فرانسوا دُسه، باستانشناس فرانسوی و پژوهشگر برجسته تمدنهای خاورمیانه، در گفتوگویی با «میراثآریا» با تاکید بر جایگاه کلیدی ایران در تاریخ بشر گفت: «شهرنشینی، کشاورزی، دامداری، فلزکاری و نگارش، همگی برای نخستینبار از دل این سرزمین برخاستهاند و این، برای هر ایرانی باید مایه غرور و هویت ملی باشد.»
دُسه که سالهاست در ایران زندگی و پژوهش میکند، ایران را بخشی جـداییناپـذیر از خاستگاه تمدن بشری خواند و افزود: «تحول در شیوههای معیشتی مانند دامداری و کشاورزی حدود ۱۰هزار سال پیش در جغرافیایی که امروز ایران، جنوب ترکیه و فلسطین را شامل میشود، آغاز شد؛ در حالیکه اروپا چند هزار سال بعد به این مرحله رسید. خاورمیانه، نقطه شروع تاریخ تمدن بشر است.»
این پژوهشگر فرانسوی که تحصیلات خود را در دانشگاه تولوز و سپس در پاریس ادامه داده، درباره انگیزهاش برای حضور میدانی در ایران گفت: «نمیخواستم صرفاً از کتابخانههای اروپا درباره خاورمیانه تحقیق کنم. میخواستم در دل ماجرا باشم؛ در مواجهه مستقیم با آنچه بر تاریخ انسان تأثیر گذاشته. از همین رو ایران را انتخاب کردم؛ چون در قلب آن تمدن تاریخی قرار دارد.»
وی با بیان اینکه شهرنشینی و ساختارهای اجتماعی اولیه از خاورمیانه به دیگر مناطق جهان منتقل شد، تاکید کرد: «اولین مدلهای دولت و زندگی اجتماعی در این منطقه شکل گرفت. آثار تاریخی ایران از چنان عمق و عظمت برخوردارند که نمیتوان آنها را نادیده گرفت. هنوز هم وقتی به موزه لوور میروم و به اشیای ایرانی نگاه میکنم، حس غرور و احترام عجیبی به من دست میدهد.»
دُسه همچنین درباره نخستین ارتباط خود با ایران گفت: «در سال ۲۰۰۳و در دوران تحصیل در پاریس، مطالعاتم را روی تاریخ ایران متمرکز کردم. اما هیچ ارتباطی در ایران نداشتم تا اینکه با ژان پرو، رئیس سابق گروه باستانشناسی شوش آشنا شدم. او مرا به دکتر یوسف مجیدزاده معرفی کرد و گفت: بلیت بگیر و برو جیرفت، آنجا منتظر تو هستند. همان سفر، نقطه عطفی در زندگی من شد.»
او با تاکید بر اهمیت کاوشهای باستانشناسی ایران در پاسخ به پرسشهای بنیادین تاریخ بشر گفت: «در طول کاوشها هزاران لوح میخی و اسناد مکتوب کشف شدهاند که اطلاعات بیسابقهای درباره حکومتداری، اقتصاد، زبان و دین به دست میدهند. ایران کلیدیترین نقش را در پاسخ به رازهای تاریخ دارد.»
در پایان، این پژوهشگر فرانسوی خاطرنشان کرد: «خاورمیانه و بهویژه ایران، بستر پیدایش بسیاری از نخستینهای تمدنی جهان بوده است. آنچه جهان مدرن امروز به آن افتخار میکند، ریشه در همین سرزمین دارد. از شهر و صنعت گرفته تا فرهنگ نوشتاری و ساختار دولت، همه از این منطقه نشأت گرفتهاند. آینده مطالعات تمدن بدون ایران، غیرقابل تصور است.»
رونمایی از لوح ثبت جهانی
آیین «شب ثبتجهانی محوطههای پیش از تاریخ خرمآباد»، با حضور دست اندرکاران پرونده ثبت جهانی غارهای خرم آباد در موزه ملی ایران برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی وزارت میراثفرهنگی، مراسم «شب ثبتجهانی محوطههای پیش از تاریخ خرمآباد»، در تالار موزه ملی ایران با حضور علی دارابی، قائممقام وزیر و معاون میراثفرهنگی وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی، به همراه محمدحسن طالبیان، چهره شاخص و پیشکسوت میراثفرهنگی، محمدابراهیم زارعی، رئیس پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری و جمعی از چهرههای علمی و فرهنگی کشور از جمله مصطفی پورعلی، معصومه مصلی، علیرضا ایزدی، رسول وطندوست، سونیا شیدرنگ و علی دهباشی ، پژوهشگران، متخصصان و فعالان حوزه میراثفرهنگی برگزار شد.
علی دارابی در این آیین، ثبت جهانی دره خرمآباد را نتیجه همافزایی، تعاملات بینالمللی، و اهتمام ملی دانست و گفت: ثبت جهانی مکانهای پیش از تاریخ خرمآباد، در تراز یکی از مهمترین پروندههای باستانشناسی ایران، پیام روشنی به جهانیان دارد: ایران، تمدنی زنده، پویا و گفتوگوگر است.
وی با اشاره به ارزش علمی و فرهنگی این محوطهها ادامه داد: این ثبت جهانی، حاصل تلاش چندساله گروهی از پژوهشگران، باستانشناسان، مدیران ملی و استانی و همراهی هوشمندانه دستگاههای ذیربط بود. این رویداد فراتر از یک ثبت، نماد شکوفایی سرمایه فرهنگی کشور و گامی بزرگ در مسیر دیپلماسی فرهنگی ایران است.
دارابی با قدردانی از حمایتهای وزرای پیشین و کنونی میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی خاطرنشان کرد: اگر همراهی این مدیران دلسوز و فرهنگی نبود، شکلگیری این دستاورد ملی ممکن نمیشد. این ثبت، نتیجه یک اراده جمعی و نگاه تمدنمحور به مقوله میراث است.
در ادامه مراسم، محمدحسن طالبیان با اشاره به ابعاد فنی و علمی این پرونده، گفت: با بررسیهای گسترده میدانی، مطالعات تطبیقی، تحلیلهای زمینشناسی و مشارکت مجموعهای از نهادهای تخصصی، موفق شدیم پروندهای جامع برای ثبتجهانی غارها و درههای پیشتاریخی خرمآباد تدوین کنیم؛ اقدامی که همزمان وجهه علمی و فرهنگی کشور را ارتقا داد.
او افزود: ما هنوز از تمامی ظرفیتهای میراث جهانی بهرهبرداری نکردهایم. ثبت جهانی نه نقطه پایان، بلکه نقطه آغاز یک فرآیند فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و علمی است.
رسول وطندوست، استاد حفاظت و مرمت آثار تاریخی نیز در سخنانی تأکید کرد: میراث جهانی میتواند بستر شکلگیری مراکز تحقیقاتی بینالمللی و پژوهشهای عمیق تمدنی باشد. ثبت خرمآباد باید نقطه عزیمت ما برای تولید دانش بومی و جهانی در حوزههای انسانشناسی و باستانشناسی باشد.
در پایان این آیین، از لوح ثبت جهانی مکانهای پیش از تاریخ خرمآباد رونمایی شد و با اهدای تقدیرنامه، از تلاشهای مجموعه پژوهشگران و مدیران فعال در این پروژه ملی قدردانی به عمل آمد.
شما چه نظری دارید؟