اطلاعات نوشت: در حالیکه سیبهای رنگارنگ روی درختان باغهای آذربایجانغربی باقی مانده است، رقبای منطقهای همچون افغانستان و ترکیه بازارهای سنتی ایران را تصاحب کردهاند که به گفته کارشناسان این موضوع نتیجه سیاستهای ارزی و صادراتی اشتباه بوده که امروز هزاران باغدار را با مشکل فروش مواجه کرده است.
آذربایجان غربی با تولید سالانه بیش از یک میلیون تن سیب درختی، قطب اصلی این محصول در کشورمان به شمار میرود. با این حال، افزایش بیرویه سطح زیرکشت، فشار فزاینده بر منابع آبی و مهمتر از همه، مساله لاینحل پیمانسپاری ارزی، روند صادرات را کند کرده و موجب زیان کشاورزان شده است.
فعالان بخش خصوصی نسبت به تداوم موانع صادراتی صادرکنندگان سیب درختی نسبت به تداوم اجرای سیاستهای ارزی فعلی، بهویژه الزام بازگشت ارز حاصل از صادرات، هشدار دادهاند.
خطر از دست رفتن بازارهای خارجی
کشورهایی نظیر عراق، افغانستان، پاکستان و هند از مهمترین مقاصد صادرات سیب ایران هستند اما در پی محدودیتهای ارزی، رقبایی مانند ترکیه، چین و هند در حال تصاحب این بازارها هستند.کارشناسان اقتصادی هشدار میدهند که تداوم این روند، منجر به کاهش جدی سهم ایران در بازارهای هدف خواهد شد.
رئیس اتحادیه واردکنندگان و صادرکنندگان محصولات کشاورزی آذربایجان غربیدر این باره می گوید: مشکلات بانکی و تحریمها هم سبب پیچیده شدن روابط تجاری با کشورهایی مانند هند شده است که برای حفظ این بازار مهم، نیاز به تحلیل بهروز و رایزنی فعال وجود دارد.
جعفر نیکزاد، با انتقاد از رعایت نشدن قانون تهاتر توسط وزارت جهادکشاورزی ، ادامه می دهد: قانون تهاتر که بر اساس آن صادرکنندگان میتوانند در قبال صادرات یک و نیم کیلوگرم سیب، یک کیلو موز یا محصولات استوایی وارد کنند، یک مشوق صادراتی برای صادرکنندگان است توسط وزارت جهادکشاورزی به درستی اجرا نمی شود و سهمیهها به افراد غیرواقعی تخصیص می یابد و صادرکنندگان واقعی در دریافت آن دچار مشکل هستند.
وی ادامه می دهد: افزایش تعهدات ارزی از ۶۰ به ۸۰ درصد، فشار زیادی به صادرکنندگان وارد کرده است که سبب محرومیت از وام بانکی و معافیت مالیاتی و همچنین حذف از چرخه تجارت خواهد شد.
به گفته نیکزاد، استفاده افغانستان از زیرساختهای ترانزیتی ایران برای صادرات به هند با تعرفه صفر، در حالی که ایران با تعرفه ۳۰ درصدی مواجه است، رقابت را نابرابر کرده و عملاً به ضرر صادرکنندگان ایرانی تمام شده است چرا که سبب کمبود کانتینر و افزایش کرایه حمل و نقل برای صادرکنندگان ایرانی می شود.
وی، پیشنهاد می کند بازارهایی همچون ترکیه در فهرست بازارهای هدف قرار گیرند تا از وابستگی به بازارهای سنتی کاسته شود.
کشاورزان قربانی می شوند
یک کشاورز ارومیهای به تسنیم می گوید: حرفه کشاورزی دیگر سودآور نیست. ما با تمامی مشکلات نظیر سرمازدگی، گرانی نهادهها و کمآبی کنار آمدهایم، اما بیتوجهی مسئولان ما را ناامید کرده است.وی می افزاید: تبدیل اراضی دیم در مناطق کوهستانی به باغات، سبب مصرف بیرویه منابع آب و تشدید بحران در مناطق پاییندست شده است. اگر نظارتی نباشد، با خشکی باغات، مهاجرت روستائیان و نابودی اقتصاد استان مواجه خواهیم شد.
از سویی دیگر نایب رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی آذربایجان غربی می گوید: تولید سیب در استان مطلوب است و کشاورزان آمادگی جمعآوری محصول را دارند، اما مشکل اصلی صادرات، همچنان پیمانسپاری ارزی بوده که حلنشده باقی مانده است و هر سال شرایط را دشوارتر میکند. بهنام تاجالدینی، بابیان اینکه افزایش هزینه های چندین برابری حمل و نقل در کشور بدون هیچگونه پشتوانه و حمایتی از این بخش ،سبب زمینگیر شدن صادرکنندگان بخش کشاورزی می شود، می افزاید: نبود ثبات در قوانین حملونقل، افزایش ناگهانی کرایههای کشتیرانی و صدور بخشنامههای لحظهای، بازارهای هدف را دچار تردید کرده است و به صادرات آسیب میزند.
