مقاومسازی مسکن روستایی در آذربایجان غربی به دلایل متعدد اهمیت بالایی دارد. این داستان به دلیل جغرافیا و اقلیم خاص خود، به طور مداوم با چالشها و آسیبهای طبیعی مواجه است و با توجه به جمعیت بالای روستائیان و وابستگی آنان به زمین و منابع طبیعی، ضروری است که مسکن آنها به گونهای احداث شود که در برابر بلایای طبیعی مقاوم باشد .
از آنجایی که آذربایجان غربی، بافت تاریخی و فرهنگی غنی دارد، مسکن روستایی بخش مهمی از هویت این استان را شکل میدهد، مقاومسازی این نوع مسکن نه فقطبه حفظ این فرهنگ و هویت کمک میکند، بلکه میتواند به افزایش کیفیت زندگی ساکنان روستاها هم منجر شود و علاوه بر این، مقاومسازی مسکن میتواند به کاهش مهاجرت روستاییان به شهرها کمک کند و کمتر به فکر ترک محل زندگی خود باشند که این موضوع به حفظ جمعیت روستایی و توسعه پایدار هم کمک خواهد کرد.
اما متاسفانه مقاومسازی مسکن روستایی در آذربایجان غربی همچنان با چالشهای جدی روبروست و آنطور که باید مورد توجه قرار نگرفته است که این کمتوجهی در کمبود منابع مالی، مشکلات اقتصادی، عدم آگاهی و حتی مسائل فرهنگی و اجتماعی ریشه دارد که در این میان، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به عنوان متولی اصلی مقاومسازی مسکن روستایی نقش کلیدی ایفا میکند، اما به تنهایی قادر به پاسخگویی به حجم گسترده نیازها نیست و نیازمند مشارکت بیشتر خیران است که به گفته مدیرکل بنیاد مسکن آذربایجان غربی متاسفانه مشارکت آنان در این پروژهها هم در حد مطلوب نبوده و در جذب و بهرهگیری موثر از ظرفیتهای خیران موفق عمل نشده است.
علیرضا مقدم، با حضور در دفتر نمایندگی روزنامه اطلاعات در آذربایجان غربی میگوید: بنیاد مسکن بعد از فرمان تاریخی حضرت امام راحل در ۲۱ فروردین ۱۳۵۸ با هدف تامین مسکن محرومان و موضوعات مرتبط با خانهدار شدن مردم تاسیس شد. هر چند هر کدام از طرحها، دستاوردهایی برای نظام و مردم داشته است،ولی با آرمان امام (ره) فاصله داریم و بدمسکن یا بیمسکن بودن عمده روستاییان نشاندهنده این است که نتوانستهایم مسیر مشخص شده را به درستی طی کنیم.
وی با اشاره به این که در فرمان تاریخی امام (ره) مسیر کاملا مشخص است، می افزاید: باید براساس این نقشه راه و همکاری سایر دستگاههای اجرایی به سمت تولید مسکن برای محرومان برویم .مقدم با تأکید بر این که عقبافتادگی آذربایجان غربی در مقاومسازی مسکن روستایی در وضع حادی قرار دارد، میافزاید: ۳۶ درصد واحدهای مسکونی در روستاهای آذربایجان غربی مقاومسازی شده و این درحالی است که میانگین کشوری ۵۵ درصد است.
وی با بیان این که عمده مشکلات مربوط به روستاهای جنوب استان است که اهل تسنن به دلیل اعتقادات مذهبی از دریافت وامهای بانکی خودداری میکنند، هر چند که این فرهنگ اکنون در مقایسه با سالهای گذشته تغییر یافته است اما با شرایط دلخواه فاصله داریم و میطلبد که این فرهنگ نهادینه شود که تامین مسکن هم ضروری است.
مقدم ادامه میدهد: یکی دیگر از دلایل عدم استقبال روستاییان برای مقاومسازی خانههایشان وضع اقتصادی آنها است، به طوری که روستاییان به این دلیل حتی از وام مسکن روستایی که ۵ درصد است استقبال نمیکنند و بنابراین نیازمند کمکهای بلاعوض هستیم.
وی به نقش خیران اشاره و تاکید میکند: مشارکت آنان با تامین منابع لازم مالی ، به بنیاد مسکن این امکان را میدهد تا سرعت بیشتری در اجرای طرحهای ساخت و ساماندهی مسکن در مناطق محروم داشته باشد .
مقدم ادامه میدهد: در آذربایجان غربی به علت کمکاری، عدم پیگیری و اطلاعرسانی به مردم در تامین مشارکتهای مردمی موفق عمل نکردهایم و نتوانستهایم خیران را شناسایی کنیم.
مسکن ضروری ترین نیاز محرومان است
وی با اشاره به این که جلوه اصلی کمک حساب ۱۰۰امام (ره) در تأمین مسکن روستایی نهفته است، میگوید: تمامی نیکوکاران باید دست به دست هم دهند و برای تأمین مسکن نیازمندان تلاش کنند تا این ضروریترین نیاز محرومان جامعه بر زمین نماند.
مقدم سپس از ساخت ۵۰ واحد مسکن محرومان با حساب ۱۰۰ امام راحل در استان خبر میدهد و سپس میگوید: ۴۰ میلیارد ریال کمکهای نقدی و ۳۰ میلیارد ریال کمکهای غیرنقدی از طریق حساب ۱۰۰ امام راحل با همراهی نیکوکاران استان به مسکن محرومان کمک شده است.
مدیرکل بنیاد مسکن آذربایجان غربی، تأکید میکند: اعتبارات مسئولیتهای اجتماعی نفت، معادن و مناطق آزاد با همراهی شبکه بانکی میتواند در تامین مسکن ما را یاری کند اما این موضوع تاکنون در استان پیگیری نشده است.به گفته وی، امسال ۲۰ هزار نفر برای دریافت تسهیلات کمبهره مقاومسازی مسکن روستایی به بانکهای استان معرفی شدهاند که از این تعداد بیش از ۱۵هزار نفر موفق به عقد قرارداد و دریافت وام شدهاند.
مقدم با بیان این که برای دریافت این تسهیلات که به مبلغ ۳۵۰میلیون تومان و با سود ۵ درصد ارائه میشود سقف خاصی در نظر گرفته نشده است، میافزاید: متقاضیان مناطق روستایی و شهرهای زیر۲۰ هزار نفر جمعیت میتوانند به بانکها مراجعه کنند و اکنون ۹۳هزار و ۲۸۱واحد مسکونی روستایی در مناطق مختلف استان و ۱۱هزار و ۷۴۹واحد در شهرهای زیر ۲۵هزار نفر جمعیت با استفاده از تسهیلات مقاومسازی شدهاند.
در مجموع، وضع مقاومسازی مسکن روستایی در آذربایجان غربی نشاندهنده عقبماندگی جدی و نیاز مبرم به اقدامات گسترده است.جبران این کمبودها و رسیدن به اهداف تعیینشده صرفا با اتکا به بودجههای دولتی و منابع بنیاد مسکن امکانپذیر نیست و از این رو مشارکت خیرین، به عنوان یک رکن کلیدی در تسریع روند مقاومسازی مسکن روستایی ضروری و اجتنابناپذیر است. بیتردید همکاری مؤثر بنیاد مسکن و خیرین، تضمینکننده تحقق اهداف و برنامهها در زمینه مقاومسازی مسکن روستایی و ارتقای کیفیت زندگی روستائیان آذربایجان غربی خواهد بود.