علی البرزی - اطلاعات آنلاین: این روزها وضعیت پخت و عرضه نان در سطح شهر گلایه هایی را به همراه داشته است. براساس مشاهدات میدانی هر نانوایی با توجه به منطقه ای که در آن قرار گرفته است یک نرخ و یک نوع کیفیت را تحویل مشتری می دهد! این در حالی است که نه نان ها کیفیت مناسبی دارند و نه یک نرخ مشخص برای نان رعایت می شود، البته شوربختانه آنطور که باید نظارتی هم در حوزه قیمت و عرضه قوت غالب مردم انجام نمی شود!
موضوع نان به عنوان قوت غالب مردم آنقدر با اهمیت است که در سال هایی نه چندان دور آثار و نشانه هایی از این دغدغه مهم در فیلم های و سریال های تلویزیونی قابل مشاهده بود، گذری کوتاه به آرشیو رسانه ملی موید این مدعاست.
همچنان که در بخش هایی از سکانس یکی از فیلم های قدیمی، سنت خوب وزن کردن نان به زیبایی به تصویر کشیده شده است، در این تصاویر نان که از تنور در می آید قبل از پرداخت مبلغ توسط نانوا در کنار دخل نانوایی وزن می شود و کم و زیاد آن جبران می شود.
اما نکته قابل تامل دیالوگ بازیگران این فیلم درباره رفتار برخی از نانوا ها است!
*رفتار متفاوت نسل جدید نانواها با نان و مشتری
این روزها که بحث کیفیت و قیمت نان بار دیگر نقل محافل و رسانهها است و نظرات گوناگونی درباره عرضه نان به ویژه نان سنگک مطرح میشود، شاید مناسب باشد که گذری به تهران قدیم و اشارهای به سنتها و روشهای خوب کاسبی در روزگار قدیم داشته باشیم، سنتهایی که این روزها اثری از آنها مشاهده نمیشود!
یکی از سنتها و روشهای خوب نانواییها در گذشته، وزن کردن چانه (خمیر) قبل از پخت و وزن نان بعد از پختن بود، با این کار کمیت و کیفیت نان عرضه شده به مشتری بهتر و دارای وزن مشخص بود، نان که از تنور در میآمد قبل از پرداخت مبلغ مشتری، توسط نانوا در کنار دخل نانوایی وزن و کم و زیاد آن جبران میشد، موضوعی که مشخص نیست چرا در دهههای گذشته توسط صنف نانوا رعایت نمیشود و جالب اینجاست که الزام و نظارتی هم برای رعایت شدن آن وجود ندارد!
زمانی هم نان با کیفیت و هم تنور نانوایی در باورهای مردم محترم بود و شاید اگر بشنوید برای تنور نذر میکردند و یا باور داشتند هواکش آن باید سمت قبله باشد و به آن قسم میخوردند تعجب کنید یا اگر بشنوید مرمت آن نوعی نذر برای برآوردن حاجت بود برایتان عجیب باشد.
این باورها در میان مردم شهرهای گوناگون ایران با هم تفاوت داشت، اما بیشتر شهرها برای زدن اولین خمیر به تنور «بسمالله» میگفتند و صلوات میفرستادند و نانواهای قدیم معتقد بودند تنها باید نان با کیفیت از تنور نانوایی بیرون بیاید و در غیر این صورت جفا در حق مشتری و برکت نان است.
اما این روزها وضعیت نان در سطح برخی کلانشهرها به صورتی شده است که هر نانوایی با توجه به منطقهای که در آن قرار گرفته است یک نرخ و یک نوع کیفیت را تحویل مشتری میدهد و در حقیقت نه نانها کیفیت قدیم را دارند و نه یک نرخ مشخص برای نان رعایت میشود!
البته در این بین هنوز هم برخی نانواها و نانواییهای قدیم و در اصطلاح اصیل وجود دارند که به سنتهای قدیم وفادار هستند و نان با کیفیت به مردم عرضه میکنند، اما شواهد موجود نشان می دهد که این روزها وضعیت نان و کیفیت آن یکی از دغدغهها و مطالبات اصلی جدی مردم در شهرهای گوناگون است.
