اطلاعات نوشت: این روزها در حالی به جشن شب یلدا نزدیک می شویم که گزارش ها از نقاط مختلف کشور از افزایش لجام گسیخته قیمت میوه و آجیل در بازارها و خرده فروشی ها حکایت دارد.
یک هفته مانده به شب یلدا، بازار میوه و خشکبار روزهای به شدت پرتلاطمی را سپری می کند به نحوی که قیمت این اقلام هر روز در حال افزایش است و از سویی دیگر یک کالای مشخص با چند قیمت در اختیار مشتری قرار می گیرد.

گزارش خبرنگاران «اطلاعات» از مناطق مختلف کشورمان حاکی است  که بازار یلدا بیش از آن‌که شبیه یک محل خرید باشد، به فضایی برای تماشا و حساب‌وکتاب‌های ذهنی مردم بدل شده است؛ رفت‌وآمد فراوان و بساط‌ها چیده شده است، اما دست‌ها کمتر به سمت ترازو می‌رود.

بسیاری از خریداران مقابل میوه‌فروشی‌ها می‌ایستند، نگاهی به قیمت‌ها می‌اندازند و بی‌آنکه چیزی بخرند، مسیرشان را ادامه می‌دهند؛ شلوغی بازار میوه‌ها بیشتر ظاهری است و آنچه به چشم می‌آید، کاهش محسوس خریدهای واقعی است.

نگاه مردم به تابلو قیمت‌ها، ترکیبی از تعجب، ناباوری و گاه ناامیدی است. برخی زیر لب چیزی می‌گویند، برخی با فروشندگان چانه می‌زنند و عده‌ای هم به سراغ میوه‌هایی با کیفیت پایین‌تر می‌روند؛ میوه‌هایی که تا همین چند وقت پیش کمتر کسی حاضر بود آنها را انتخاب کند و بخرد.

بررسی‌های میدانی از بازار میوه یزد نشان می‌دهد که قیمت میوه‌های باکیفیت بالا به ارقامی رسیده که برای بسیاری از خانوارها، دور از دسترس است.

اکنون پرتقال درجه یک به قیمت حدود ۲۲۰هزار تومان در هر کیلو عرضه می‌شود و سیب درجه یک نیز بسته به نوع و کیفیت آن، بین ۱۴۰ تا ۱۷۰هزار تومان قیمت دارد. کیوی درجه یک در برخی میوه‌فروشی‌ها به قیمت بالاتر از ۲۰۰ هزار تومان فروخته می‌شود و حتی اقلامی مانند گوجه‌فرنگی و خیار درجه یک هم این روزها، با قیمت‌هایی بیش از ۶۰هزار تومان در بازار فروخته می‌شوند.

تغییر محسوس رفتار خریداران

یک میوه‌فروش باسابقه در این باره می گوید:  تا یکی دو سال قبل، بیشتر مشتریان ما به سراغ میوه‌های درجه یک می‌رفتند، اما حالا اولین سؤالشان درباره قیمت میوه است و طبیعتا به سمت میوه‌های درجه ۲ و ۳ هدایت می‌شوند.

وی ادامه می‌دهد: فروش میوه‌های باکیفیت بالا به‌طور محسوسی افت کرده و گاهی مجبوریم ساعت‌ها منتظر بمانیم تا چند کیلو از میوه‌های درجه یک فروخته شود. خیلی از مشتریان به صراحت می‌گویند که توان خرید میوه خوب را ندارند و ترجیح می‌دهند که مقدار کمتر یا کیفیت پایین‌تر آنها را بخرند.

یک شهروند یزدی هم می گوید: پیش از این، خرید میوه برای خانواده ما راحت بود و همیشه می‌توانستیم میوه‌های درجه یک و تازه بخریم، اما حالا با توجه به قیمت‌ها ناچاریم، بیشتر به سراغ میوه‌های درجه ۲ و ۳ برویم و حتی نمی‌توانیم همان مقدار سابق را خرید کنیم و به همین خاطر،  معمولاً تعداد یا حجم میوه‌ها را کاهش می‌دهیم تا از هزینه‌های ماهانه خانواده کم نشود.

