رئیس جمهوری چهارشنبه هفته جاری و درجریان سفر به استان کرمانشاه ، پیشرفته ترین کارخانه صنعتی تولید بیو ایمپلنت های پزشکی ایران را افتتاح می کند
بیوایمپلنت ها، تجهیزات پزشکی کاشتنی در بدن هستند که منشا اولیه بیولوژیک زنده دارند و با روش های مهندسی بافت و بیوتکنولوژیک برای رفع نقایص مختلف در بدن انسان به کار برده می شوند.
مهندسی بافت و پزشکی بازساختی به عنوان یکی از جوانترین شاخه های صنایع پیشرفته ،امروز محل رقابت جهانی تنگاتنگی است به گونه ای که فناوری تولید آن تنها در اختیار پنج کشور جهان است.
بیو ایمپلنت ها در طیف گسترده ای برای کمک به ترمیم وبازسازی اعضای آسیب دیده بدن انسان تولید می شوند؛ از ایمپلنت های استخوانی گرفته تا چشمی، دریچه های قلب، تاندون ها، دندانی ومانند آن.
نگاهی به مواد اولیه مورد نیازاین صنعت نشان می دهد چنانچه منشاء بافت بیوایمپلنت، انسان باشد این گونه بیوایمپلنت ها " آلوگرافت" نام دارند. بافت آلوگرافت مورد نیاز به طور اهدایی تهیه یا از فرد فوت شده گرفته می شود ؛ مانند پیوند سایر اعضا و یا از افرادی که بخشی از استخوان آنها (در مورد آلوگرافت استخوانی) در حادثه ای مانند تصادف قطع شده باشد.
براین اساس ،استخوان اهدایی تا ۴۸ ساعت پس از مرگ فرد یا قطع عضو قابلیت استفاده دارد و برای تهیه بیوایمپلنت از نظر بیماری و یا عفونت مورد آزمایش قرار می گیرد تا از سالم بودن آن اطمینان حاصل شود.
این محصولات به دلیل استفاده در بدن جزو حساس ترین تجهیزات پزشکی(کلاسD ) محسوب می شوند، این محصولات در بدن بیمار کاشته شده و پس از مدتی جذب بدن می شوند، پس باید از نظر بهداشتی و بی خطر بودن در صحت کامل باشند. میزان ریسک این تجهیزات بسیار بالاست بنابراین استاندارد این محصولات جزو بالاترین استانداردهای دنیا به شمار می آید.
برای تولیدایمپلنت های پزشکی از روش های مختلف فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیک در ایجاد تغییر در ماده اولیه و ساخت محصول استفاده می گردد. این تغییرات در جهت حذف عامل های فعال کننده واکنش سیستم ایمنی بیماران، حفظ خواص بیولوژیک و بیومکانیک محصول، حذف عوامل پاتوژن و استریل سازی محصول ، شکل دهی به شرایط مورد نیاز جراح و نگهداری مناسب محصول انجام می شود.
بدین ترتیب بسیاری از کشورهای پیشرفته در زمینه پزشکی و جراحی پلاستیک، مانند آمریکا، آلمان، فرانسه، ژاپن و کره جنوبی، تولیدکننده و مصرفکننده آلوگرافت ها وبیو ایمپلنت ها هستند ؛ به گونه ای که این صنعت امروز دارای بازار ۲/۴ میلیارد دلاری در دنیا است.
همچنین در کشورهای در حال توسعه که بخش پزشکی و جراحی پلاستیک پیشرفته دارند، مانند ایران، هند، ترکیه و برزیل نیز تولید و استفاده از آلوگرافت رواج داردو رو به گسترش است.
ورود ایران به صنعت بیو ایمپلنت
درهمین حال ایران از یک دهه قبل اقدامات اولیه برای ورود به صنعت ایمپلنت های پزشکی را آغاز کرد؛ اما این تلاش نافرجام به واسطه بروکراسی اداری، تعارض منافع وموانع تولید حدود ۱۰ سال به درازا کشید تااینکه اکنون وپس از یک دهه با مشارکت بخش خصوصی قرار است چندین کارخانه تولید متنوع محصولات ایمپلنت پزشکی در کرمانشاه وتهران بهره برداری شود که کارخانه کرمانشاه قرار است چهارشنبه هفته جاری به دست رئیس جمهور ودرجریان سفر وی به استان کرمانشاه افتتاح شود. حمید بازارگان، معاون توسعه صنایع پیشرفته و پروژههای کلان ایدرو با اشاره به سابقه شکلگیری پروژه بیوایمپلنت درایران اظهار می کند: از ابتدای دهه ۸۰، سازمان گسترش ونوسازی صنایع به صورت تخصصی برنامهای مرحلهای برای توسعه فناوریهای پیشرفته تدوین کرد که هدف آن تولید دانش و فناوری بود. در آن زمان، ما بر روی مراحل یک تا ٩ فرآیند توسعه فناوری، برنامهریزی داشتیم.
وی ادامه می دهد: این روند باعث شد معاونت علمی ریاست جمهوری شکل بگیرد. ایدرو نیز در همین راستا همکاریهایی با دانشگاه تهران آغاز کرد و پس از بررسیهای تخصصی، سرمایهگذاری در تولید ایمپلنت های پیشرفته پزشکی را از سال ۱۳۸۴ شروع کرد. این فناوری امروز در اختیار پنج شرکت بسیار پیشرفته قرار دارد.
