بندر اسلو یا طبق نام قدیمیاش آنسلو، یعنی جایی در دهانه رود، حالا قرنهاست به عنوان محل تلاقی تجارت و اتحادهای سیاسی سرزمین نروژ عمل کرده و یکی از قطبهای حمل و نقل استراتژیک در شمال اروپا و شبه جزیره اسکاندیناوی به شمار میآید. نروژ به عنوان یکی از ثروتمندترین و پرمنابعترین کشورهای اروپایی از طریق این بندر به بازارهای جهانی متصل میشود.
سرزمینی که امروز به عنوان نروژ میشناسیم در قرون هشتم تا یازدهم میلادی تحت سلطه وایکینگها بود. وایکینگها به دلیل اکتشافات و فتوحات خود در سراسر اروپا شهرت داشتند و تأثیر آنها به وضوح در توسعه اسلو زیاد بود. اسلو قدیم یا همان سکونتگاهی که وایکینگها از آن استفاده میکردند به عنوان پایگاهی برای سفرهای اکتشافی وایکینگها عمل میکرد و موقعیت استراتژیک آن هم دسترسی آسان به دریای شمال و مناطق دورتر را فراهم میکرد.
در قرون بعدی ، اسلو با فراز و نشیبهای زیادی روبرو بود که تغییرات سیاسی و تجاری را در آن رقم زدند و مهمترینش هم جنگ بزرگ شمالی بود که بین قدرتهای اروپای شمالی و بالتیک رخ داد و نتیجهاش پیروزی روسیه و گرفتن کنترل بالتیک توسط روسیه برای اولین بار بود. از این زمان به بعد، قدرتهای اروپایی توجه بیشتری به آن منطقه داشتند. این تحول غیرمنتظره منجر به تقویت موقعیت اسلو شد زیرا در این بندر، صنعت کشتیسازی و تجارت رونق زیادی داشت. انگلیس و هلند به عنوان قدرتهای استعماری وقت، شبکههای تجاری وسیعی در سراسر جهان داشتند و نروژ هم وارد این شبکه تجاری شده بود. این امر باعث شد کالاهای تجاری مهمی مانند قهوه و تنباکو راه خود را به بندر اسلو پیدا کنند.
با این حال، در قرن بیستم جنگهای جهانی در راه بودند که باز هم سرنوشت اسلو را تغییر دادند. پس از ویرانیهای جنگ جهانی دوم، شهر از بمبارانها و جابجایی قابلتوجه جمعیت آسیب دیده بود. اما دولت نروژ در اواخر دهه ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰، پروژههای بزرگی را برای اسکان مجدد مردم و توسعه شهر کلید زد و سرمایهگذاری عظیمی در مسکن اجتماعی انجام داد که عملا توسعه بندر اسلو و خروجش از سایه جنگ را هم ممکن ساختند.
بااجرای این برنامه ها ، امروز نروژ به عنوان یک اقتصاد ثروتمند و پرمنابع در جهان شهرت دارد و جمعیت تقریبا شش میلیون نفری آن از رفاه نسبی برخوردارند. نروژ در حال حاضر بزرگترین تأمینکننده انرژی در اروپا است و به عنوان چهارمین صادرکننده بزرگ گاز طبیعی در سطح جهانی رتبهبندی میشود.
پس از دو جنگ جهانی، نروژ حکمرانی سوسیال دموکرات را با درجه بالایی از برنامهریزی اقتصادی در پیش گرفت. این امر به ایجاد بخش عمومی بزرگ و توزیع عادلانه ثروت و منابع کمک کرد. همچنین کشف نفت و گاز در فلات قاره نروژ در دهه ۱۹۶۰ میلادی آغازگر عصر جدیدی بود که در آن نروژ نرخ رشد بالاتری نسبت به اکثر اقتصادهای غربی تجربه کرد. امروزه نروژ دارای بخش خصوصی پویا، حضور قابل توجه دولت در اقتصاد و شبکه گسترده تأمین اجتماعی است. اقتصاد نروژ ترکیبی از فعالیت بازار آزاد و مداخله دولت را در بر میگیرد. دولت بر حوزههای کلیدی مانند نفت کنترل دارد و بر تعدادی از شرکتهای بزرگ دولتی نظارت میکند. برخی از آنها کاملاً در مالکیت دولت هستند و برخی دیگر به صورت عمومی معامله میشوند، اما دولت در آنها دارای سهام کنترلی است.
اقتصاد نروژ امروزه بسیار متنوع است و طیف گستردهای از صنایع- از محصولات دریایی، جنگلداری و معادن گرفته تا بخش پیشرفته خدمات شامل مالی و فینتِک، فناوری اطلاعات، بیوتکنولوژی و انرژیهای تجدیدپذیر- را در بر میگیرد. سایر صنایع عمده مانند حمل ونقل دریایی فراساحلی، کشتیسازی، ماهیگیری و پرورش ماهی، فناوریهای سبز، فناوریهای اطلاعات و ارتباطات و فلزات سبک نیز در سالهای اخیر رونق یافتهاند.
این پویایی اقتصادی به خاطر وجود صندوق ثروت ملی نروژ (بزرگترین صندوق سرمایهگذاری دولتی جهان)، چارچوب حقوقی کارآمد، استقبال از تجارت جهانی و دسترسی ترجیحی به بازار اتحادیه اروپا تقویت هم شده است. با این وجود، نروژ امروزه با چالشهایی مثل سطح بالای بدهی خانوارها، کمبود نیروی کار ماهر و هزینه بالای دستمزد، ریسکهای مرتبط با تغییرات اقلیمی و نرخ نسبتاً بالای مالیات بر درآمد نیز مواجه است.
شما چه نظری دارید؟