دستور معاون اول رئیس جمهوری

معاون اول رئیس جمهوری در آستانه شب یلدا به نهاد های نظارتی ماموریت داد ضمن تشدید رصد اوضاع و احوال بازار ، برخورد قاطع با متخلفان را در دستور کار قرار دهند تا از گرانفروشی ها جلوگیری شود.

محمدرضا عارف دیروز   دستورات لازم به تولیدکنندگان و اصناف برای عرضه کالاهای مورد نیاز مردم با قیمت مناسب و به نهادهای نظارتی برای افزایش نظارت خود بر بازار و برخورد قاطع با معدود متخلفان صادر کرد.

وی در بخشنامه خود ‌تاکید کرد که از همه تأمین‌کنندگان کالاهای مورد نیاز مردم در این ایام انتظار می‌رود به روال گذشته کالاها را با قیمت مناسب در اختیار اصناف قرار دهند و اصناف هم مانند مناسبت‌های گذشته، کالاهای مورد درخواست مردم را با سودی عادلانه عرضه کنند.

معاون اول رییس‌جمهوری همچنین به نهادهای نظارتی از جمله اتاق اصناف، سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان و سازمان تعزیرات دستور داد که ضمن افزایش نظارت، با معدود فروشندگانی که شرایط و ضوابط را رعایت نمی‌کنند، برخورد قاطعی کنند.

برپایی جشنواره فروش

در همین حال اتاق اصناف ایران در آستانه فرارسیدن شب یلدا از برگزاری جشنواره فروش فوق‌العاده اصناف ویژه شب یلدا از ۲۵آذر تا ۳دی‌ ۱۴۰۴خبر داد.

عرضه‌کنندگان کالاها و خدمات پرتقاضا شامل آجیل و خشکبار، شیرینی، میوه و گل‌وگیاه تزئینی ویژه شب یلدا که قصد برگزاری حراج، جشنواره یا ارائه تخفیفات ویژه شب یلدا را دارند، می‌توانند با هماهنگی اتاق‌های اصناف سراسر کشور و با محوریت اتحادیه‌های صنفی منتخب در این جشنواره شرکت کنند.

این جشنواره در راستای برپایی نمایشگاهی به وسعت ایران و با هدف تنظیم بازار، جلوگیری از تخلفات احتمالی و صیانت از حقوق مصرف‌کنندگان در ایام منتهی به شب یلدا برگزار می‌شود.
اتاق اصناف ایران همچنین در اطلاعیه‌ دیگری به واحدهای صنفی عرضه‌کننده کالاها و محصولات ویژه شب یلدا اعم از فروشندگان آجیل و خشکبار، شیرینی، گل و میوه از اجرای طرح تشدید نظارت و بازرسی بر کالاهای شب یلدا خبر داد.

در بخشی از این اطلاعیه آمده است: با توجه به روزهای پایانی فصل پاییز و فرا رسیدن شب یلدا و به تبع آن افزایش تقاضا برای برخی کالاها از جمله خشکبار، میوه، شیرینی، گل و نظر به اینکه احتمال افزایش بی‌رویه قیمت این گونه اجناس به صورت غیرمتعارف در بازار متصور است، لذا در راستای کنترل و مدیریت بهینه بازار، صیانت از حقوق مصرف‌کنندگان و همچنین ممانعت از سوءاستفاده سودجویان، با تعامل و هم‌افزایی در استفاده از ظرفیت‌های قانونی بازرسین اصناف و اتحادیه‌های صنفی، پایش و نظارت دقیق بر شبکه صنفی عمده‌فروشی و خرده‌فروشی در فضای حقیقی و مجازی از ۲۰آذر تا ۳دی‌ ۱۴۰۴در دستور کار بازرسان اصناف قرار گرفته است.

در این طرح بازرسی، نظارت بر رعایت ضرایب سود مصوب، نصب برچسب، ارائه کالای با کیفیت مطلوب و پرهیز از گرانفروشی و کم‌فروشی از سوی فروشندگان آجیل و خشکبار، شیرینی، گل و میوه مورد تاکید بازرسان خواهد بود و با متخلفان برخورد قاطع و بازدارنده انجام خواهد شد.