زوجین می‌توانند هزینه‌ها را به‌صورت مشترک پرداخت کنند یا یکی از طرفین تمام مخارج را بر عهده بگیرد. دادگاه در این مورد شرط خاصی ندارد و نحوه پرداخت هزینه‌ها می‌تواند به‌صورت نصف‌نصف، سهم‌بندی متفاوت یا حتی تقبل کامل هزینه توسط یکی از طرفین باشد.

در قانون حمایت از خانواده، طلاق توافقی به‌عنوان روشی تسهیل‌شده برای زوجینی که به توافق دو طرفه رسیده‌اند، پیش‌بینی شده است. برخلاف طلاق یک‌طرفه که نیازمند گذراندن مراحل دشواری مانند داوری اجباری است، در طلاق توافقی با حذف این تشریفات، فرآیند جدایی با سهولت بیشتری انجام می‌شود. زوجین پس از ثبت درخواست در سامانه تصمیم و گذراندن جلسات مشاوره، در صورت اصرار بر جدایی می‌توانند با ارائه دادخواست به دادگاه و تأیید نهایی، طلاق را در دفترخانه رسمی ثبت کنند.

این سازوکار حقوقی با ساده‌سازی مراحل اداری، هم به کاهش تنش‌های عاطفی کمک می‌کند و هم از طولانی شدن بی‌مورد فرآیندهای قضایی جلوگیری می‌نماید. رویکردی متعادل که از یک‌سو به حفظ کرامت انسانی زوجین احترام می‌گذارد و از سوی دیگر تلاش می‌کند تبعات منفی ناشی از جدایی را به حداقل برساند.

شایان ذکر است که انجام کلیه مراحل طلاق توافقی مستلزم پرداخت هزینه‌هایی است. از این‌رو، در ادامه این مطلب به بررسی این پرسش خواهیم پرداخت که هزینه طلاق توافقی به عهده کیست؟

4 اصل مهم در طلاق توافقی

در فرآیند جدایی توافقی، که روشی برای خاتمه دادن به زندگی مشترک محسوب می‌شود، چهار رکن اساسی نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا می‌کنند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت:

مراحل طلاق توافقی

بر اساس قانون حمایت از خانواده مصوب سال ۱۳۹۱، طلاق توافقی دارای شرایط و روال متفاوتی در مقایسه با سایر انواع طلاق است. در ادامه به مراحل طلاق توافقی می‌پردازیم:

1. مراجعه به مراکز مشاوره خانواده بهزیستی

در پی تصمیم دادگستری استان تهران، از آذرماه ۱۳۹۷ دریافت گواهی عدم انصراف از طلاق از مراکز مشاوره خانواده تحت نظارت بهزیستی به یک شرط ضروری برای ثبت درخواست طلاق توافقی تبدیل شده است. متقاضیان باید ابتدا در سامانه تصمیم طلاق ثبت‌نام نموده و در جلسات مشاوره تعیین‌شده حضور یابند. همچنین، توجه داشته باشید که عدم حضور زوجین در این جلسات موجب عدم صدور گواهی و در نتیجه تأخیر در فرآیند قانونی طلاق خواهد شد. این رویکرد جدید با هدف تأمین منافع خانواده و کاهش طلاق‌های عجولانه طراحی شده است.

1. ثبت دادخواست طلاق توافقی در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

برای ثبت دادخواست طلاق توافقی در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، زوجین باید مراحلی مشابه دیگر انواع طلاق را طی کنند. ابتدا باید به مراکز مشاوره مراجعه کرده و گواهی عدم انصراف از طلاق را دریافت کنند. پس از آن می‌توانند درخواست خود را در دفاتر خدمات قضایی ثبت نمایند. سپس، این دادخواست به دادگاه خانواده ارسال شده و در یکی از شعب آن بررسی می‌شود.

مدارک لازم برای انجام این‌کار شامل شناسنامه، کارت ملی و سند ازدواج است. با توجه به وضعیت زن، ممکن است مدارک بیشتری نیاز باشد. اگر زن باکره باشد، باید گواهی سلامت از پزشک زنان ارائه دهد که نشان خواهد داد، در زمان طلاق باکره بوده است. اگر هم باکره نباشد، باید گواهی عدم بارداری همراه با گواهی عدم امکان سازش بیاورد.

نکته مهم این است که بدون گواهی عدم انصراف از طلاق از مراکز مشاوره، امکان ثبت دادخواست وجود ندارد. این گواهی نشان می‌دهد که زوجین واقعاً به طلاق توافقی رضایت دارند.

1. حضور در جلسه رسیدگی و صدور رای طلاق توافقی

پس از ارسال پرونده به شعبه دارای صلاحیت، دادگاه خانواده با دقت تمام جزئیات را بررسی کرده و با توجه به فوریت پرونده، زمان جلسه رسیدگی به درخواست طلاق توافقی را تعیین می‌کند. این زمان از طریق سامانه ثنا یا سایر شیوه‌های قانونی به طرفین اعلام خواهد شد.

