپذیریم و این گره را باز کرد.
این کارشناس مسائل بینالملل در بخش پایانی گفتوگو به طرح کنسرسیوم هستهای بهعنوان یکی از گزینههای روی میز مذاکرات اشاره کرد و توضیح داد: این ایده از سالهای دور مطرح بوده و طرح جدیدی محسوب نمیشود. بر اساس این ایده، ایران غنیسازی اورانیوم را در داخل کشور ادامه میدهد، اما با مشارکت کشورهای منطقه. این طرح، اگر بهدرستی اجرا شود، میتواند بسیار مطلوب باشد؛ زیرا از یکسو غنیسازی در ایران ادامه خواهد یافت و از سوی دیگر کشورهای مشارکتکننده که نگرانیهایی درباره احتمال ساخت سلاح هستهای در ایران دارند، بهعنوان ناظر و شریک در فرایند حضور دارند و میتوانند از ابتدا تا انتهای فعالیتها مشارکت داشته باشند. از این رو به نظر میرسد این طرح، در صورت موافقت طرفها، قابل بررسی و اجرای جدی باشد. کنسرسیوم هستهای میتواند یکی از طرحهای مورد بررسی در مذاکرات باشد. این موضوع پیش از این نیز مطرح بوده و در حال حاضر نیز در زمره طرحهای موجود است. دیگر طرحی که روی میز است بحث توافق مرحلهای و گام به گام است.
