اختتامیه نخستین جشنواره مجازی حکیم ابوالقاسم فردوسی، به همت مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی در تماشاخانه سنگلج برگزار شد.

به گزارش ایبنا، در این مراسم محمدجعفر یاحقی عضو پیوسته فرهنگستان زبان فارسی به اهمیت حفظ و گسترش فرهنگ ایرانی از طریق روایت و نقالی و نیاز به نوآوری در این زمینه برای جذب نسل‌های جدید پرداخت.
وی تصریح کرد: این جشنواره فرصت مغتنمی است برای نوجوانان و جوانان تا عرصه را در میدان‌های مختلف برایشان باز کند. در طول تاریخ، روایت‌های شاهنامه از طریق راویان و نقالان به مردم منتقل شده و فرهنگ و هویت ملی را تقویت کرده‌است .
این استاد زبان فارسی در این باره توضیح داد: به طور کلی ما دو نوع روایت داریم؛ یکی روایت‌های مستقیم از شاهنامه، که در جمع‌های ادبی و فکری خوانده می‌شود و دیگری روایت‌هایی که به طور عامیانه‌تر و با تخیل و خلاقیت به داستان‌ها افزوده شده‌اند .وی با اشاره به هوش مصنوعی گفت: باید به سلاح هوش مصنوعی تجهیز شویم. شاهنامه‌خوانی یک سنت تاریخی است. شاهنامه به معنای عام تاریخ است. کلیت آنچه که در شاهنامه هست به ایران محدود نیست و کل بشریت را در بر می‌گیرد.
یاحقی بر اهمیت روایت و نقالی در فرهنگ ایرانی و تأثیر آن بر نسل‌های مختلف، به ویژه در زمینه شاهنامه و داستان‌های ایرانی تأکید کرد و افزود: سنت نقالی باید حفظ و به‌روز شود. قصه‌ها و اساطیر ایرانی، به‌ویژه داستان‌های شاهنامه، مورد بی‌توجهی قرار گرفته و به‌عنوان «افسانه» تلقی شده‌اند .
این پژوهشگر گفت: نسل جوان باید فرهنگ و هویت خود را بشناسد و نسبت به آن آگاهی پیدا کند. امید دارم هنرمندان و فعالان فرهنگی بتوانند با نوآوری در روایتگری، نسل جوان را به سمت این فرهنگ غنی جلب کنند و به این ترتیب، فرهنگی مستقل و پایدار را در دنیای مدرن ترویج دهند.
در این همایش بهمن نامورمطلق نیز به بررسی شاهنامه به‌عنوان یک اسطوره آسیایی پرداخت و گفت: شاهنامه صرفاً مجموعه‌ای از شخصیت‌ها نیست، بلکه یک روایت الگو و تکثیرشده است که به‌واسطه روایت‌هایش، هویت‌ جامعه ایرانی را می‌سازد.
او با استناد به تحقیقات خود و همکارانش در حوزه نشانه‌شناسی و تکثیر شاهنامه در هنر، ادبیات و فرهنگ، آن را «رمز کل» هویت ایرانی نامید و بر اهمیت شاهنامه در تعیین الگوی شهریاری و نحوه حکمرانی در جامعه ایرانی تأکید کرد و تأثیرات آن را در شکل‌گیری ارزش‌ها و باورهای فرهنگی توضیح داد.
نامورمطلق درباره مواجهه امروز مردم با شاهنامه گفت: شاهنامه فقط برای خواندن و نقد کردن نیست؛ بلکه برای اجرای الگوهای شهریاری و ایجاد الگوهای مناسب برای زندگی اجتماعی است و عامل حفظ هویت ایرانی در برابر تحولات فرهنگی و سیاسی در جهان اسلام است.
در این مراسم با حضور مسئولان و بزرگان ادب و فرهنگ از داوود فتحعلی‌بیگی، پیشکسوت هنرهای نمایشی آیینی به پاس یک عمر تلاش فرهنگی و هنری تجلیل شد. داوود فتحعلی‌بیگی گفت: هیچ وقت گمان نمی‌کردم شبی پیش بیاید که این‌گونه بزرگان فرهنگ و ادب و هنر ایران زمین از من، کوچک‌ترین سرباز مرزهای فرهنگی ایرانی، تقدیر کنند.
وی ضمن بیان دغدغه‌های خود در رابطه با حفظ و احیای هنرهای آیینی و سنتی ایران و ضرورت ایجاد شرایط به‌روز برای عرضه این هنرها، با توجه به چگونگی حفظ هنر نقالی در چین، از نبود چنین شرایطی در ایران ابراز تأسف کرد.
فتحعلی‌بیگی افزود: ایجاد فضا و بستر مناسب برای ترویج فرهنگ نه تنها موجب حفظ این هنرها می‌شود، بلکه رشد شخصیتی و آشنایی با فرهنگ ملی را برای جوانان و نوجوانان به ارمغان می‌آورد. برگزاری جشنواره‌های نمایش‌های آیینی‌سنتی، گشایشی در این زمینه بود اما برای پیشرفت این حوزه ضرورت همکاری بیشتر دولت و فرهیختگان فرهنگی در این زمینه لازم است.
در فرازی از این نشست، پیام دبیر این جشنواره جلال خالقی‌مطلق، شاهنامه‌پژوه و ایران‌شناس قرائت شد که در بخش‌هایی از آن آمده‌بود: نمی‌شود از ایران گفت و از شاهنامه نگفت؛ شاهنامه‌ای که از بیت اول تا بیت آخرش ستایش ایران است. شاهنامه‌پژوهی و تصحیح شاهنامه برای من هم از عشق به ایران ریشه می‌گیرد. درواقع شاهنامه برای من کار نیست، کارنامه است؛ شغل نیست، مشغله است.
وی افزود: همیشه برای ایرانی‌ها دو موضوع اهمیت داشته‌است؛ یکی توجه به میهن، فرهنگ و تاریخشان و دوم، توجه به زبان و ادبیات فارسی که بزرگ‌ترین پیام شاهنامه برای ایرانیان است و برای جهانیان هم توجه به انسانیت، عدل، داد، امنیت و اخلاقیات را دارد. البته پیامی که شاهنامه همیشه برای ایرانیان به‌صورت روزآمد دارد، توجه به سرزمین، زبان، فرهنگ و تاریخمان است.
این پژوهشگر و ایران‌شناس گفت: شاهنامه کهن‌ترین اثر شعر فارسی است که به‌طورکامل به دست ما رسیده است. می‌توان تأثیر بزرگ این کتاب را بر سراسر ادب فارسی حدس زد. نه‌تنها مورخان و فرهنگ‌نویسان و حماسه‌سرایان و مؤلفان کتب اخلاق، بلکه اکثر متفکران و شعرای بزرگ زبان فارسی، ازآن‌میان شیخ فریدالدین عطار، عمر خیام، شیخ اشراق سهروردی، مولانا، سعدی و حافظ، هریک به‌نحوی از شاهنامه تأثیر پذیرفته‌اند.
در انتهای این مراسم از برگزیدگان این جشنواره با اهدای جوایز تقدیر به‌عمل آمد.