سرویس شهرستانها: خلیج گرگان، گوهر آبی سرزمین گلستان در ساحل جنوبی دریای خزر زیر بار سنگین خشکسالی، آلودگی، سدسازی بیرویه و غفلت انسانی، در سکوتی غمانگیز به سمت نابودی حرکت میکند که نشان میدهد راهکارهای اتخاذ و اجرا شده برای نجات آن، تاکنون ثمربخش نبوده است و باید از دانش روز بهره گرفت، نه روش های قدیمی و ناکارآمد !
مرگ خلیج گرگان، فقط یک مسأله محلی نیست بلکه هرگونه آسیب به آن زنجیره غذایی دریای خزر را با خطر جدی مواجه می کند و گونههای متخلف ماهی را به ورطه انقراض میکشاند و اکوسیستم کل منطقه را به مخاطره میاندازد.
کاهش سالانه ۱۲تا ۲۱سانتیمتر ارتفاع سطح آب دریای خزر ، کانالهای ارتباطی حیاتی مانند آشوراده و خوزینی را به رگهای خشکیدهای بدل کرده است و رودخانههای بالادست که زمانی خلیج را سیراب میکردند، تحت فشار سدسازیهای بیرویه و کشاورزی آببر به جویبارهایی کمجان بدل شدهاند.
آلودگی، زخمی دیگر بر پیکر این پهنه آبی است، فاضلاب خام شهرها و پسابهای کشاورزی مملو از نیترات و فسفات، آب خلیج را مسموم کرده و اکسیژن را از ریه ماهیان ربوده است ،همچنین رسوبات ناشی از فرسایش خاک در بالادست، مانند خنجری کُند، عمق خلیج را کاهش داده و کانالهای آن را مسدود کرده است که این مشکلات، نه فقط حیات آبزیان ارزشمندی مانند ماهی خاویاری را تهدید میکند، بلکه زنجیره غذایی کل اکوسیستم خزر را در معرض خطر قرار داده است.
غفلت، خلیج را به کام نابودی میکشاند
عضو هیأت علمی دانشگاه منابع طبیعی گرگان در جلسه بررسی وضع خلیج گرگان از خطرات پیش روی این پهنه آبی می گوید و تأکید می کند: بیتوجهی به مسائل حوزههای آبخیز بالادست، هر تلاشی برای احیای خلیج را بیثمر خواهد کرد.
عبدالعظیم فاضل ورود فاضلاب، تغییر کاربری اراضی به سوی کشت محصولات پرآببر، ضعف در مدیریت آبخیزداری و انباشت رسوبات را از جمله معضلات اصلی خلیج گرگان می داند و می افزاید: مدیریت یکپارچه میان نهادهای مسئول، ساماندهی حوزههای آبخیز بالادست، احیای حقابه زیستمحیطی رودخانهها، پیشگیری از ورود فاضلاب، ترویج الگوهای کشت محصولات کمآببر، مهار فرسایش خاک و کاهش شوری آب خلیج گرگان برای نجات خلیج گرگان ثمربخش است.
حسین دهقان معاون شرکت آب منطقهای استان گلستان هم با تأکید بر رویکرد سناریو محور، پیشنهاد کرد که به جای تحلیلهای اقلیمی پرهزینه و نامطمئن، سناریوهایی بر اساس شرایط موجود تدوین شود.وی کیفیت آب خلیج را عاملی تعیینکننده در بقای آن دانست و خواستار پرهیز از طرحهای پیچیده و تمرکز بر
راهحلهای عملی شد.
گامهای دولت در مسیر نجات خلیج گرگان
معاون اداره کل حفاظت محیط زیست استان گلستان هم از عزم جدی دولت برای احیای خلیج گرگان خبر می دهد و با اشاره به دستور رئیسجمهوری مبنی بر اولویتبخشی به حفظ این اکوسیستم، بر اجرای طرحهایی مانند ماندآبی، احداث ایستگاه پمپاژ و عملیات آبگذاری تأکید می کند.وحید خیرآبادی همچنین به اختصاص ۳۰۰میلیارد ریال اعتبار برای طرح پمپاژ خلیج گرگان اشاره می کند که نشانه اهتمام ویژه دولت به این پروژه است.وی با تأکید بر ضرورت کاهش مصرف آب در بخشهای شهری، روستایی و صنعتی، از تدوین برنامه ملی تغییر اقلیم در چارچوب برنامه هفتم توسعه خبر داد و گفت: مدیریت بهینه منابع با توجه به امکانات موجود ضروری است.
شما چه نظری دارید؟