اگر می‌خواهید به‌طور دقیق و از طریق بررسی آمارها و گزارشات واقعی بدانید که احتمال سقوط هواپیما چقدر است؟ و با توجه به این آمار اصولاً پرواز کردن شیوه امنی برای سفر به‌حساب می‌آید یا خیر، این مطلب مخصوص شما است. در اینجا با مرور آمار سوانح هوایی و گزارشات سقوط هواپیما در ایران و جهان می‌خواهیم به‌طور واقع‌بینانه احتمال سقوط هواپیما و میزان امن بودن سفر هوایی را بسنجیم.

آمار سوانح هوایی در جهان

اگرچه نمی‌توان به‌طورکلی آمار یکپارچه و دقیقی از سوانح جهانی در تمامی کشورهای دنیا به دست آورد، اما با استناد به گزارش‌های رسمی که سازمان‌های مرتبط با صنعت هوانوردی درباره سوانح هوایی در کشورهای پیشرو در این صنعت، می‌توان به یک دید کلی درباره میزان وقوع حوادث هوایی به‌ویژه موارد سقوط هواپیما در جهان دست پیدا کرد. بگذارید آمارهای رسمی کشور آمریکا به‌عنوان یکی از مقاصدی که بیشترین میزان پرواز را در طول روز دارد، بررسی کنیم. طبق آمار NTSB و ICAO، در دهه ۹۰ میلادی نرخ سوانح هوایی در ایالات متحده برای هواپیماهای تجاری (Part 121) حدود ۱ تا ۲ حادثه مرگبار در هر یک میلیون پرواز بوده است. امروزه این عدد کمتر از ۰.۳ حادثه مرگبار در هر میلیون پرواز است.

روند نزولی آمار سوانح هوایی در جهان برای آن‌هایی که در خرید بلیط هواپیما تردید دارند یک نشانه خوب تلقی می‌شود و به معنای آن است که امروزه با توجه به پیشرفت تکنولوژی و البته آموزش‌های حرفه‌ای خلبانان و کادر پرواز احتمال سقوط هواپیما نیز در مقایسه با گذشته به طرز قابل‌توجهی کمتر شده است.

آمار سوانح هوایی در پروازهای ایران

در مقایسه با کشورهای پیشرفته که روند سوانح هوایی در آن‌ها به‌طور چشم‌گیری کاهش یافته، وضعیت در ایران تفاوت‌هایی دارد. هرچند آمار سوانح هوایی در کشورمان در مجموع بالا نیست، اما به دلیل محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها، نوسازی ناوگان هوایی با چالش‌هایی روبرو بوده است. همین موضوع می‌تواند در افزایش فرسودگی برخی هواپیماها و دشواری در تأمین قطعات و خدمات فنی نقش داشته باشد. با این حال، طبق آمارهای رسمی، سالانه حدود ۱۵۰ هزار پرواز داخلی و بین‌المللی در ایران انجام می‌شود و در بازه سال‌های اخیر، تنها چند مورد سانحه جدی گزارش شده است که نشان‌دهنده نرخ پایین وقوع حادثه نسبت به حجم پروازها است. این عدد به‌مراتب کمتر از ۰.۱ درصد بوده و از نظر آماری، پرواز در ایران نیز همچنان یکی از امن‌ترین شیوه‌های سفر به شمار می‌رود.

سطح ایمنی سفر به شیوه هوایی

با توجه به آمارهای ارائه‌شده از تعداد دفعات سقوط هواپیما و سوانح هوایی، در سال‌های اخیر سوانح هوایی در تمامی جهان به طرز قابل توجهی کاهش پیدا کرده است. به‌طوری‌که تحقیقات موسسه فناوری ماساچوست (MLT) نشان می‌دهد که با در نظر گرفتن تمامی پروازهای دنیا، احتمال مرگ‌ومیر در اثر حادثه هوایی و سقوط هواپیما در هر پرواز تنها ۱ در ۱۳.۷ میلیون پرواز است. با توجه به این موضوع باید گفت برخلاف باور نادرستی که عده‌ای درباره ناامن بودن پرواز دارند، شیوه سفر هوایی هنوز هم امن‌ترین روش برای سفر کردن است. شاید منشاء باورهای نادرست درباره بالا بودن میزان احتمال سقوط هوا را باید ناشی از این موضوع دانست که معمولاً اخبار سقوط هواپیما تأثیر زیادی بر روی افکار عمومی دارد و تا مدت‌ها در خاطر افراد می‌ماند. درصورتی‌که آمار سقوط هواپیما به نسبت تعداد پروازها بسیار ناچیز است و تصادفات جاده‌ای در مقابل آن آمار بسیار بالاتری را دارد.

خطرناک ترین مرحله در پرواز

طبق آنچه کارشناسان فنی در حوزه هوانوردی اعلام می‌کنند دو مرحله از هر پروازی را می‌توان جزو بحرانی‌ترین و حساس‌ترین مراحل پرواز دانست و آمارها نشان می‌دهد که بیشترین حوادث هوایی در این دو مرحله از پرواز رخ می‌دهند. اولین مرحله بلافاصله بعد از بلند شدن هواپیما از زمین که اصطلاحاً به آن زمان تیک آف می‌گویند و مرحله دوم نیز لندینگ یا زمان فرود هواپیما است. معمولاً درصورتی‌که در این دو مرحله حادثه‌ای برای هواپیما اتفاق نیافتد، دوره بحرانی پرواز طی شده است و احتمال سقوط هواپیما بسیار کم می‌شود.

ایمن ترین صندلی های هواپیما

تا اینجا فهمیدیم احتمال سقوط هواپیما در طول پرواز بسیار پایین است، بااین‌وجود اگر به دنبال آن هستید تا در امن‌ترین نقاط هواپیما و ایمن‌ترین صندلی‌ها پرواز کنید باید بگوییم معمولاً صندلی‌های میانی هواپیما و همچنین صندلی‌هایی که در قسمت عقب هواپیما قرار دارند ازنظر ایمنی در سطح بالاتری قرار دارند. مسافرانی که در این بخش‌های هواپیما می‌نشینند در صورت وقوع سوانح هوایی احتمال بیشتری برای زنده ماندن و فرار از موقعیت دارند. بنابراین اگر با ایرلاین‌هایی سفر می‌کنید که امکان انتخاب شماره صندلی را به شما می‌دهند، بهتر است صندلی‌های ردیف جلویی هواپیما را انتخاب نکنید و به سراغ ردیف‌های آخر یا میانی بروید.

کلام پایانی

برخلاف تصور رایج درباره خطرناک بودن سفرهای هوایی، بررسی آمارهای بین‌المللی نشان می‌دهد که احتمال سقوط هواپیما در هر پرواز حدود ۱ در ۱۳.۷ میلیون است؛ رقمی که این شیوه سفر را در زمره ایمن‌ترین روش‌های حمل‌ونقل قرار می‌دهد. کاهش مداوم سوانح در سطح جهانی، نتیجه پیشرفت‌های فنی، آموزش‌های تخصصی خلبانان و ارتقای استانداردهای ایمنی است. هرچند در ایران به دلیل چالش‌های ناشی از تحریم‌ها، نوسازی ناوگان با محدودیت‌هایی همراه بوده، اما با توجه به حجم پروازهای سالانه و تعداد اندک سوانح، می‌توان گفت پروازهای داخلی نیز از سطح ایمنی مطلوبی برخوردارند. بنابراین اگر اضطراب پرواز دارید، بهتر است به جای تصور خطر، به آمارها تکیه کنید و با خیال راحت از سفر هوایی خود لذت ببرید.