علی بیگدلی کارشناس مسائل بینالملل در پاسخ به سوال اعتماد آنلاین درباره رد قطعنامه اخیر مبنی بر لغو دائمی تحریمهای سازمان ملل علیه کشورمان گفت: برای تصویب این قطعنامه، نیاز بود که حداقل از ۱۵ عضو دائمی و غیر دائمی شورای امنیت، تعداد قابل توجهی به آن رای مثبت دهند. بهویژه در شرایط کنونی که پیشبینی میشد کشورهای غربی نظیر آمریکا، انگلیس و فرانسه به این قطعنامه رای منفی بدهند، ناکامی این قطعنامه در کسب رای مثبت، امری قابل پیشبینی بود.
او در ادامه افزود: این قطعنامه آخرین سنگر ایران در برابر فعالسازی مکانیزم ماشه بود و حالا تا ششم مهرماه (پایان سپتامبر و آغاز اکتبر)، ایران فرصت دارد تا پرونده خود را در شورای امنیت پیگیری کند. در این فاصله کوتاه، سفر رئیسجمهور ایران به نیویورک و سخنرانی او در مجمع عمومی سازمان ملل میتواند فرصتی مهم باشد. این سفر، بهویژه در صورت همراه بودن با پیامهای جدید به کشورهای اروپایی، میتواند در تغییر روند وضعیت موجود موثر باشد.
بیگدلی تأکید کرد که بر اساس گزارشات کارشناسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ایران در تلاش است تا از فعال شدن مکانیزم ماشه جلوگیری کند. این پیام نشاندهنده این است که رئیسجمهور ایران باید پیامهای جدیدی برای کشورهای اروپایی ارائه دهد تا از این مکانیزم جلوگیری شود. اگر این پیامها ارسال نشود، این احتمال وجود دارد که ایران با شرایط مشابه زمان ریاستجمهوری احمدینژاد مواجه شود و نتواند در این فرصت باقیمانده به نتیجه مطلوب برسد، کشور ممکن است در یک بنبست دیپلماتیک قرار گیرد. در این صورت، اگر پرونده ایران به شورای امنیت ارسال شود، و اقدامات لازم در این زمینه انجام شود، ممکن است تحریمهای جدیدی علیه ایران وضع شود. بهویژه با توجه به مفاد فصل هفتم منشور ملل متحد و تفسیری که تحت ماده ۱۴۲ این منشور برای کشورهایی که امنیت و نظم بینالمللی را تهدید میکنند، در نظر گرفته شده است، احتمال تشدید تحریمها و حتی تهدید به استفاده از نیروی نظامی توسط آمریکا وجود دارد. در این صورت، آمریکا میتواند برای توجیه حمله نظامی به ایران، به توجیهات حقوقی جدیدی دست یابد.
بیگدلی همچنین بیان کرد که اگر ایران نتواند از این فرصتها به خوبی استفاده کند، بهویژه در شرایطی که در داخل کشور اختلافنظرهایی در رابطه با سیاست خارجی وجود دارد، ممکن است با یک بحران دیپلماتیک مواجه شود که نه تنها به تحریمهای بیشتر منجر میشود بلکه میتواند به تهدیدات نظامی نیز دامن بزند.
وی در پاسخ به سوالی در خصوص احتمال گزینه نظامی گفت: اگر پرونده ایران بعد از فعال شدن مکانیزم ماشه به شورای امنیت ارسال شود، این فرآیند معمولاً بین ده تا پانزده روز زمان میبرد. یعنی از زمانی که پرونده به شورای امنیت ارسال میشود، کمیسیونهای کارشناسی و وزارت خارجه باید به بررسی آن بپردازند. اگر این کمیسیونها نتوانند اقدامی برای توقف مکانیزم ماشه انجام دهند، پنج روز دیگر در شورای امنیت باقی میماند که برای بررسی بیشتر مورد بحث قرار گیرد. در صورتی که شورای امنیت این موضوع را تایید کند که مکانیزم ماشه فعال است، احتمالاً پرونده به فصل هفتم منشور سازمان ملل خواهد رفت.
بیگدلی تصریح کرد: در صورت پذیرش این مسئله، پرونده ایران احتمالاً تحت فصل هفتم منشور سازمان ملل قرار خواهد گرفت که به معنی تحریمهای گستردهتر از سوی تمامی کشورهای عضو سازمان ملل است. این مسئله همچنین دروازهای خواهد بود برای باز شدن راههای نظامی، به این معنا که فضا برای حمله نظامی به ایران آماده خواهد
