لعیا نورانی زنوز - روزنامه اطلاعات| نان که از اقلام اساسی سبد معیشتی خانوارها و قوت غالب محسوب میشوند با آغاز سال جدید زمزمههای تغییر نرخ آن شروع شد و برخی از نانواییهای آزادپز پیش از سال و برخی از نانواییهای دولتی هم در امسال نسبت به تغییر نرخ نان خارج از نرخ مصوب اقدام کردهاند که در میان مسئولان با تکذیب افزایش نرخ نان نه فقط دردی را دوا نکردهاند بلکه در مواردی سبب ایجاد مشکلات بیشتر و درگیری مشتریان و نانوایان شدهاند!
روزهای گذشته، تصویری از یک نرخنامه نان با عنوان «تعرفه جدید نان در سال ۱۴۰۴» در فضای مجازی منتشر شد که در آن قیمت انواع نان نسبت به نرخهای قبلی افزایش قابل توجهی داشت. این نرخنامه که بدون مهر و امضای رسمی منتشر شده بود، به سرعت میان کاربران فضای مجازی دستبهدست شد و نگرانیهایی را درباره افزایش رسمی قیمت نان برانگیخت.
واکنشها آنقدر گسترده بود که سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی بلافاصله با صدور اطلاعیهای، اصالت این تعرفه را تکذیب و اعلام کرد که هیچگونه افزایش رسمی در قیمت نان تصویب نشده است و اخبار منتشرشده در این باره فاقد اعتبار است و صرفاً سبب تشویش اذهان عمومی شده است.
با این حال، اگرچه به ظاهر نرخ نان ثابت مانده، اما مشاهدات میدانی خبرنگار ما و گلایههای مردمی، حاکی از واقعیتی متفاوت است.بسیاری از شهروندان میگویند: برخی نانواییها، خودسرانه قیمت نان را افزایش دادهاند، بهویژه نانواییهای آزادپز که خارج از دایره قیمتگذاری یارانهای فعالیت میکنند.
از سوی دیگر، نانهایی که با نرخ مصوب عرضه میشود هم گاهی با کاهش وزن چانه یا افت کیفیت همراه شدهاند که در عمل قدرت خرید مردم را کاهش داده و نارضایتی عمومی را در پی داشته است.این اتفاقات در شرایطی رخ میدهد که نان برای بسیاری از خانوارها و بهویژه اقشار کمدرآمد نه فقط یک کالای مصرفی بلکه یکی از اقلام اصلی و مهم سبد معیشتی به شمار میرود که در چنین شرایطی حتی کوچکترین تغییر در قیمت یا کیفیت نان، میتواند به شکل مستقیم بر معیشت مردم تأثیر بگذارد.برای ترسیم دقیقتر واقعیت، به میان مردم و نانوایان شهر رفتیم و پای صحبتهای آنها نشستیم.
یکی از شهروندان ارومیهای در گفتگو با خبرنگار ما اظهار میدارد: نان مثل کالای لوکس شده است قبلاً با ۱۰هزار تومان برای یک وعده خانوادهام نان میخریدم که الان باید ۲ برابر آن بپردازم و بعضی نانواییها هم نان را کمپخت میکنند تا وزنش بیشتر شود!
وی میافزاید: من کارگرم و هر روز باید چند عدد نان بخرم و وقتی قیمت آن بالا میرود، روی بقیه خریدها هم تأثیر میگذارد. مسئولان باید توجه کنند که خوردن نان برای ما مثل تنفس هواست، بنابراین نمیشود آن را حذف کرد .
خانمی که در صف نانوایی ایستاده است، هم میگوید: درآمدهای ما تغییری نکرده، ولی نان و همه اقلام غذایی گران شده است. هر نانوایی هم نان را به قیمت دلخواه میفروشد. ما نمیدانیم به کدام نرخ اعتماد کنیم.
انتظار داریم دولت نظارت بیشتری داشته باشد.جوانی که به گفته خودش شاغل در بخش خدمات است، تأکید میکند: ما از نانوایان گلهای نداریم، آنها هم تحت فشارهستند، اما مردم هم واقعاً در تنگنا قرار دارند و وقتی همه هزینهها بالا رفته، قدرت خرید مردم کاهش یافته است و نرخ نان نباید بیش از این سنگین شود.افزایش هزینههای تولید، کاهش یارانهها و ناهماهنگی در سیاستهای اقتصادی سبب شده است نانوایان و مردم در دو سوی یک معادله نابرابر قرار بگیرند. نانوایان هم از سوی دیگر از افزایش هزینهها، حذف برخی حمایتها و فشارهای اقتصادی سخن میگویند. هزینه بیمه، حقوق کارگران، قیمت مواد اولیه و عدم پرداخت بموقع یارانهها از سوی دولت، آنها را به سوی تصمیمات ناهمسو با قانون سوق داده است.
