بهاءالدین خرمشاهی، نویسنده، مترجم و قرآنپژوه، با حضور در اولین قسمت فصل تازه «سپنج»، با اجرای علی درستکار در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چرا دین باید در خدمت اخلاق باشد، نه اخلاق در خدمت دین؟ گفت: ما هشتهزار نوع دین و مذهب داریم. اگر اخلاق بخواهد تابع دین باشد، پس باید تابع کدام دین باشد؟ اگر پیرو یکی از ادیان باشد، دیگر ادیان با آن به مخالفت برمیخیزند. بنابراین، این هشتهزار دین و مذهب باید پیرو اخلاق باشند زیرا اصول اخلاق، روشن و مشترک هستند؛ راستگویی، وفاداری و… در همه ادیان پذیرفته شده است و خیانت و دروغ در همهجا ناپسند است. با اخلاق میتوان رستگار شد، اما صرفاً با انجام آداب شریعت نمیتوان به رستگاری رسید. ایمان و عمل صالح همیشه در کنار یکدیگرند. ما از خاک آفریده شدهایم و به خاک نیز بازمیگردیم.
این قرآنپژوه افزود: ما به این دنیا آمدهایم تا نیازها را حل کنیم، نه رازها را. اینکه چرا به دنیا آمدهایم و خداوند بلندمرتبه ما را چرا آفریده است، خود رازی است که از درک ما فراتر میرود. جهان پهناور پر از شگفتیهایی است که حتی از انسان نیز شگفتانگیزترند. اما چرا ما شگفتزده میشویم؟ شاید برای آنکه این شگفتیها ما را به اندیشیدن و حل مسئله برانگیزند.
وی در ادامه گفت: حافظ حدود ۲۵۰ غزل دارد که در اوج هستند، و ۲۵۰ غزل دیگرش در آن سطح نیستند. غزلهای کماهمیتتر، نه گمشده کسی هستند و نه حامل معنایی والا. اما شعرهای برتر حافظ هنوز هم برای روزگار ما تپنده و زندهاند.
خرمشاهی اظهار کرد: من بارها از استخارههای قرآنی و فالهای حافظ تکان خوردهام. در این میان باید بدانیم ما خودمان را به هرچه بفروشیم، سرانجام مغموم میمانیم. یک ساعت اندیشیدن، به اندازهی هفتاد سال عبادت ارزش دارد. این روزها مشغول خواندن کتاب آفرینش هستم و زمانم را برای اندیشیدن سپری می کنم این را هم باید بگویم که اگر اشک ما شور نبود، بینایی معنایی نداشت.
