خبرآنلاین نوشت: موشک هایپرسونیک (Hypersonic speed) یا موشک دارای سرعت برین‌صوتی یا سرعت اَبَرصوت معمولاً به موشکی گفته می‌شود که سرعت بیش از ۵ برابر سرعت صوت داشته باشد. در آیرودینامیک، سرعت مافوق صوت سرعتی است که از پنج برابر سرعت صوت تجاوز کند، که اغلب در سرعت‌های ۵ ماخ و بالاتر شروع می‌شود.

موشک بالستیک قاره پیمای سوپرسونیک (مشهور به ICBM) یک موشک بالستیک با برد بیش از ۵۵۰۰ کیلومتر (۳۴۰۰ مایل) است، که عمدتاً برای حمل سلاح های خاص (ارائه یک یا چند کلاهک هسته ای گرما) طراحی شده است. سلاح‌های متعارف، شیمیایی و بیولوژیکی نیز می‌توانند با کارایی متفاوت تحویل داده شوند، اما تاکنون هرگز روی موشک‌های بالستیک قاره پیما مستقر نشده‌اند. خرمشهر، موشک بالستیک میان برد ساخت ایران است که در ۳۱ شهریور ۱۳۹۹، همگام با مراسم رژه سراسری نیروهای مسلح ایران در آغاز هفته دفاع مقدس به نمایش گذاشته شد. از خانواده موشک خرمشهر میتوان موشک بالستیک (خرمشهر ۴) را یکی از قوی ترین موشک ها دانست.

سر جنگی قوی‌ترین موشک بالستیک ایرانی یعنی خرمشهر، حالا حامل ۲ تن ماده منفجره شده و با سرعت ۸ ماخ به هدف اصابت خواهد کرد.

موشک بالستیک خرمشهر را می توان سنگین ترین و نیرومندترین موشک بالستیک ایرانی به حساب آورد که تا به امروز رونمایی یا عملیاتی شده است؛ سلاحی راهبردی که تاکنون در ۴ مدل رسمی توسعه پیدا کرده و نسل نهایی آن یعنی خرمشهر ۴ جدید، با افزایش وزن در سرجنگی تبدیل به یک کابوس قدرتمند برای هر ارتش متجاوز و سامانه های پدافندی خواهد بود.

خرمشهر ۴، آخرین عضو خانواده خرمشهر که در خرداد ماه سال ۱۴۰۲ رونمایی شد. موشک معرفی شده با نام خیبر که در حقیقت جدیدترین و آخرین نسخه پیشرفته موشک خرمشهر بود که از انواع موشک های نقطه زن بدون نیاز به هدایت در فاز نهایی محسوب می شود. موتور آن، موتور پیشرفته ایرانی با نام "اروند" بوده که از سوخت هایپرگولیک بهره می‌برد.

• آشنایی با انواع موشک‌های بالستیک عملیاتی ساخت ایران

معمولا در موشک های سوخت مایع از ترکیباتی چون هیدروژن مایع یا متان استفاده می شود اما سوخت Hypergolic یا خود مشتعل، بیشتر در راکت های فضایی کاربرد دارد. به طور کلی، مزایایی برای پیشرانه هایپرگولیک ذکر می شود که شامل عدم نیاز به مکانیزم احتراق، قابلیت نگهداری در دمای معمولی، ظرفیت ذخیره سازی طولانی و چگالی بالاتر به معنای استفاده از مخازن سوخت کوچکتر است.

موشک بالستیک و دوربرد خرمشهر ۴ نقاط تمایز زیادی نسبت به نسخه‌های قبلی و سایر موشکهای بالستیک ایرانی دارد اما از جمله اصلی‌ترین آنها، دستیابی به هدایت و کنترل در فاز میانی پرواز (midcourse)، زمان روانه‌سازی کم (فقط ۱۲ دقیقه) و قابلیت نگهداشت سوخت در آن تا چندسال - حتی بعضا تا ۱۰ سال نیز تخمین زده می شود- است که به گفته کارشناسان، این ویژگی‌ها خرمشهر را علاوه بر راهبردی بودن، تبدیل به یک محصول تاکتیکی نیز می‌کند. ضمنا با توجه به اینکه موشک خرمشهر ۴ قابلیت اصلاح مسیر در خارج از جو را دارد، دایره خطای اصابت موشک در بردهای طولانی تر هم تفاوت چندانی نخواهد داشت.

نحوه عملکرد

سامانه هدایت و کنترل در فاز میانی پرواز دارد و هدایت آن خارج از جو زمین انجام می‌شود. هنگام خروج از جو، موتور اصلی موشک با اتمام سوخت خاموش شده و سر جنگی آن جدا می‌شود. چهار موتور کوچک کنترلی و چهار موتور کوچک هدایت کننده در خارج از جو هدایت سر جنگی موشک را بر عهده می‌گیرند. این موشک قابلیت تغییر و تصحیح مسیر در خارج از جو را دارد و به همین علت رهگیری آن توسط سامانه‌های دفاع ضدموشک بالستیک بسیار دشوار خواهد بود. موشک هنگام حرکت به سمت هدف دارای حرکات چرخشی بوده و کلاهک آن از نوع بارانی است و در نزدیکی هدف تبدیل به هشتاد راکت کوچکتر می‌شود.

شناسنامه موشک خرمشهر ۴

• نوع: موشک بالستیک
• تولید: ایران
• طراح: وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
• سازنده ایران
• تاریخ تولید: پنج شنبه ۴ خرداد ماه ۱۴۰۲
• طول: ۱۳ متر
• برد مؤثر: ۲۰۰۰ کیلومتر
• برد نهایی: محاسبه شده ۲۰۰۰ کیلومتر
• بیشینهٔ سرعت: ۱۶ ماخ (۱۹ هزار کیلومتر) بیرون جوی و ۸ ماخ (۹ هزار کیلومتر) اصابت به هدف (هایپرسونیک)
• دقت: زیر ۳۰ متر در برد دوهزار کیلومتری
• سکوی پرتاب: متحرک تاکتیکی