در جلسه دادگاه که با حضور زوجین و در صورت داشتن نماینده حقوقی، وکلای آنان تشکیل می‌شود، قاضی پس از بررسی گزارش مشاور و توافقات طرفین در زمینه‌های مالی و غیر مالی (از جمله مهریه، نفقه، حضانت فرزندان و سایر شروط)، تلاش می‌کند تا میان زوجین صلح و سازش برقرار نماید. چنانچه ادامه زندگی زناشویی ممکن نباشد، گواهی عدم امکان سازش صادر می‌شود که در حکم رأی طلاق توافقی است.

1. حضور در دفترخانه طلاق و اجرای صیغه طلاق

پس از صدور گواهی عدم امکان سازش که در واقع حکمی برای پیش بردن طلاق توافقی محسوب می‌شود، زوجین موظف هستند حداکثر طی مدت زمان سه ماه از تاریخ صدور این گواهی، به یکی از دفاتر رسمی ثبت طلاق مراجعه نمایند تا مراحل قانونی اجرای صیغه طلاق و ثبت نهایی آن انجام شود. با توجه به اینکه این نوع طلاق بر پایه توافق دو طرف صورت می‌گیرد، امکان اعتراض یا درخواست تجدیدنظر معمولاً وجود ندارد.

شرط ضروری در این فرآیند نیز، حضور فیزیکی هر دو طرف در دفترخانه هنگام ثبت طلاق است. در صورت غیبت یکی از زوجین در زمان تعیین‌شده، روند ثبت رسمی طلاق متوقف شده و انجام آن عملاً غیر ممکن خواهد بود.

مدارک لازم در طلاق توافقی

برای ثبت دادخواست طلاق توافقی در دادگاه خانواده، باید مدارک لازم را کامل ارائه دهید. اگر مدارک ناقص باشد، دفاتر خدمات قضایی آن را به دادگاه ارسال نمی‌کنند و در صورت ارسال ناقص، ممکن است پرونده به دفتر خدمات برگردانده شود. مدارک مورد نیاز شامل اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی زوجین و همچنین، اصل و کپی عقدنامه یا سند ازدواج است.

علاوه‌بر این، برای ثبت طلاق توافقی در دفترخانه، با توجه به شرایط زوجه مدارک دیگری هم نیاز است. اگر زوجه باکره باشد، باید گواهی سلامت از پزشک زنان ارائه دهد و اگر باکره نباشد، علاوه بر گواهی عدم امکان سازش، گواهی عدم بارداری نیز لازم است.

مدت زمان طلاق توافقی

مدت زمان طلاق توافقی بستگی به عوامل مختلفی دارد، اما معمولاً با کمک وکیل متخصص، این فرآیند بین ۲۰ تا ۶۰ روز کاری طول میکشد. همچنین، حضور وکیل نه‌تنها زمان رسیدگی را کاهش می‌دهد، بلکه نیاز به حضور زوجین در مراحل مختلف را از بین میبرد. در مقابل، اگر زوجین بدون وکیل اقدام کنند، ممکن است فرآیند طلاق به دلیل نیاز به حضور در جلسات متعدد مشاوره و دادگاه، ۶ تا ۹ ماه زمان ببرد.

برای ایرانیان خارج از کشور نیز مدت زمان طلاق توافقی متفاوت است و بستگی به روش تنظیم وکالتنامه دارد. اگر از سامانه ثنا استفاده شود، این فرآیند سریع‌تر انجام میشود، اما در صورت استفاده از سامانه میخک، ممکن است ۱ تا ۱.۵ ماه فقط برای تأیید مدارک زمان نیاز باشد. در هر صورت، مشورت با وکیل متخصص میتواند به تسریع و تسهیل این روند کمک کند.

هزینه طلاق توافقی با وکیل

هزینه وکالت در طلاق توافقی مبلغ ثابتی ندارد و بر اساس توافق بین موکل و وکیل یا مؤسسه حقوقی تعیین می‌شود. معمولاً این هزینه در محدوده ۲۵ تا ۳۵ میلیون تومان متغیر است. با این‌حال، باید از قبول پیشنهادهای غیر منطقی مانند قیمت‌های بسیار پایین خودداری کنید، چرا که ممکن است در ادامه کار، هزینه‌های اضافی از شما دریافت شود.

علاوه‌بر حق‌الوکاله، طلاق توافقی شامل هزینه‌های اداری و دادگاهی نیز می‌شود که در مراحل مختلف پرونده باید پرداخت شوند. این هزینه‌ها شامل ثبت دادخواست، ارسال لوایح، تنظیم قرارداد الکترونیکی در سامانه ثنا، هزینه‌های شورای حل اختلاف، ابطال تمبر و جلسات مشاوره قبل از طلاق است.

هزینه های طلاق توافقی به عهده کیست؟

در طلاق توافقی، مسئولیت پرداخت هزینه‌ها بر اساس توافق زوجین مشخص می‌شود و کاملاً به تصمیم مشترک آن‌ها بستگی دارد. زوجین می‌توانند هزینه‌ها را به‌صورت مشترک پرداخت کنند یا یکی از طرفین تمام مخارج را بر عهده بگیرد. دادگاه در این مورد شرط خاصی ندارد و نحوه پرداخت هزینه‌ها می‌تواند به‌صورت نصف‌نصف، سهم‌بندی متفاوت یا حتی تقبل کامل هزینه توسط یکی از طرفین باشد.