وی خاطرنشان می کند: برای توضیح سادهاین صنعت، باید گفت که برخی از اجزای بدن انسان را نمیتوان بهراحتی بازسازی کرد ومثلا وقتی شکستگی پیش میآید، ازجسم خارجی چون پلاتین استفاده میشود. اماهدف این طرح آن است که از جنس خود استخوان برای جایگزینی و ترمیم آن استفاده شود؛ هرچند وجود بافت زنده در استخوان کار را پیچیده میکند.
معاون توسعه صنعتی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران تصریح می کند: در سال ۱۳۹۰ قراردادی با ترکیب سهام ۴۰ درصدی برای سازمان گسترش، ۴۰ درصدی برای بنیاد تعاون ناجا (با توجه به ارتباط پروژه با بافت انسانی و نیاز به نظارت) و ۲۰ درصدی برای صاحب دانش فنی منعقد شد. اما پیچیدگیهای این قرارداد باعث توقف پروژه بهمدت ۱۰ سال شد.
بازارگان ادامه می دهد: در واقع با وجود خرید برخی از ماشینآلات، پروژه به دلیل اختلاف میان سهامداران به حالت تعلیق درآمد. اما از سال ۱۴۰۱، ایدرووارد فرایند پیچیدهای برای حل اختلافات شد. سرانجام سهام بنیاد تعاون ناجا توسط یک شرکت خصوصی خریداری شد و اکنون ۶۰ درصد سهام متعلق به همان شرکت است و ۴۰ درصد دیگر در اختیار ایدرو قرار داشته وبدین ترتیب این طرح پس از ۱۰ سال وقفه فعال شده است.
براساس اطلاعات منتشر شده، محل احداث کارخانه های تولید بیو ایمپلنت کشوردر استان کرمانشاه (شهرک صنعتی بیستون) و استان تهران (شهرک صنعتی شمس آباد)باسرمایه گذاری ۱۷۰۰ میلیارد ریال وپیشرفت فیزیککی ۹/۹۹ درصد است. هر یک از کارخانه های تهران و کرمانشاه جهت تولید سالیانه یک میلیون و۵۰۰ هزار سی سی بیوایمپلنت استخوانی ،۲۵۰ عدد بیوایمپلنت قلبی - عروقی و ۱۱۰۰ عدد بیوایمپلنت تاندون – لیگامان هدف گذاری شده اند.
سعید نظری، مجری طرح تولید بیوایمپلنت های پزشکی در بخش خصوصی هم ضمن اشاره به پیشرفتهای چشمگیر ایران در حوزه پزشکی بازساختی، اظهار می کند: کشور ما امروز، جزو قدرتمندترین بازیگران این حوزه در آسیاست؛ شرکت ایرانی فعال در این زمینه با تکیه بر دانش بومی توانسته یک سبد کامل از بافتهای بیولوژیک و ایمپلنتهای پیشرفته بدن انسان را تولید کند؛ موضوعی که تنها پنج شرکت در جهان از آن برخوردارند و از میان شرکتهای آمریکایی نیز فقط یک شرکت به چنین سطحی دست یافته است.
وی در توضیح سبد تولیدی بیو ایمپلنت های پزشکی ایران، می گوید: ما در زمینه تولید انواع بافتها از جمله بافتهای استخوانی، پوششی و تاندونها فعالیت داریم. این بافتها در حوزههایی نظیر ارتوپدی، دندانپزشکی، جراحیهای زیبایی و حتی درمان آسیبهای ورزشی نظیر پارگی رباط صلیبی کاربرد دارند. در فرآیند تولید آلوگرافتها، سلولهای ژنتیکی حذف میشوند تا امکان پیوند این بافتها برای همه انسانها فراهم شود. همچنین این ایمپلنتها فاقد تحریک ژنتیکی بوده و بهویژه برای کودکان مناسب هستند، بهطوریکه دریچههای تولیدشده تا ۱۰ تا ۱۲ سال عمر مفید دارند.
نظری می افزاید: درواقع ، محصولات این طرح در حوزه تولید فرآورده های پیوندی به روش مهندسی بافت با توجه به قابلیت های سازگاری با بدن، جایگزین محصولات فلزی و پلیمری شده و علاوه بر رفع نیاز بیماران مختلف و جلوگیری از خروج ارز جهت واردات گرافت های مختلف خارجی، کاهش هزینه های درمانی، کاهش طول دوره درمان، حذف عوارض جانبی ناشی از استفاده ازمحصولات غیر بیولوژیک و امکان صادرات و ارزآوری قابل توجه را به دنبال خواهد داشت.
وی ادامه می دهد: مهندسی بافت و پزشکی بازساختی به عنوان یکی از جوانترین شاخه های صنایع پیشرفته ؛ با توجه به حضور قابل توجه متخصصین کشور و اخذ نتایج درخشان در این رشته، شرایط مناسبی جهت گسترش همه جانبه و کسب سهم قابل توجه از رقابت جهانی را در این زمینه مهیا نموده است. با توجه به استراتژیک بودن محصولات این صنعت، خوداتکایی در تولید ایمپلنت های پزشکی به ارائه خدمات مناسب به سیستم درمانی کشور منجر شده و جامعه از مزایای این تکنولوژی نوظهور در مقایسه با روش های سنتی و گرافت های مصنوعی منتفع خواهد گردید.

شما چه نظری دارید؟