یکی از نانوایان خیابان باکری میگوید: ما نانوایان همیشه در خط مقدم تأمین قوت غالب مردم هستیم اما الان فشار زیادی بر روی ما است. با حذف معافیت بیمهای برای کارگاههای زیر ۵ نفر، باید حق بیمه کامل را پرداخت کنیم در حالی که درآمد نانوایان تغییری نکرده است که اگر این روند ادامه داشته باشد، یا باید نیروهایمان را تعدیل کنیم یا قید بیمه آنان را بزنیم .
وی ادامه میدهد: از سال گذشته قرار بود یارانه نان بر اساس فروش از طریق سامانه "نانینو" پرداخت شود، اما امسال هنوز هیچ مبلغی به ما پرداخت نشده و در عین حال، هزینههای ما در حال افزایش است، از آرد و مایه خمیر گرفته تا حقوق کارگران و حاملهای انرژی.
نانوای دیگری هم در اینباره میافزاید: همه اقلام گران شده، اما نرخ نان ثابت مانده است. آزادپزها دستکم میتوانند قیمت نان را بالا ببرند، ولی ما که دولتی پز هستیم، با این نرخ نمیتوانیم ادامه دهیم. از مسئولان انتظار داریم واقعبینانه با ما برخورد کنند.
وی اظهار میدارد: نمیخواهیم کارگرانمان را بیمهنشده نگه داریم یا بیکارشان کنیم، اما وقتی هزینهها به این شدت افزایش و حمایتها کاهش یافته است، دیگر توان ادامه کار برای بسیاری از همکاران باقی نمانده است.نانوایان ارومیه خواهان بازنگری فوری در نرخ نان و همچنین تجدیدنظر در اجرای بخشنامه تأمین اجتماعی هستند، تا بتوانند در شرایط فعلی اقتصادی به فعالیتهای خود ادامه دهند، بدون آنکه حقوق کارگران نادیده گرفته شود یا کیفیت خدمات کاهش یابد.
اظهارات رئیس اتحادیه نانوایان ارومیه
جواد نجفیان رئیس اتحادیه نانوایان ارومیه میگوید: با افزایش چندبرابری هزینههای تولید و حذف حمایتهای دولتی، نانوایان در وضع زیاندهی قرار گرفتهاند و افزایش قیمت نان در امسال اجتنابناپذیر است.
وی تأکید میکند: امسال حق بیمهها ۳ برابر سال قبل افزایش یافته است و دولت هم حمایتهای قبلی خود را برداشته است که در چنین شرایطی، فعالیت برای بسیاری از واحدهای نانوایی با زیان همراه شده و ادامه کار به شکل سابق را ناممکن کرده است.
رئیس اتحادیه نانوایان ارومیه با اشاره به وضع نانواییهای آزادپز اضافه میکند: قیمت هر کیسه آرد ۴۰کیلویی برای این واحدها از ۶۴۰هزار تومان به یک میلیون و ۲۰۰هزار تومان افزایش یافته است. برخی از این نانواییها برای پیشگیری از ضرر، اقدام به افزایش قیمت کردهاند، اما این افزایشها خودسرانه بوده است و اتحادیه آن تأیید نمیکند.
وی با تأکید بر این که تاکنون هیچ تعرفه رسمی جدیدی برای نان تصویب و اعلام نشده است، یادآور میشود : هیچ نرخنامهای را تأیید نمیکنیم و هرگونه انتشار تعرفه جدید نان تا به امروز غیررسمی و فاقد وجاهت قانونی است، بنابراین باید جلسهای در قالب کارگروه آرد و نان برگزار شود که در آن، تصمیم نهایی درباره نرخ جدید نان اتخاذ خواهد شد.
نجفیان ادامه میدهد: پیشبینی ما این است که با توجه به شرایط موجود اقتصادی ، نرخ نان صد در صد افزایش خواهد یافت. با این حال، تصمیم نهایی پس از بررسیهای تخصصی و تصویب در کارگروه مربوطه اعلام میشود.
رئیس اتحادیه نانوایان ارومیه تأکید میکند: اطلاعرسانی دقیق و رسمی درباره نرخ نان فقط از طریق مراجع قانونی و پس از جمعبندی در نشستهای کارشناسی اجرا میشود.
